Geisha là gì? Có thể bạn đã từng nhìn thấy những cô gái trang điểm khuôn mặt trắng, môi đỏ đặc trưng và búi tóc kiểu cách trong hình ảnh hay bộ phim về đất nước Nhật Bản nhưng không biết chính xác họ là ai. Có rất nhiều định nghĩa và suy nghĩ sai lầm của du khách nước ngoài về nghề nghiệp này. Hãy cùng Toidi tìm hiểu kỹ hơn về họ để biết được Geisha là nghề gì và tại sao họ trở thành biểu tượng văn hóa xứ sở Phù Tang nhé.

I. Geisha là gì?

Geisha là gì? Nói một cách chính xác, Geisha theo ngôn ngữ Kansai là Geiko hoặc Geiki, có nghĩa là người nghệ sĩ tài hoa. Geisha hiện nay chủ yếu là những cô gái được đào tạo bài bản, thuần thục kỹ năng nghệ thuật truyền thống Nhật Bản từ múa, hát, chơi nhạc cụ, pha trà đến khả năng trò chuyện, dẫn dắt câu chuyện với khách hàng. Đặc điểm của Geisha là trang điểm bằng một lớp phấn trắng dày, môi đánh son đỏ tươi, mắt kẻ chì màu đen và đỏ, mặc trang phục Kimono và tóc vấn cầu kỳ.

geisha-la-gi-1
Kiểu tóc xưa của nàng Geisha – Insta: kyoto_geisha_geoffrey

Họ rất ít xuất hiện ở những nơi công cộng, chủ yếu phục vụ trong các buổi tiệc của giới thượng lưu ở quán trà, nhà hàng. Geisha không được phép lấy chồng cho đến khi giải nghệ. Tuy nhiên, công việc này chỉ mang tính chất thỏa mãn nhu cầu giải trí tao nhã, sang trọng chứ tuyệt đối không bán dâm. Họ trở thành một biểu tượng văn hóa truyền thống của Nhật Bản, đại diện cho những người phụ nữ hoàn hảo, tài năng.

II. Lịch sử hình thành của Geisha

Sau khi tìm hiểu Geisha là gì, Toidi sẽ đưa các bạn trôi theo dòng lịch sử, tìm hiểu về nguồn gốc ra đời của nghề nghiệp này. Geisha xuất hiện từ văn hóa Bushido, gắn liền với tư tưởng võ sĩ đạo Nhật Bản, đề cao sự hoàn mỹ. Khi đó, samurai Nhật là tầng lớp quý tộc với những yêu cầu khắt khe về văn hóa, giải trí, thích thi ca, nhã nhạc với hình thức lành mạnh. Nhu cầu giải trí tao nhã này là nguyên nhân chính dẫn đến sự ra đời của Geisha.

geisha văn hóa nhật bản
Hình ảnh Geisha những năm 1930 – Insta: hide1956

Ban đầu, Geisha hầu hết là nam giới phục vụ cho giải trí chuyên nghiệp, họ biết đàn hát, sử dụng đạo cụ âm nhạc truyền thống và kỹ năng kể chuyện thu hút. “Machi Geisha” được hoạt động tự do ở các buổi tiệc bên ngoài, còn “Kuruwa Geisha” biểu diễn trong quán trà, nhà hàng. Đến năm 1800, “hōkan” (tên gọi của Geisha nam) suy giảm dần so với số lượng “onna” (tên gọi của Geisha nữ), phụ nữ bắt đầu trở thành tâm điểm của nghề giải trí trình độ cao này. Tại Tokyo, hay đặc biệt là cái nôi của Geisha – thành phố Kyoto – và nhiều nơi khác xuất hiện những quán Geisha chuyên nghiệp (còn được gọi là Geisha house) chuyên đào tạo Geisha từ nhỏ. Trong thời kỳ Mạc Phủ Tokugawa, Geisha chủ yếu phục vụ cho tầng lớp võ sĩ của giai cấp thống trị, về sau này, họ phục vụ cho cả tầng lớp thương nhân mới xuất hiện trong xã hội Nhật vào thời kỳ chủ nghĩa tư bản hình thành. Xem thêm thông tin về Geisha trên Wikipedia

