Tham dự Tech Lounge

Tham dự Tech Lounge


Đây là người tạo ra vaccine AstraZeneca: chúng tôi đua với virus, không phải với các hãng khác

Duy Luân
26/8/2021 1:19Phản hồi: 101
Đây là người tạo ra vaccine AstraZeneca: chúng tôi đua với virus, không phải với các hãng khác
“Là một người sáng tạo ra loại vaccine đang được cả thế giới săn đón, tôi có thể kiếm được một khoản lợi nhuận khổng lồ. Tôi đã không nộp bằng sáng chế cho vaccine trừ việc hưởng một phần tiền từ công việc chăm chỉ của mình.” Sarah Gilbert, người đã cùng cộng sự tạo ra vaccine Oxford-AstraZeneca (AZD1222) - thứ đang được tiêm chủng cho rất nhiều người trên thế giới trong đó có cả người dân Việt Nam - chia sẻ.

Vaccine AZD1222 có giá khoảng 3 USD / liều, rẻ hơn nhiều so với mức giá khoảng 20 USD đang được Pfizer hoặc Moderna bán. Bản thân AstraZeneca cũng cam kết không thu lợi khi dịch còn diễn ra. Chưa hết, Gilbert cũng không đăng kí đầy đủ bằng sáng chế cho phát minh của mình, vì bà muốn giúp thế giới tiếp cận được vaccine nhanh và dễ hơn, bà muốn chia sẻ nó với bất kì ai có khả năng sản xuất loại vaccine này.

Nhiều năm trước, khi đang thực hiện nghiên cứu tiến sĩ, bà Gilbert quyết tâm dành hết sức cho khoa học. Là một sinh viên trẻ chuyên ngành sinh học ở Đại học East Anglia, bà được tiếp năng lượng nhờ vào rất nhiều luồng suy nghĩ đa dạng cũng như kinh nghiệm của những người khác trong khoa.

Nhưng càng bắt đầu làm việc và theo đuổi bằng tiến sĩ ở Đại học Hull, Gilbert càng nhận ra rằng việc tập trung vào một thứ rất hẹp không phải là thứ bà thích. “Có những nhà khoa học thích tự mình làm một chủ đề trong một thời gian rất dài… Nhưng đó không phải cách tôi thích làm việc. Tôi muốn thử chịu trách nhiệm nhiều ý tưởng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau", Gilbert chia sẻ. “Đã có lúc tôi định từ bỏ nghề nghiên cứu khoa học và làm gì đó khác”.

Ngay cả khi Gilbert quyết định “thử khoa học thêm lần nữa… tôi vẫn cần thu nhập". Đó là quyết định đã góp phần dẫn đến sự ra đời của vaccine AZD1222.


Nghiên cứu bệnh sốt rét


Sarah Gilbert sinh vào tháng 4 năm 1962 tại Kettering, Northamptonshire, Anh Quốc. Cha của Gilbert làm ngành giày, còn mẹ là giáo viên tiếng Anh và cũng là một thành viên của một nhóm hoạt động xã hội tại địa phương. Sarah là một người khép kín, ít nói, một dấu hiệu có thể giải thích cho việc Gilbert vẫn kiên quyết đi theo đường nghiên cứu tiến sĩ dù có nhiều hoài nghi từ chính bản thân.

Sau khi hoàn thành luận án và có bằng tiến sĩ, bà được nhận vào làm ở một trung tâm nghiên cứu về ủ (brewing) với nhiệm vụ làm sao tăng năng suất ủ của các loại nguyên liệu, sau đó chuyển sang làm việc với sức khỏe con người. Bà chưa bao giờ dự định trở thành chuyên gia vaccine, thế nhưng từ giữa những năm 1990, bà đã từng làm việc nghiên cứu tại Đại học Oxford, khi đó Gilbert nghiên cứu về gen của kí sinh trùng gây bệnh sốt rét. Việc đó đã dẫn tới sự ra đời của vaccine ngừa sốt rét.

Cuộc đời của Gilbert trở nên phức tạp hơn khi bà sinh ba đứa con. Con trai Freddie của bà mô tả về mẹ mình là một người rất ủng hộ con và luôn làm những điều tốt nhất cho con. Cả ba người con đều tự quyết định nghề nghiệp và con đường của mình, nhưng rồi tất cả cũng đều chọn nghiên cứu về sinh hóa học ở trường đại học.

