Tieners opvoeden in Coronatijd

Tieners opvoeden in Coronatijd


Terwijl er normaal gesproken al geen simpele handleiding is voor het opvoeden van tieners, maken alle Corona-maatregelen het niet eenvoudiger. Ik merk het zelf thuis: juist voor tieners is deze periode extra ingrijpend. Om de onzekerheid en aanwezige spanningen iets te verminderen is het handig om samen op zoek te gaan naar wat werkt. Dat is vast niet voor elk gezin precies hetzelfde, maar hieronder wat mogelijke aanknopingspunten (vanuit mijn werk en eigen gezinsleven):

Wees extra aardig voor je tiener

Terwijl deze tijden voor niemand eenvoudig zijn, is het voor tieners waarschijnlijk nog ingewikkelder dan voor anderen. Tieners zitten in een levensfase waarin veel van hen behoefte hebben aan keuze- en bewegingsvrijheid (autonomie), contacten met leeftijdgenoten en zich ontwikkelen buiten het gezin (door school, sport etcetera). Door de huidige maatregelen, worden juist tieners flink beperkt in hun ontwikkelingsbehoefte. Dat dat spanningen veroorzaakt bij de tiener zelf en in het gezin is niet zo raar. Wat zou kunnen helpen om deze spanningen te verminderen:

- niet reageren, niet reageren, niet reageren: omdat je meer op elkaar zit, zie je ook meer van elkaar en dus ook meer waar je je aan kunt ergeren. Kies er heel bewust voor om niet te reageren op gedrag dat je eigenlijk best kunt verdragen. Dat kan gaan om minder vaak iets zeggen over rondslingerende troep, te harde muziek, onderuit hangen op de bank, een snauwende grom van je tiener etcetera. Het betekent niet dat je ze nergens meer op zou kunnen aanspreken, maar het risico is groot dat je, nu je zo dicht op elkaar zit eerder te veel dan te weinig corrigeert. Probeer daarom niet op elke slak zout te leggen.

- complimenten geven: spanningen kun je verminderen door vaker een compliment te geven. Als je er heel bewust voor kiest om oog te hebben voor wat je tiener goed doet, blijft er minder ruimte in je hoofd over om aandacht te besteden aan wat nog niet goed gaat. Dat vermindert allereerst al de spanning bij jezelf (je ziet weer meer leuke dingen). Een compliment krijgen vermindert ook de spanning bij je tiener. Je tiener is namelijk net als veel mensen geneigd zichzelf af te kraken om wat hij allemaal nog niet goed genoeg doet. Complimenten helpen deze ‘negatieve zelfspraak’ en de spanning bij je tiener te verminderen. Complimenten voor concreet gedrag van je tiener werken het beste, zoals ‘Goed dat je zat te gamen met je vrienden. Top dat je een manier vindt om je nog steeds te vermaken nu!’ of ‘Slim van je om even pauze te nemen tussen het schoolwerk door, zo houd je het beter vol’.

- verminder spanningen rond school: dat het onderwijs digitaal op gang is gekomen, draagt bij aan een dagritme, maar kan ook spanningen verhogen. Er kan door de verschillende docenten veel van je tiener gevraagd worden. Hierin heeft je tiener niet vanzelfsprekend overzicht. Daarnaast worden de lasten (het schoolwerk) niet meer gecompenseerd door de lusten (contact met leeftijdgenoten en bewegingsvrijheid). Vraag je tiener hoe het gaat, of hij ondersteuning nodig heeft en haal de druk van de ketel. In deze tijden is alles wat lukt mooi mee genomen en is iedere dag iets voor elkaar krijgen al een hele prestatie (dat geldt overigens ook voor jou als ouder!).

Creëer keuzevrijheid waar het kan

Normaal gesproken ben je met tieners gericht op het stapsgewijs vergroten van de autonomie. Naast bepaalde regels is er meer overleg mogelijk en meer keuzevrijheid. Deze keuzevrijheid wordt nu flink beperkt door alle maatregelen die genomen zijn. Wees allereerst helder: er is geen onderhandelingsruimte over de ingezette maatregelen van het RIVM. Dat is wat het is. Ga vervolgens creatief op zoek naar de keuzevrijheid die je je tieners nog wel kunt geven. Welke keuzevrijheid hebben ze voor het indelen van hun dag? Welke schoolvakken pakken ze als eerste op en welke pas iets later? Welke maaltijden eet je met elkaar en bij welke mogen ze kiezen of ze aanschuiven of zelf iets mogen pakken? Op welke momenten van de dag en op welke plekken is het rustig genoeg om buiten met een paar vrienden af te spreken, waarbij het ook lukt om 1,5 meter van elkaar afstand te houden?

De huidige tijd is beangstigend. Het risico van angst is dat je daardoor als ouder meer beperkingen gaat opleggen dan nodig. Ga actief op zoek naar de ruimte die je je kind nog wel kunt bieden. Juist nu hebben tieners behoefte aan de wel beschikbare keuzevrijheid en het vertrouwen dat je daarmee uitstraalt in hun kunnen.

Wees extra aardig voor jezelf

Bovenstaande uitvoeren vraagt normaal gesproken al best iets van jezelf en nu helemaal. De meeste ouders maken zich nu meer zorgen dan normaal over hun kinderen, hun familie en hun toekomst. Zorgen leiden tot meer spanning bij jezelf en als je je gespannen voelt is het lastiger om bovenstaande uit te voeren. Accepteer dat het misschien wat vaker knalt dan normaal, loop de ruimte uit als je merkt dat een conflict oploopt, veroordeel jezelf niet en pak de draad daarna weer op. Het is juist nu belangrijk om extra aardig te zijn voor jezelf. Doe elke dag bewust iets wat jou helpt ontspannen zoals wandelen, een extra lange douche, bellen met een vriend(-in), tv kijken of wat ook maar werkt voor jou. Geef ook jezelf complimenten en sta elke dag stil bij de volgende vragen:

·      Wat is er vandaag goed gelukt?

·      Wat maakte dat het goed lukte?

·      Welke positieve invloed had ik?

·      Hoe kan ik dat morgen opnieuw benutten?

Ook hier thuis is het zoeken en zijn we in overleg gegaan over de vraag ‘Hoe voorkomen we dat we elkaar de komende weken de hersens in slaan?’ Toen ik na enkele dagen vroeg hoe iedereen vond dat het ging, ging de jongste ieders pols voelen. Mooie reactie! We leven allemaal nog. Voor nu is dat al een flinke prestatie!

Iedereen sterkte thuis en succes met onderzoeken wat voor jullie werkt!

Dönja van Gils

Voorraad- en applicatiebeheer | Operationele inkoop | ondersteuning ICT | Servicedesk | Ambassadeur voor ouders van zorgintensieve kinderen

3y

Hier kan ik me ook helemaal in vinden. Lief, vriendelijk en flexibel zijn naar de kinderen en elkaar. Wat je uitstraalt krijg je terug... het is allemaal al lastig genoeg dus laten we thuis de spanning en druk zo laag mogelijk houden.

Interessant Marjan! Vooral het mild zijn naar elkaar en complimenten geven.

Peter de Graaf

intervisor/opleider intervisoren/Jongerencoach/trainer tools4u/SoCool/ trainer HouVast

4y

Dank voor het delen!

To view or add a comment, sign in

Explore topics