III. Câu chuyện về Geisha

1. Những điều cần thiết để trở thành Geisha là gì?

Hẳn bạn sẽ tò mò điều các cô gái cần làm để trở thành một Geisha là gì? Tiêu chuẩn để có được vẻ đẹp Geisha là gì? Trước tiên, họ phải tham gia nơi đào tạo Geisha (Okiya) được cai quản bởi một người phụ nữ (Okami). Sau đó, họ sẽ trải qua một quá trình đào tạo bài bản và chuyên nghiệp trong vòng 6 năm về âm nhạc, hội họa, cách tiếp chuyện,… Các “Geisha tập sự” sống ở Okiya và được quản lý nghiêm ngặt.

geisha-la-gi-3
Những Geisha tập sự – Insta: maiko_transformation_shiki

Geisha học nghệ thuật tại những trường đạo tạo riêng (Kaburenjo) để hoàn thiện kỹ năng chơi nhạc cụ trong các buổi biểu diễn, cách pha trà đạo, cắm hoa và thư pháp. Bên cạnh đó, Geisha được dạy cách phát âm chuẩn, cách tiếp chuyện, nói năng sao cho khéo léo và cách đi lại trong trang phục Kimino truyền thống. Mỗi “Geisha tập sự” sẽ tìm cho mình một người chị để học hỏi kinh nghiệm và hướng dẫn trực tiếp trước khi trở thành một Geisha chính thức.

“Erikae” là buổi lễ đánh dấu các cô gái trưởng thành từ “Geisha tập sự” thành một Geisha chính thức. Trong buổi lễ, cổ áo thực tập màu đỏ sẽ được chuyển thành màu trắng và chính thức công nhận họ bước chân vào con đường phục vụ nghệ thuật.

2. Yêu cầu về ngoại hình của Geisha

Yêu cầu về ngoại hình, trang phục của Geisha là gì? Hẳn các bạn đã từng nhìn thấy nhiều hình ảnh về Geisha Nhật Bản trên quảng cáo, phim ảnh. Kiểu trang điểm truyền thống bao gồm một lớp phấn dày, môi đỏ và đường kẻ đỏ đen quanh mắt, lông mày. Trình độ trang điểm sẽ được trau dồi qua thời gian. Sau ba năm, lớp trang điểm của Geisha được chuyển sang phong cách dịu dàng hơn do họ đã thuần thục và muốn phô ra nét đẹp tự nhiên. 

ngoại hình geisha
Tỉ mỉ trong từng yếu tố ngoại hình – Insta: oliveriohernandezcastro

Về trang phục, các Geisha chủ yếu mặc Kimono nhiều màu sắc, nơ lưng to. Hoa văn của Kimono phụ thuộc vào mùa trong năm và sự kiện Geisha tham dự. Khi ra ngoài, Geisha đi dép đế phẳng (Zori) và chỉ đi tất sẻ ngón màu trắng (Tabi) khi biểu diễn trong nhà.

Về kiểu tóc, Geisha thay đổi nhiều qua các thời kỳ lịch sử. Có thời gian phụ nữ Nhật Bản để tóc xõa. Nhưng từ thế kỷ XVII, họ bắt đầu cột tóc, cài trâm và hình thành kiểu tóc truyền thống “Shimada”. Các Geisha đưuọc huấn luyện cách ngủ không dùng gối, chỉ kê gáy lên một cái kệ nhỏ để giữ được kiểu tóc còn nguyên vẹn sau giấc ngủ. Nhiều Geisha lại dùng tóc giả trong quá trình biểu diễn của họ và bảo dưỡng chúng thường xuyên.