Lên chức


Trong quá trình làm việc tại Oxford, tiến sĩ Gilbert nhanh chóng trở thành một giáo sư tại Viện Jenner danh giá. Viện nghiên cứu này được đặt tên theo Edward Jenner, người phát minh ra việc chủng ngừa. Tại đây, bà thiết lập một nhóm nghiên cứu của riêng mình với tham vọng tạo ra một loại vaccine có thể chống được nhiều chủng loại cúm khác nhau.

Năm 2014, Gilbert dẫn đầu việc thử nghiệm vaccine Ebola, rồi khi bệnh MERS (hội chứng hô hấp Trung Đông) xuất hiện, bà đã bay sang Ả Rập Saudi với hi vọng phát triển được một loại vaccine dành cho chủng coronavirus này.

Vien_Jenner.jpg

Khi đang thử nghiệm giai đoạn 2 của loại vaccine này thì dịch COVID-19 bùng phát từ Trung Quốc vào đầu năm 2020. Lúc đó, Gilbert nhận ra rằng bà có thể sử dụng cùng phương pháp vaccine mà bà đang phát triển.

Quảng cáo



“Chúng tôi hành động rất nhanh”, giáo sư Teresa Lambe, đồng nghiệp của Gilbert, cho biết. Ngay khi các nhà khoa học Trung Quốc đăng tải cấu trúc gen của virus mới, chỉ trong những ngày cuối tuần, vaccine đã được thiết kế xong. “Chúng tôi làm lẹ lắm”. Gilbert thực hiện mọi việc gấp rút trong bối cảnh số ca tử vong trên toàn cầu tăng nhanh vì COVID-19. Bà làm việc có khi từ 4 giờ sáng đến tận chiều muộn.

Vaccine ngừa COVID-19 ra đời


Sau đó vài tuần, vaccine đã có thể hoạt động được và chống chọi với bệnh COVID-19 trong phòng thí nghiệm. Đầu tháng 4 năm 2020, lô đầu tiên được sản xuất để chuẩn bị cho việc thử nghiệm. Gilbert mô tả rằng quá trình này là một loạt những bước nhỏ liên tiếp nhau, chứ không phải là một khoảnh khắc phát hiện bùng nổ nào đó.

“Ngay từ đầu, chúng tôi đã xem đây là một cuộc chạy đua với virus, không phải cuộc chạy đua với các nhà phát triển vaccine khác. Chúng tôi là một trường đại học và chúng tôi không dùng cái này để kiếm tiền”, Gilbert nói.

Với các loại vaccine RNA (như của Pfizer và Moderna) và vaccine viral vector (như AZD1222), việc nâng cấp và thiết kế lại vaccine để đối phó với các chủng mới không phải là chuyện khó, vì bạn chỉ cần tổng hợp được đoạn DNA (hoặc RNA) mới ứng với loại virus mới rồi đưa nó vào vaccine. Việc nặng thực sự nằm ở khâu sản xuất, nhưng một khi quy trình đã được thiết lập thì những vaccine sau đó sẽ đi theo luồng tương tự.

Sau một thời gian nghiên cứu, Đại học Oxford đã phối hợp với công ty dược AstraZeneca để sản xuất vaccine, chứ bản thân trường đại học sẽ không làm việc sản xuất.

Quảng cáo


astra_zeneca.jpg

Ban đầu, vaccine ngừa COVID-19 của AstraZeneca được thiết kế để sử dụng chỉ 1 mũi tiêm duy nhất mà thôi. Đó là thời điểm tháng 2 năm 2020, lúc mà nước Anh chuẩn bị bị tấn công bởi làn sóng một bệnh dịch chết chóc mói. Lúc đó nhóm nghiên cứu nghĩ rằng nếu chờ đến khi có đủ 2 liều tiêm, rất nhiều người sẽ chết, còn nếu bạn được tiêm 1 mũi thì bạn đã đỡ hơn rất nhiều.

