Bệnh truyền nhiễm là những căn bệnh do mầm bệnh gây ra, có thể lây lan từ người sang người theo 5 con đường chính, gồm: lây qua đường máu, lây qua đường tiêu hóa, lây qua đường hô hấp, lây qua đường tiếp xúc và lây qua vật trung gian truyền bệnh (ruồi, muỗi, chuột vv).
Trong tiếng Anh có nhiều từ để phân biệt các cấp độ của bệnh truyền nhiễm, gồm có Epidemic, Endemic, Pandemic và Outbreak, vậy thì chúng khác nhau như thế nào?
Một bệnh cũng rất phổ biến có thể gặp ở bất cứ đâu trên thế giới là ung thư nhưng nó không lây từ người qua người nên không được gọi là đại dịch cũng như bệnh truyền nhiễm.
Trong tiếng Anh có nhiều từ để phân biệt các cấp độ của bệnh truyền nhiễm, gồm có Epidemic, Endemic, Pandemic và Outbreak, vậy thì chúng khác nhau như thế nào?
Pandemic: Đại dịch
Một căn bệnh xuất hiện và lây lan liên lục địa được gọi là đại dịch, ví dụ hiện tại có Covid19 được gọi là đại dịch. Để dễ phân biệt, hãy nhớ ký tự P bắt đầu của Pandemic có thể gọi tắt là Passport - Hộ chiếu, tức là dịch bệnh này "du lịch" khắp nơi, không chừa một ai.Một bệnh cũng rất phổ biến có thể gặp ở bất cứ đâu trên thế giới là ung thư nhưng nó không lây từ người qua người nên không được gọi là đại dịch cũng như bệnh truyền nhiễm.
Epidemic: Dịch bệnh
Là dịch bệnh đang lây lan mạnh ở cấp độ địa phương và có chiều hướng "mất kiểm soát", ví dụ khi "cúm Vũ Hán" chỉ mới bùng ra ở thành phố này, chưa lây ra các nước khác thì nó được gọi là Epidemic. Sau khi lây ra toàn cầu, nó được “nâng cấp” lên và gọi là Đại dịch - Pandemic.Endemic: Bệnh đặc hữu
Dịch bệnh mang tính địa phương, xuất hiện theo mùa, ví dụ sốt rét, sốt xuất huyết, bệnh tay chân miệng, cúm mùa, sởi, dịch hạch, dịch tả vv.Giáo sư Sir Andrew Pollard khi phát biểu trước Nghị viện Anh từng cho rằng UK nên chấm dứt xét nghiệm toàn dân và xem Covid19 là Endemic tương tự như cúm mùa, vì biến thể Delta có thể dập tắt hy vọng tạo miễn dịch cộng đồng.
Outbreak: Bùng dịch
Khi bùng phát mạnh, Endemic có thể tạo thành Outbreak, gọi là bùng dịch. Ví dụ khi mùa mưa tới, nước tù đọng nhiều làm muỗi sinh sôi nảy nở, có thể dẫn tới tình trạng bùng dịch bệnh sốt xuất huyết, tương tự là dịch tả, bệnh tay chân miệng, cúm Heo vv và vv. Hiện tại thế giới cũng đang diễn ra đợt bùng dịch Covid19 lần thứ 4, kể từ năm ngoái.Có thể thấy, tùy theo mức độ và sự lây lan của bệnh truyền nhiễm, các nhà khoa học sẽ dùng từ ngữ cụ thể khi muốn chỉ mức độ của dịch bệnh và chúng ta có thể dựa vào đó để biết tình hình dịch bệnh như thế nào.
Quảng cáo