IV. Maiko là gì? So sánh Geisha với Maiko

Bạn đã phần nào hiểu được Geisha là gì, tuy nhiên bên cạnh Geisha, một định nghĩa nữa để nói về những “Geisha tập sự”, đó chính là “Maiko”. Vậy Maiko là gì? Maiko và Geisha có gì khác biệt? Maiko là Geisha tập sự, có tuổi từ 15 đến 20, mỗi Maiko được dìu dắt bởi một Geisha chuyên nghiệp. Sau khi đã dày dạn và thành thục, Maiko được “thăng cấp” thành Geisha qua một buổi lễ có tên “Erikae” – lễ thay cổ áo.

geisha và maiko
Geisha (bên trái) và Maiko (bên phải) – Insta: itsyourjapan

Sự khác nhau giữa Maiko và Geisha:

Đặc điểmMaikoGeisha
Kiểu tócĐể kiểu tóc nhất định tùy thuộc vào giai đoạn trong nghề, được quấn bằng tóc thật và cài trâm rực rỡ, không trang điểm chân tóc.Được tạo kiểu tóc thoải mái theo sở thích, thường sử dụng tóc giả, có trang điểm chân tóc.
Phụ kiện cho tócĐeo những phụ kiện tóc cầu kỳ và rực rỡ như tram, lược lớn, thay đổi theo mùa.Đeo tram và lược nhỏ gọn, đơn giản hơn.
Trang điểmLông mày tô màu đỏ hoặc hồng, viền mắt đỏ hoặc đen. Năm đầu chỉ môi dưới được tô màu đỏ, từ năm thứ hai được tô cả hai môi. Maiko thường trang điểm hằng ngày và đậm.Lông mày tô màu đỏ, viền mắt tô màu đen. Cả hai môi đều có màu đỏ tươi. Geisha trang điểm nhẹ nhàng hơn để thể hiện sự trưởng thành.
KimonoMặc kimono có màu sắc rực rỡ, thay đổi theo mùa, tay áo dài.Mặc kimono ít hoa văn, màu sắc trang nhã, tay áo ngắn để thể hiện sự trưởng thành.
ObiDài 6-7m, thông gần xuống đến mắt cá chân.Ngắn hơn, mỏng hơn và được thắt thành hình vuông.
Cổ áoCó màu đỏ, vàng hoặc trắng với hoa văn trang trí, vị trí thấp hơn gáy.Hoàn toàn màu trắng, vị trí cao hơn phần gáy.
Guốc/dépĐi guốc gỗ cao tên là “okobo” và phân biệt được giai đoạn thực tập. Quai đỏ – maiko mới vào nghề, quai vàng – maiko sắp hoàn thành kì thực tập. Vào mùa hè, okobo của Maiko màu đen.Geisha đi dép có đế phẳng (zori) khi ra ngoài, còn ở nhà chỉ đi tất chân có sẻ ngón màu trắng (tabi). Vào lúc thời tiết khắc nghiệt, Geisha sẽ đi một đôi guốc bằng gỗ (geta) thấp hơn okobo.

V. Geisha ngày nay

Ngày nay, Geisha là gì? Geisha có còn giữ được vẻ đẹp và sự chuyên nghiệp như trước không?

Các Geisha trong thời điện đại vẫn sống ở những ngôi nhà truyền thống như đã giới thiệu ở trên (Okiya), đặc biệt trong thời gian đào tạo của họ. Tuy nhiên, những người có điều kiện hơn thì lại sống riêng trong căn hộ của mình. Độ tuổi họ bắt đầu theo học để trở thành một Geisha chuyên nghiệp cũng cao hơn trước (khoảng từ 18 tuổi), họ mong muốn hoàn thành cấp bậc trung học phổ thông hoặc đại học rồi mới bước chân vào con đường nghệ thuật. Họ vẫn học cách chơi nhạc cụ truyền thống, học những bài hát, điệu múa, thơ ca và văn học để trở nên điêu luyện. Nhật Bản mong muốn duy trì các thế hệ Geisha như một niềm tự hào dân tộc, một biểu tượng độc đáo của văn hóa truyền thống và thể hiện trình độ cao trong nghệ thuật. 