Thế nên họ tiến hành thử nghiệm với 1 liều, nhưng đồng thời cũng có một nhóm nhỏ thử nghiệm 2 liều. Các nhà nghiên cứu nhận thấy phản ứng miễn dịch của nhóm được tiêm 2 liều mạnh hơn nhiều so với 1 liều, thế nên họ mới thảo luận lại với các cơ quan chức năng và đồng ý rằng vaccine này sẽ được dùng 2 liều. Ý tưởng là sau liều 1 bạn đã được bảo vệ một ít rồi, và khi bạn được tiêm liều 2 thì bạn sẽ được bảo vệ tốt hơn nữa và kéo dài hơn nữa.

Một trong những nghiên cứu sinh tiến sĩ của Gilbert mô tả: “Đôi khi tôi nghĩ rằng bà có thể hơi ngại ngùng, khép kín. Một số đồng nghiệp của tôi ở Viện Jenner thường cảm thấy lo lắng vì Sarah. Nhưng khi bạn đã hiểu bà ấy và dành thời gian với bà, điều này hoàn toàn không đúng”.

Tiến sĩ Anne Moore, một người bạn của Gilbert, nói rằng bà chắc chắn sẽ không thích việc mình bị soi nhiều quá, bà không muốn mình đứng dưới ánh đèn sân khấu.

imrs.php.jpeg

Mới đây, Gilbert đã được hãng búp bê Barbie tặng một con búp bê phỏng theo bà. “Ước mơ của tôi rằng con búp bê này sẽ cho trẻ em thấy rằng có những sự nghiệp mà các bé thậm chí còn không nhận ra, ví dụ như trở thành một nhà nghiên cứu vaccine chẳng hạn”. Gilbert muốn các thế hệ tương lai biết rằng các bé cũng có trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán, một lĩnh vực mà tài năng của phụ nữ thường ít được kể ra.

