Cuối tuần vừa rồi mình đã được tiêm mũi thứ 2 sau gần 3 tháng chờ đợi. Dù cũng biết thời gian giữa 2 mũi tiêm của mỗi loại vaccine có khác biệt nhưng thực sự vẫn khá nóng ruột khi cột mốc 12 tuần dần dần đến mà chưa thấy được tiêm nốt mũi thứ 2. Anh em nào đã tiêm mũi 1 rồi thì chắc cũng cùng cảm giác rất mong mình được tiêm mũi 2 để "full giáp" chống lại covid-19. Tuy nhiên trong thực tế nếu bạn được tiêm mũi 2 có dài quá thời hạn thì cũng không phải lo đâu, bởi đến giờ chưa có khuyến cáo từ bất cứ nhà sản xuất vaccine nào về việc nếu tiêm quá thời hạn thì phải tiêm lại từ đầu hay hiệu lực chống lại virus bị kém đi quá mức.
Theo hướng dẫn hiện tại của Bộ Y tế thì tốt nhất vẫn là ai tiêm mũi đầu là dạng nào thì mũi thứ 2 cũng nên tiêm dạng đó, tuy nhiên cũng có trường hợp nếu không có sẵn thì với những người đã tiêm mũi 1 là AstraZeneca (hầu hết những người tiêm đợt đầu đều là dạng này vì hồi đó mới chỉ có AZ về Việt Nam mà thôi) thì có thể tiêm mũi thứ 2 là Pfizer với khoảng thời gian cách nhau từ 8 đến 12 tuần.
Tại Anh cũng đã có nghiên cứu về hiệu lực chống lại virus của dạng vaccine Pfizer/BioNTech với khoảng thời gian tiêm giữa 2 mũi ngắn (trung bình 24 ngày) và dài (trung bình 70 ngày). Kết quả cho thấy với nhóm có khoảng cách tiêm giữa 2 mũi dài có nồng độ kháng thể giảm đáng kể. Tuy nhiên nói chung tế bào T, là tế bào giúp tạo trí nhớ miễn dịch dài hạn để sau này có virus xâm nhập sẽ biết cách chống chọi lại và giúp tạo kháng thể, vẫn được duy trì ở mức tốt giữa 2 lần tiêm. Nhiều khi thời gian kéo dài hơn ban đầu có khi lại còn có lợi hơn.
https://health.clevelandclinic.org/what-happens-if-you-miss-your-second-covid-vaccine/
https://www.gavi.org/vaccineswork/how-well-do-first-and-second-vaccine-doses-work-against-covid-19
Về phía WHO hiện vẫn khẳng định chưa có bằng chứng rõ ràng nào về việc tiêm muộn quá thời gian khuyến cáo sẽ làm vaccine kém hiệu quả, cũng như chưa có bằng chứng nào đủ rõ để xác định tiêm mũi thứ 3 sẽ giúp nâng cao hiệu lực chống covid-19 sau 1 thời gian tiêm đủ 2 mũi.
Với Việt Nam chúng ta thì giờ việc cần thiết nhất vẫn là tìm mọi cách để có thể tiêm ít nhất 1 mũi vaccine cho tất cả những người để có 1 lớp áo giáp ban đầu chống lại virus cái đã. Ngoài ra chúng ta vẫn cần tuân thủ 5K để giảm nguy cơ lây lan virus vì hiện tại biến chủng Delta vẫn có khả năng lây cho những người đã tiêm và từ những người này lây sang người chưa kịp tiêm vaccine.
Có thể ví 1 cách vui vẻ là việc tiêm vaccine chậm hơn 1 chút so với khuyến cáo giống như khi chúng ta xài đồ best before, sau đó 1 chút xài vẫn được chứ không phải bỏ đi nếu bảo quản tốt 😃. Trên thực tế vaccine nếu bảo quản tốt thì sau khi đánh giá vẫn có thể kéo dài hạn sử dụng hơn. Đấy chính là trường hợp của vaccine Johnson&Johnson ở Mỹ khi số người tiêm ít hơn dự kiến và họ còn nhiều lô hàng lưu kho, sau khi đề nghị FDA đã phê chuẩn cho kéo dài thêm hạn sử dụng.