geisha-la-gi
Buổi biểu diễn của Geisha – Insta: kikumaru_akasaka

Tuy nhiên, ở Nhật Bản ngày nay, số lượng Geisha và Maiko giảm đi đáng kể. Vào năm 1920, Nhật Bản có hơn 80.000 Geisha, nhưng đến nay con số chỉ khoảng 1.000 người. Sự suy tàn văn hóa này đến từ nhiều nguyên nhân. Thứ nhất là sự trì trệ của nền kinh tế, mối quan tâm đến nghệ thuật truyền thống suy giảm và họ không sẵn sàng chi trả chi phí cao trong việc tìm đến Geisha. Nguyên nhân thứ hai nằm ở khoảng cách ngày càng rõ rệt giữa Geisha và xã hội hiện đại. Xã hội Nhật Bản không ngừng phát triển với những yếu tố giải trí mới mẻ, phong cách ăn mặc phá cách. Không còn nhiều người đam mê thưởng thức nhạc cụ truyền thống, trò chuyện với Geisha hay ngắm nhìn sự tỉ mỉ trong từng đường nét trang điểm, trang phục hay vấn tóc.

Ngày nay, nếu các bạn muốn được tận mắt nhìn thấy biểu tượng Geisha nổi tiếng và hiểu hơn Geisha là gì, hãy đến với thành phố Kyoto, nơi được coi là cái nôi của Geisha cũng như sở hữu trường đào tạo Geisha chuyên nghiệp. Hai khu phố Geisha nổi tiếng nhất ở Kyoto phải kể đến Gion và Pontocho. Geisha được thuê đến biểu diễn ở những buổi tiệc, buổi họp mặt tại các quán trà hoặc nhà hàng truyền thống tại Nhật Bản.

Nếu lang thang bên phố cổ Gion, bạn có thể vô tình bắt gặp Geisha, và Andy có may mắn sau hơn 3 lần tới dẫn team đi Du lịch Kyoto thì cũng có lần gặp được Geisha đang đi dạo ở Gion. Nhưng thật ra đó là Maiko hay Geisha Andy cũng không phân biệt được. Nhưng thấy diện mạo đó thì thích thú vô cùng, vì dù lần đầu gặp lại ở ngay con phố cổ Gion này. Lần tới đi Kyoto nhất định sẽ phải thử trải nghiệm 1 bữa tiệc có Geisha biểu diễn để cảm nhận rõ họ có tài nghệ gì mới được.

Geisha-o kyoto
Ảnh Andy chụp Geisha hay Maiko ở Kyoto phố cổ Gion
Geisha-la-gi
2 cô Maiko chính hiệu đi dạo trên phố Gion nè.

VI. Những địa điểm ở Kyoto Nhật Bản có Geisha

Trăm nghe không bằng một thấy, nếu như bạn vẫn muốn tận mắt tìm hiểu Geisha là gì, hãy đến với những địa điểm sau tại Kyoto (Nhật Bản) nhé!

1. Buổi biểu diễn Gion Corner

Gion là quận Geisha lớn nhất ở Kyoto nói riêng và Nhật Bản nói chung. Ở đây có nhiều Ochaya – phòng trà – có Geisha phục vụ, thường dành riêng cho giới nhà giàu. Bên cạnh đó, Gion cũng là nơi đón tiếp nhiều đoàn khách, quan chức quan trọng của Nhật Bản. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy nhiều Geisha và Maiko đi lại trên phố ở quận Gion. Một buổi tối tháng 4 hàng năm, buổi biểu diễn của các Geisha với tên gọi “Điệu múa hoa anh đào” được diễn ra ở nhà hát kịch Gion Kobu Kaburenjo.

geisha-la-gi-7
Geisha ở Gion (Kyoto) – Insta: nodramasliv

Một trải nghiệm đáng tham khảo hơn cho du khách là chương trình văn hóa được tổ chức hàng ngày tại Gion Corner ở cuối Hanami-koji. Chương trình tập trung giới thiệu một số nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản dành cho khách nước ngoài, bao gồm các buổi hòa nhạc, trà đạo, cắm hoa và các điệu múa Maiko. Có hai chương trình hàng ngày là 18h00 và 19h00 từ thứ Hai đến thứ Năm, giữa tháng 12 đến giữa tháng 3 (trừ các ngày lễ quốc gia).

