Chợ đêm được bố trí một bãi đất trống rộng hơn 4.000 m2 ở thị trấn Hương Khê, nằm bên quốc lộ 15A, nhộp nhịp từ 19h đến 22 mỗi ngày. Người dân trải tấm bạt cỡ lớn ở dưới đất trên diện tích 4-6 m2, sau đó đặt bưởi lên trên để mời chào khách mua.
Trung bình một đêm có khoảng 500-700 người bao gồm chủ vườn, thương lái, người dân địa phương tham gia mua bán bưởi.
Bà Nguyễn Thị Lan, trú xã Lộc Yên, huyện Hương Khê, cho biết gia đình trồng 8 sào, hai tuần nay các con luân phiên phụ giúp mẹ hái bưởi, đóng bì rồi lái xe máy chở ra chợ, trung bình một đêm bán được 500 quả.
"Những năm trước, mỗi đêm tôi bán được gần 1.000 quả. Năm nay do ảnh hưởng của Covid-19, nhiều tỉnh giãn cách xã hội, giá cước vận chuyển tăng nên nhiều thương lái không mặn mà thu mua. Vụ này tôi bán để gỡ gạc tiền công và phân bón chứ hầu như không có tiền lời", bà Lan nói.
Nhiều gia đình để bưởi trong thùng xe đẩy, buộc sào tre bên thành xe rồi treo đèn điện làm sáng không gian để khách dễ quan sát. Họ huy động 2-3 thành viên tham gia bán.
Theo người dân, bưởi mọng nước, tép giòn, vị ngọt xen lẫn chua thanh, được xem là đặc sản quý, ngoài mua về ăn còn làm quà biếu.
Giá bưởi giao động từ 7.000-25.000 đồng một quả tùy loại, giảm một nửa so với những năm trước.
Một tiểu thương quên không mang sổ và máy tính đã soi đèn pin, lấy bút ghi các con số vào tay để tính tổng tiền bưởi vừa mua của một chủ vườn.
Ông Nguyễn Tông Đại, 66 tuổi, trú thị trấn Hương Khê, hàng ngày cùng vợ may bì tải, đưa ra chợ bán cho người dân và thương lái đựng bưởi.
"Một bao tải giá từ 3.000-6.000 đồng, đựng được 30-50 quả. Mỗi đêm tôi bán được khoảng 200 bao tải đựng bưởi", ông Đại nói.
Ông Nguyễn Văn Thành (góc phải) đang phụ tiền cho một tiểu thương sau khi chốt giao dịch 50 quả bưởi. Theo ông, vụ này chỉ bán được cho các thương lái ở trong tỉnh, các mối làm ăn quen lâu năm ở Nghệ An và Quảng Bình không đến thu mua được vì lệnh giãn cách xã hội.
"Tôi bán được hơn 1.000 quả, còn khoảng 3.000 quả mong đến cuối tháng sẽ tiêu thụ hết, nếu để lâu bưởi sẽ bị xốp, ăn không ngon", ông Thành nói.
Những năm trước, người dân tập kết hàng trăm bì bưởi đưa đến Ga Hương Phố, cách chợ đêm khoảng 500 m để gửi tàu hàng đưa đi các tỉnh. Nay do Covid-19 nên tàu không chở, chỉ một số xe tải được cấp phép hoạt động để chở nông sản. Ước tính một đêm hàng chục nghìn quả được bán đi.
"Trước kia, một bì tải bưởi nặng 60-70 kg mất khoảng 60.000 đồng phí vận chuyển, nay phí tăng gấp đôi khiến nhiều người không mặn mà thu mua bưởi để bán ra các tỉnh vì sợ lỗ", một tiểu thương cho hay.
Ngoài bán trực tiếp, nhiều người chụp hình bưởi đăng lên mạng xã hội quảng cáo, rao bán nhằm kiếm thêm khách.
Những ngày này đang là chính vụ bưởi Phúc Trạch. Tại các vườn ở huyện Hương Khê quả chín vàng, người dân bọc túi nylon để bảo vệ và chờ giá cao bán.
Bưởi Phúc Trạch là cây phát triển kinh tế chủ lực của huyện Hương Khê. Năm 2021 địa bàn có 2.700 ha, sản lượng năm 2021 khoảng 21.000 tấn. Các huyện trồng nhiều gồm Hương Trạch, Phúc Trạch, Lộc Yên...
Cuối tháng 8 đến nay, hàng ngày từ 14h đến 18h, người dân hái bưởi bỏ vào bao tải, lái xe máy chở đến tập kết tại chợ đêm.
Ngoài kênh mua bán truyền thống, đầu tháng 8, tỉnh Hà Tĩnh đã phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cùng các sàn thương mại điện tử xây dựng gian hàng bưởi Phúc Trạch để tháo gỡ khó khăn về đầu ra cho người dân.
Bưởi hái từ vườn sẽ tập kết lại một chỗ, gia chủ huy động nhân lực phân loại, đóng hộp và giao cho sàn thương mại điện tử để chuyển tới khách hàng. Dự kiến đến hết mùa, các sàn sẽ tiêu thụ khoảng 700-1.000 tấn.
Các cơ sở sản xuất, hợp tác xã, cửa hàng kinh doanh bưởi Phúc Trạch được tỉnh Hà Tĩnh cho phép dán tem chỉ dẫn địa lý lên quả để khẳng định thương hiệu. Tem do Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học Công nghệ) cấp, tích hợp mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm...
Mua bán bưởi Phúc Trạch tại chợ đêm. Video: Đức Hùng