https://www.google.com/search?q=johnson+johnson+extend+expiry+vaccine&oq=johnson+johnson+extend+expiry+vaccine&aqs=chrome..69i57j33i22i29i30l2.11632j0j9&client=ms-android-samsung-gn-rev1&sourceid=chrome-mobile&ie=UTF-8
Tham khảo Sciencemag
Theo hướng dẫn hiện tại của Bộ Y tế thì tốt nhất vẫn là ai tiêm mũi đầu là dạng nào thì mũi thứ 2 cũng nên tiêm dạng đó, tuy nhiên cũng có trường hợp nếu không có sẵn thì với những người đã tiêm mũi 1 là AstraZeneca (hầu hết những người tiêm đợt đầu đều là dạng này vì hồi đó mới chỉ có AZ về Việt Nam mà thôi) thì có thể tiêm mũi thứ 2 là Pfizer với khoảng thời gian cách nhau từ 8 đến 12 tuần.
Tại Anh cũng đã có nghiên cứu về hiệu lực chống lại virus của dạng vaccine Pfizer/BioNTech với khoảng thời gian tiêm giữa 2 mũi ngắn (trung bình 24 ngày) và dài (trung bình 70 ngày). Kết quả cho thấy với nhóm có khoảng cách tiêm giữa 2 mũi dài có nồng độ kháng thể giảm đáng kể. Tuy nhiên nói chung tế bào T, là tế bào giúp tạo trí nhớ miễn dịch dài hạn để sau này có virus xâm nhập sẽ biết cách chống chọi lại và giúp tạo kháng thể, vẫn được duy trì ở mức tốt giữa 2 lần tiêm. Nhiều khi thời gian kéo dài hơn ban đầu có khi lại còn có lợi hơn.
https://health.clevelandclinic.org/what-happens-if-you-miss-your-second-covid-vaccine/
https://www.gavi.org/vaccineswork/how-well-do-first-and-second-vaccine-doses-work-against-covid-19
How well do first and second vaccine doses work against Covid-19?
Is it risky or wise to delay the second dose of Covid-19 vaccine? Critics warned against the UK government policy of leaving a longer gap between doses of the Pfizer-BioNTech and Oxford-AstraZeneca vaccines. Now we have more data, so what do we...
gavi.org
Về phía WHO hiện vẫn khẳng định chưa có bằng chứng rõ ràng nào về việc tiêm muộn quá thời gian khuyến cáo sẽ làm vaccine kém hiệu quả, cũng như chưa có bằng chứng nào đủ rõ để xác định tiêm mũi thứ 3 sẽ giúp nâng cao hiệu lực chống covid-19 sau 1 thời gian tiêm đủ 2 mũi.
Với Việt Nam chúng ta thì giờ việc cần thiết nhất vẫn là tìm mọi cách để có thể tiêm ít nhất 1 mũi vaccine cho tất cả những người để có 1 lớp áo giáp ban đầu chống lại virus cái đã. Ngoài ra chúng ta vẫn cần tuân thủ 5K để giảm nguy cơ lây lan virus vì hiện tại biến chủng Delta vẫn có khả năng lây cho những người đã tiêm và từ những người này lây sang người chưa kịp tiêm vaccine.
Có thể ví 1 cách vui vẻ là việc tiêm vaccine chậm hơn 1 chút so với khuyến cáo giống như khi chúng ta xài đồ best before, sau đó 1 chút xài vẫn được chứ không phải bỏ đi nếu bảo quản tốt 😃. Trên thực tế vaccine nếu bảo quản tốt thì sau khi đánh giá vẫn có thể kéo dài hạn sử dụng hơn. Đấy chính là trường hợp của vaccine Johnson&Johnson ở Mỹ khi số người tiêm ít hơn dự kiến và họ còn nhiều lô hàng lưu kho, sau khi đề nghị FDA đã phê chuẩn cho kéo dài thêm hạn sử dụng.
https://www.google.com/search?q=johnson+johnson+extend+expiry+vaccine&oq=johnson+johnson+extend+expiry+vaccine&aqs=chrome..69i57j33i22i29i30l2.11632j0j9&client=ms-android-samsung-gn-rev1&sourceid=chrome-mobile&ie=UTF-8
johnson johnson extend expiry vaccine - Tìm trên Google
google.com
Tham khảo Sciencemag