Nguồn: BBC
101 bình luận
Chia sẻ

Xu hướng

mrford105
TÍCH CỰC
3 năm
Ngay khi các nhà khoa học Trung Quốc đăng tải cấu trúc gen của virus mới, chỉ trong những ngày cuối tuần, vaccine đã được thiết kế xong. “Chúng tôi làm lẹ lắm”.
Có vẻ là công nghệ loài người đạt tới trình độ chỉ cần giải mã xong bộ gene là làm được Vaccine dựa trên những nghiên cứu nền tảng trước đó
@Penguyendanger Sao bạn biết là vaccine trong nước đã không nghiên cứu từ lâu?
@Duy Luân vì công nghệ chế vắc xin covid của nước mình khác mà ??
renky_dn
ĐẠI BÀNG
3 năm
@Duy Luân hỏi hay lắm mod 😆
@Penguyendanger Bộ làm vaccine Nanocovax dể dàng lắm à? Bạn có biết công ty Nanogen có tuổi đời nghiên cứu bao nhiêu năm không? Không riêng mảng vaccine mà còn rất nhiều loại khác? TIền của họ bỏ ra đầu tư lên tới vài ngàn tỷ vnd.
Tên tuổi Nanogen trong khu vực Đông Nam Á rất nhiều công ty phải cúi mình.
Enmie
ĐẠI BÀNG
3 năm
Cô này xứng đáng đạt giải Nobel năm nay hoặc năm sau nếu có tổ chức vì đóng góp to lớn cho nhân loại như thế này.
empty77
TÍCH CỰC
3 năm
@Enmie Thế đc giải nobel hòa bình mới đúng.
Còn bà Hung thì nobel sinh học hay hóa học
Enmie
ĐẠI BÀNG
3 năm
@Hello.pham Không liên quan. Mình đã đề cập đến vấn đề hi sinh 30 năm rồi không nộp bằng sáng chế này đâu.
Enmie
ĐẠI BÀNG
3 năm
@@go Haha mình chã so ai xứng đáng Nobel hơn cả. Comment trên có ghi nếu được thì cho cả hai. Mình chỉ nói trong lòng mình thích Sarah hơn. Chủ comment đọc hời hợt lại đi phán lung tung rồi.
Enmie
ĐẠI BÀNG
3 năm
@empty77 Nói chung là thành tựu của họ xứng đáng được công nhận qua một hình thức nào đó chứ không chỉ là tiền bạc. Tuy nhiên có thể tính cách của cả hai thích xa ánh đèn công chúng nên hơi im lặng. Nhưng đây nên là những hình mẫu cần được nói tới để inspire người trẻ tuổi hơn trên con đường khoa học.
earl_grey
TÍCH CỰC
3 năm
Và cũng chẳng cần rùng beng cờ quạt các kiểu, các vị nhỉ.
@earl_grey ng ta thế, đâu nhưng ở 1 nước nào đó lên tv báo đài tung hô các kiểu =)))
quá giỏi
Cảm ơn bà tuyệt vời
h_minhvu
ĐẠI BÀNG
3 năm
Tất cả đều bắt nguồn từ 1 nền giáo dục hiện đại, có tổ chức tốt. Giáo dục Anh rất đầu tư cho nghiên cứu, đặt biệt là mấy trường đại học, ý kiến của các nhà khoa học ở trường đại học rất được chính phủ xem trọng. Nên cũng ko lạ là Anh là 1 trong những nước có nhiều du học sinh quốc tế nhất.
Giáo dục Anh nó ko quá tự do như Mỹ, cũng ko gò bó như châu Á, mà nó đóng 1 vai trò quan trọng. Vì vậy nên học sinh rất được khuyến khích tư duy, sáng tạo, bày tỏ ý kiến riêng. Trong thời điểm dịch bệnh tăng cao, chính phủ vẫn khuyến khích mở cửa trường học.
Khi chuyển từ VN sang Anh, con mình rất thích học, chứ ko bị ngán như ở VN.
h_minhvu
ĐẠI BÀNG
3 năm
@hoangtien123 Đây mình chỉ nói về giáo dục, Đức thì giỏi trước h về kỹ thuật, Mỹ thì thực dụng hơn, tất cả những nghiên cứu có tiềm năng đều dc đầu tư từ những công ty tư nhân, để kiếm lợi nhuận. Anh thì nó có 1 cái gì đó kiểu hơi bảo thủ, và rất chuẩn mực.
Anh trước đây thì cũng nhiều công ty, hãng lớn, nhưng sau này phần lớn đều bán lại cho các tập đoàn hết rồi.
VD: lớp 6 học về trọng lực thì thầy cô cho thực hành làm 1 cái dù, và bỏ 1 quả trứng vào để thả làm thế nào ko vỡ, học sinh chia nhóm làm với nhau. Học hệ tuần hoàn cũng thế, học sinh chia nhóm, cắm những đường dây mô phỏng mạch máu của cơ thể...
Thầy cô thì mình thấy rất giỏi, 1 người có thể dạy nhiều môn, có thể viết app để hỗ trợ học sinh học.
Bên này bộ giáo dục chỉ đưa chương trình khung, mỗi trường tùy hoàn cảnh sẽ thiết kế 1 chương trình riêng cho trường.
Bên này 5 tuổi là học lớp 1, chương trình phổ thông chỉ có 11 năm, sau đó học nghề, cao đẳng hay đại học. Nên đến năm 20 tuổi là có thể đi làm rồi, ra đời sớm lắm.
Trong bộ y tế của Anh, có 1 người gốc Việt khá giỏi, hiện là: Deputy Chief Medical Officer (cỡ như Thứ trưởng Bộ y tế)
