5G-mast op elke straathoek

Dat staat in een voorlopig wetsvoorstel van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. In de komende jaren wordt supersnel 5G-internet in Nederland geïntroduceerd. Om ook in drukke gebieden hoge snelheden te garanderen, zijn veel meer zendmasten en kleine antenne-installaties nodig.

Die antennes, ook wel small cells (‘kleine cellen’) genoemd, duiken overal op in het straatbeeld. Zo worden ze geplaatst in bushokjes, lantaarnpalen en gebouwen.

Nu al worden antennes op kleine schaal – vaak onzichtbaar – verwerkt in straatmeubilair, zoals bushokjes. Door het wetsvoorstel van het kabinet worden die mogelijkheden aanmerkelijk vergroot, zo zegt een woordvoerder van het Agentschap Telecom. ,,Doordat overheden openbare gebouwen en publieke infrastructuur ter beschikking moeten stellen, kan dit zorgen voor meer mogelijkheden om small cells te plaatsen.’’

De antenneplicht is volgens het kabinet nodig om ‘toonaangevende diensten aan gebruikers te kunnen aanbieden’, zoals zelfrijdende auto’s. Nederland telt nu ruim 46.000 mobiele antennes. Daar komen er vanaf 2022 waarschijnlijk tienduizenden bij: dan wordt 5G op grote schaal uitgerold. Hoeveel antennes precies zullen worden geplaatst, kan het Agentschap Telecom nu nog niet voorspellen.

Dit voorjaar sloeg GroenLinks alarm over de mogelijke gezondheidsrisico’s van straling van de nieuw te plaatsen 5G-antennes. De partij wil dat het kabinet extra onderzoek gaat doen. Volgens staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken) en minister Bruno Bruins (Medische Zorg) is dat niet nodig, omdat uit allerlei onderzoeken blijkt dat er geen aanwijzingen zijn voor gezondheidsgevaar.

Nu al worden alle Nederlanders dagelijks blootgesteld aan elektromagnetische velden, afkomstig van bijvoorbeeld mobiele telefoons, zendstations, elektrische apparaten en stroomnetwerken. Voor de straling gelden Europese limieten. Pas als die limieten worden overschreden, loopt iemand het risico om er ziek van te worden. 

Staatssecretaris Keijzer en minister Bruins beloofden afgelopen april aan de Tweede Kamer dat het Agentschap Telecom de straling blijft controleren en metingen gaat doen bij 5G-antennes in de publieke ruimte. ,,Het is belangrijk dat de leefomgeving van mensen gezond en veilig is en ook als zodanig wordt ervaren’’, aldus de bewindspersonen.

Uit een rapport van adviesbureau Stratix van dit voorjaar blijkt dat op verschillende plekken in Nederland al proeven met 5G worden gedaan. Bij de Johan Cruijff Arena in Amsterdam doet telecomprovider KPN testen met de zogenoemde ‘Mimo-techniek’. Daarmee kunnen grote hoeveelheden data – nodig voor snel internet – veel gerichter naar bepaalde plekken worden gestuurd.

Ook in het buitenland wordt op dit moment al getest met nieuwe 5G-antennes. Zo wil provider Vodafone in het Verenigd Koninkrijk putdeksels in straten voorzien van antennes. Die antennes hebben een bereik van zo’n tweehonderd meter.

Wanneer 5G in Nederland precies wordt uitgerold, is nog niet helemaal duidelijk. In het najaar presenteert het kabinet een eisenpakket waaraan telecomaanbieders moeten voldoen die worden betrokken bij het 5G-netwerk. De komende jaren worden de frequenties geveild waar het netwerk op moet gaan draaien.

Daarbij speelt mee dat het satellietafluisterstation in het Friese Burum eerst moet verhuizen om 5G boven de lijn Amsterdam-Zwolle mogelijk te maken. In Burum vangen de veiligheidsdiensten AIVD en MIVD communicatie op van satellieten die boven de evenaar zweven, waarbij ze de frequentie gebruiken die ook voor 5G nodig is. Waarschijnlijk verhuist het satellietstation in Burum in 2022 naar het buitenland.

Dit najaar moet ook bekend worden of het Chinese techbedrijf Huawei de apparatuur mag leveren voor het 5G-netwerk in Nederland. De angst bestaat dat de Chinese overheid via de Huawei-apparatuur kan spioneren en saboteren. Hauwei ontkent tot nu toe elke betrokkenheid bij spionage.