Direct naar artikelinhoud
ReportageMillingen aan de Rijn

Land van Ons, motor van de ecolandbouw, koopt een hele boerderij op. ‘We willen jonge boeren een kans geven’

Boer Anton Remy heeft geen opvolger en verkoopt zijn bedrijf aan Land van Ons.Beeld Koen Verheijden

Elf percelen kocht Land van Ons inmiddels. De coöperatie die ecologische landbouw wil stimuleren koopt nu voor het eerst een complete boerderij.

Twee woonhuizen, een koeienstal en een paar schuren staan aan een smalle weg tussen de dorpen Leuth en Millingen aan de Rijn, vlak bij Nijmegen. Boer Anton Remy (61) komt naar buiten met een veehandelaar. Hij heeft net een paar stierkalveren verkocht. Bijna veertig jaar is hij in de weer met zijn beesten en zijn land, maar hij heeft geen opvolger en verkoopt het bedrijf aan Land van Ons, een coöperatie die de ecologische landbouw in de praktijk wil brengen.

Remy strooit nog kunstmest op zijn land en onder zijn koeienstal zit een put met drijfmest. Dat stopt. Hij berust in de ommezwaai die het bedrijf te wachten staat. “Ecologisch boeren is iets heel anders. Ik keur het niet af, laat ik het zo zeggen.”

Op een pak hooi in de kapschuur zit Franke Remerie, voorzitter van Land van Ons. Het idee achter deze coöperatie is dat de landbouw natuurvriendelijker wordt, vertelt hij, een combinatie van voedselproductie en de bevordering van de biodiversiteit. Daarvoor is het nodig dat burgers boeren helpen om te veranderen, betoogt hij. Land van Ons brengt kapitaal bij elkaar waarmee tot nu toe grond werd gekocht die tegen een gunstige prijs aan boeren wordt verpacht onder de voorwaarde dat het wordt bewerkt met aandacht voor de natuur.

Nieuwe stap

Het kopen van 75 hectare inclusief een boerderij is een nieuwe stap voor de coöperatie. Grond verwerven blijft Land van Ons ook doen, zegt Remerie. De coöperatie bestaat ruim een jaar en heeft 13.000 leden. De organisatie is eigenaar van elf stukken land in diverse provincies en is over nog eens zes percelen in gesprek. De verwachting is dat de teller eind dit jaar op 160 hectare staat.

Met het kopen van een boerderij hoopt de coöperatie een paar grote stappen te zetten. “Wij willen jonge boeren een kans geven”, verklaart Remerie. Wie boer wil worden, moet bijna wel zoon of dochter zijn van een boer. Op een andere manier is de grond vaak niet te betalen en kom je er niet tussen. “Bovendien: als je naar een gemengde vorm van landbouw wil, met onder meer vee en akkerbouw is een complete boerderij de manier om te laten zien dat het werkt.”

Het bezit van grond is heel erg bepalend voor de landbouw, zegt Remerie. Nu is het zo dat het eigendom berust bij de boer die er economisch mee om moet gaan. Die zit met allerlei verplichtingen vast aan zijn huidige manier van werken. De samenleving die het anders wil moet bereid zijn hem te helpen. Dat doen de burgers die deelnemen aan de coöperatie. “Burgers zijn consumenten en die krijgen een andere relatie met het boerenbedrijf als zij een klein beetje eigenaar zijn”, zegt Remerie.

Franke Remerie, voorzitter van Land van Ons, en Anton Remy.Beeld Koen Verheijden

Herstel van het bodemleven

Op de percelen van het Land van Ons is het gebruik van chemische gewasbescherming taboe, net als overbemesting en een monocultuur van raaigras. Wat er wel gebeurt, is het planten van hagen en singels, wisselteelt en het herstel van het bodemleven.

Het idee is dat er meerdere jonge boeren op de boerderij aan de slag gaan in Millingen, bijvoorbeeld drie of vier. Er heeft zich al een heel stel gemeld bij de nieuwe eigenaar, maar gesprekken met kandidaten moeten nog beginnen. Nu zijn er nog 125 melkkoeien. Het wordt straks een gemengd bedrijf met (minder) koeien, verwerking van melk tot bijvoorbeeld kaas, akkerbouw, fruit en groente. Ook de aanleg van een voedselbos staat op het wensenlijstje. Iedere boer gaat als zelfstandig ondernemer aan de slag op een deel van de boerderij. De een doet bijvoorbeeld de akkerbouw, de ander de koeien. “Dat is spannend”, erkent Remerie. “Het is geven en nemen. Ze zullen moeten samenwerken en een gemeenschap vormen met elkaar.”

Remerie loopt over het erf en wijst naar het land. “Een paar honderd meter verderop loopt de grens met Duitsland. De percelen tot aan die bomenrij horen bij deze boerderij. De komende winter willen we beginnen met het planten van hagen en houtwallen op een deel van het land.” Boer Remy is inmiddels begonnen met het verspreiden van schoon stro in de box met kalveren. Hij blijft nog twee jaar voor de koeien en daarna nog drie jaar als adviseur. Hij is nuchter over de komst van een generatie nieuwe boeren. “Ze kunnen laten zien dat het anders kan.”

Verwacht geen rendement

Lid worden van de coöperatie Land van Ons kan voor 10 euro per jaar. De minimale inleg voor het kopen van grond is 20 euro per jaar. Verwacht geen rendement, staat op de website. De eerste twee jaar is het niet mogelijk om de inleg terug te vragen. Met bedragen tussen 20 en 30.000 euro haalde Land van Ons vorig jaar 3,5 tot 4 miljoen euro op, zegt Franke Remerie, voorzitter van het bestuur van de coöperatie. Hij denkt dat er dit jaar nog 7 miljoen euro bij komt.

Lees ook:

Franke Remerie geeft boerengrond een tweede leven, en u kunt daarbij helpen

De nieuwe burgercoöperatie ‘Land van ons’ koopt verspreid over Nederland landbouwpercelen op. Niet uit financiële speculatie, maar voor meer biodiversiteit.