Giá vé: 3150 Yên. Đặt trước trực tuyến sẽ có giá 2800 Yên.

2. Quán trà Kimono Tea Ceremony Maikoya Kyoto

Bạn có thể dễ dàng tìm được phòng trà Maikoya tại cả 3 thành phố chính của Nhật Bản: Tokyo, Kyoto và Osaka. Đây là địa điểm thưởng thức trà đạo nổi tiếng, đồng thời cũng là nơi bạn có thể trải nghiệm văn hóa của Geisha và Maiko với nhiều chương trình đặc sắc, trong đó có cả những buổi kết hợp thưởng trà, gặp gỡ Maiko, nghe giới thiệu Geisha Nhật Bản là gì hay những buổi biểu diễn của Geisha/ Maiko ở Kyoto.

geisha-la-gi-8
Quán trà Kimono Tea Ceremony Maikoya – Insta: wonderherewanderthere

Giờ mở cửa: 09h00 – 19h00 (Tất cả các ngày trong tuần).

Giá: Tùy vào từng gói dịch vụ

Địa chỉ: 329, Ebiyacho, Nakagyo-ku, Kyoto, Nhật Bản

Website thông tin và đặt vé trực tuyến các hoạt động về Geisha ở Kimono Tea Ceremony Maikoya Kyoto: https://mai-ko.com/what-to-do-in-japan/kyoto/geisha-kyoto/

Câu hỏi thường gặp về Geisha là gì?

1. Làm thế nào để phân biệt nhanh được Maiko và Geisha?

Để nhận diện, bạn chỉ cần nhìn vào trang điểm chân tóc (Geisha trang điểm còn Maiko thì không), kiểu tóc và cổ áo (Geisha màu trắng, còn Maiko có màu vàng, đỏ hoặc màu kem) là có thể phân biệt được đâu là Geisha và đâu là Maiko.

2. Geisha có phục vụ tiệc trà không?

Geisha là những người chỉ chuyên phục vụ tiệc rượu nên hầu như không phục vụ tiệc trà. Maiko sẽ là người đảm nhận việc này trong quá trình học việc để trở thành Geisha, các buổi tiệc trà này giúp cho Maiko có thêm kinh nghiệm và trau dồi kĩ năng.

3. Geisha có biết tiếng Anh không?

Theo xu hướng mới ngày nay, các Geisha được đào tạo thêm ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh để phục vụ du khách nước ngoài cũng như các buổi đón khách ngoại giao của Nhật Bản. Đa phần các nàng Geisha đều rất giỏi và thành thạo tiếng Anh.

Sau khi hiểu được Geisha là gì, hẳn bạn sẽ thấy hứng thú với văn hóa đặc sắc của Nhật Bản từ cách họ trau chuốt từng kỹ năng đến sự độc đáo, riêng biệt trong phong cách của Geisha. Geisha dường như là một người làm nghệ thuật, kết nối những giá trị đẹp đẽ trong văn hóa Nhật Bản đến với người xem một cách tinh tế, tao nhã nhất. Bạn cũng sẽ xóa đi định kiến và sai lầm trong nhận thức về người phụ nữ theo đuổi con đường trở thành một Geisha. Mong rằng Toidi đã giúp các bạn phần nào thêm yêu Nhật Bản và nền văn hóa tuyệt vời của họ.

Tự Do trải nghiệm nhật bản theo cách của chính bạn

Team du lịch Nhật Bản Tự Túc

Xem Ngay Chương trình

Loading

5/5 - (2 bình chọn)

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.