Gia thế ông này thời ở VN cũng lẫy lừng lắm. https://en.wikipedia.org/wiki/Jonathan_Van-Tam
HamDzui
CAO CẤP
3 năm
@h_minhvu Nêú có dịp mình sẽ chuyển từ Mỹ sang Anh
QUOC HAO 111
ĐẠI BÀNG
3 năm
@h_minhvu Giáo dục họ đi trước mình chắc hơn 100 năm rồi bạn ơi, người ta phát triển từ những những năm 1500 TCN rồi, mình theo hệ nho giáo thích lễ nghĩa, văn chương không chú trọng các môn khoa học tự nhiên và khoa học xã hội nên rất thọt so với các nước phương tây
Tam hợp
ĐẠI BÀNG
3 năm
@h_minhvu Sau đợt biến động dân cư lớn, VN đã mất một lượng rất lớn chất xám cho các nước thu dung.
vien le712
ĐẠI BÀNG
3 năm
Nước Anh vẫn còn khá nhiều tinh hoa mặc dù sau ww2 nhiều người đã bỏ sang Mỹ nhưng thành thật mà nói họ đã có nền tảng từ lâu nên có gì đi nữa thì vẫn tạo ra được nhân tài qua đào tạo và chịu khó đầu tư nghiên cứu, một nước mà dân số sấp sỉ trên dưới 70 triệu nhưng tạo ra nhiều đột phá cho thế giới thì ko phải tầm thường
@vien le712 Người Anh có sang Mỹ để phát triển chứ không phải kiểu bỏ sang Mỹ như là người dân các nước khác.
@vien le712 có nền tảng nhưng Anh quốc duy trì thừa hưởng và phát huy đc thì đúng là hay thật, chứ giờ thấy toàn đập đi xây lại rồi tự sướng là nhiều...
vien le712
ĐẠI BÀNG
3 năm
@abc_8989 Dân tộc Anh là một trong những nước đi đầu khai sáng văn minh nhân loại, họ rất thông minh và khiêm tốn mà bản chất như vậy nên họ luôn dẫn đầu trong top các nước phát triển nhất thế giới, nói về giáo dục thì chỉ có Anh và Mỹ là có những trường đại học được coi là tiêu chuẩn của thế giới
vien le712
ĐẠI BÀNG
3 năm
@russia.usa.lc Có khá nhiều nhân tài từ Anh qua Mỹ định cư vì Mỹ đã có khá nhiều ưu đãi sau ww2 nên giới tinh hoa của Anh đi khá nhiều, sau này chính phủ Anh đã điều chỉnh lại chính sách nên đã ko còn bị chảy máu chất xám như trước
Trân trọng cám ơn tài năng và đạo đức của bà.
Cảm ơn chị Sarah !
người làm khoa học là như vậy
Vn làm khoa học là làm giàu ngay
@mr.kd.mobile mình có 1 tỷ Tiến sỹ, sao lại ko làm mảng này, ngon phết???
@abc_8989 Ts Việt Nam! Đang mải kiếm tiền. Có nghiên cứu đâu
ZeusFate
TÍCH CỰC
3 năm
Lúc thành công thì nói hay như M3P
@ZeusFate Người ta thành công rồi mới nói. Chứ ko như quốc gia nào kia ngạo nghễ sớm giờ sml.
@Rainwalker bác đang nói Nga ngố phải không?...ahihi
@Rainwalker Bạn là người nước ngoài mà viết tiếng Việt giỏi nhỉ ?
@JaegerH.. Lol
Nhờ sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Hoàng gia Anh, đứng đầu là Nữ Hoàng Elizabeth đệ nhị. Sự chỉ đạo quyết liệt của Nội các, đứng đầu là Thủ tướng Boris Johnson. Cùng sự nhập cuộc của cả hệ thống chánh trị từ trung ương cho đến các địa phương. Từ Emirates, Stamford Bridge, cho đến Anfield, Goodison Park, cho đến Old Trafford, Etihad.
@From Team B With Love Bộ khung câu cú này chỉ có ở nước tôi, sao lại ăn cắp bản quyền?
@nebazoc Chưa đk bản quyền bài phát biểu nên bị chôm mất 😁
cuongnm11
TÍCH CỰC
3 năm
Những con người vĩ đại.
Hyper But
TÍCH CỰC
3 năm
Qúa tuyệt vời
Haduong90
TÍCH CỰC
3 năm
Cảm ơn cô vì những đóng góp cho thế giới.
Cảm ơn bà rất nhiều!
zerolove77
TÍCH CỰC
3 năm
Cảm ơn Bà rất nhiều!
Pryms
TÍCH CỰC
3 năm
người ta làm rồi mới nói , chứ ko như xứ thiên đường nào đó chưa gì đã nổ banh nhà lồng chợ, bây giờ sml 😆
trumhalam
ĐẠI BÀNG
3 năm
@Pryms trước có bài báo ông tướng nào nói thồi nồng độ cồn ko làm lây nhiễm covid19 đó. chắc giờ xoá rồi. 🤣 gặp nước ngoài nó cách chức ngay
homnay22221
ĐẠI BÀNG
3 năm
Một người phụ nữ tuyệt vời.

Xu hướng

Bài mới









  • Chịu trách nhiệm nội dung: Trần Mạnh Hiệp
  • © 2024 Công ty Cổ phần MXH Tinh Tế
  • Địa chỉ: Số 70 Bà Huyện Thanh Quan, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM
  • Số điện thoại: 02822460095
  • MST: 0313255119
  • Giấy phép thiết lập MXH số 11/GP-BTTTT, Ký ngày: 08/01/2019