I - Ý tưởng về tiền mã hoá
Ý tưởng đầu tiên về tiền mã hoá xuất hiện vào cuối những năm 1980 với mong muốn nhen nhóm tạo ra một loại tiền tệ không bị kiểm soát và theo dõi bởi một “đơn vị tập trung quyền lực” (hay nói ngắn gọn là “ngân hàng”) nào. Năm 1995, nhà mật mã học người Mỹ David Chaum đã triển khai một loại tiền mã hóa ẩn danh có tên là Digicash. Đây là một hình thức thanh toán điện tử dưới dạng mật mã. Ban đầu, người dùng sẽ có một phần mềm riêng để rút tiền từ ngân hàng và tiếp đó cần có dạng chìa khóa được mã hóa chuyên biệt trước khi tiến hành gửi đến người nhận.
Bit Gold, tiền thân trực tiếp nhất của Bitcoin, được tạo ra vào năm 1998 bởi Nick Szabo. Loại tiền mã hoá này yêu cầu những người tham gia phải sử dụng tài nguyên máy tính để giải các câu đố mật mã, những người thành công sẽ nhận được phần thưởng. Nếu chúng ta kết hợp ý tưởng của Chaum và Szabo lại với nhau, kết quả có được sẽ là 1 thứ giống với Bitcoin bây giờ.
Nhưng Szabo đã không thể xử lý được lỗi lặp chi (double-spending - được hiểu là cùng 1 khoản tiền được chi cho 2 người cùng lúc) mà không có sự can thiệp của đơn vị quản lý tập trung. Tới hơn một thập kỷ sau, một người hoặc một nhóm nào đó dưới bút danh Satoshi Nakamoto đã cho ra đời một bản cáo bạch (Whitepaper) mang tên “Bitcoin - Hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng”. Kể từ ấy, lịch sử của Bitcoin nói riêng và của tiền mã hoá nói chung chính thức bắt đầu.
II - Sự phát triển của tiền mã hoá
Ở thời điểm hiện tại, trong suy nghĩ và cảm nhận của nhiều người, tiền mã hoá là thứ gì đó rất rộng lớn và phức tạp. Nhưng bạn hình dung được không, ở thời điểm sơ khai, nó đơn giản đến mức gặp khó khăn trong vấn đề chứng minh giá trị tồn tại của mình.
Hãy cùng nhìn lại các giai đoạn phát triển của tiền mã hoá nhé!
Giai đoạn 1: Thời kì “Đồ Đá" của Bitcoin (2008-2010)
Vào ngày 31 tháng 10 năm 2008, Satoshi Nakamoto đã tung ra bản cáo bạch có tên “Bitcoin - Hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng”, mô tả chức năng của mạng blockchain Bitcoin. Satoshi chính thức bắt đầu dự án Bitcoin vào ngày 18 tháng 8 năm 2008, khi chính thức mua Bitcoin.org. Mặc dù blockchain không phải là chủ đề chính của bài viết này, nhưng chúng ta cũng cần lưu ý rằng Bitcoin và tất cả các loại tiền mã hoá khác sẽ chẳng có nghĩa lý gì nếu không có công nghệ blockchain.
Satoshi Nakamoto đã khai thác khối đầu tiên của mạng Bitcoin vào ngày 3 tháng 1 năm 2009. Satoshi đã nhúng tiêu đề của tờ báo The Times vào khối đầu tiên để vĩnh viễn ghi dấu đề cập các tiền đề kinh tế dẫn đến công nghệ của Bitcoin. Khối 50 Bitcoin đầu tiên này hiện được gọi là Khối khởi đầu. Bitcoin hầu như không có giá trị trong vài tháng đầu tiên tồn tại. Sáu tháng sau khi bắt đầu giao dịch vào tháng 4 năm 2010, giá trị của một Bitcoin thấp hơn 14 xu. Vào tháng 5, nó mua được 1 chiếc pizza và đến đầu tháng 11, Bitcoin đã tăng lên 36 xu trước khi ổn định ở mức khoảng 29 xu.
Giai đoạn 2: Từng bước đặt chân vào thị trường (2010-2014)
Ở giai đoạn này Bitcoin đã bước đầu chứng minh được giá trị thực, dẫu giá của một đồng Bitcoin khi ấy vẫn chưa cao. Vào tháng 2 năm 2011, Bitcoin đã tăng lên 1,06 đô la trước khi quay trở lại mức khoảng 87 xu. Mùa xuân năm ấy, một phần nhờ vào việc Forbes đăng tải câu chuyện về “loại tiền mã hoá mới" mà giá của Bitcoin đã bắt đầu tăng. Từ đầu tháng 4 đến cuối tháng 5, giá một Bitcoin đã tăng từ 86 xu lên 8,89 đô la.
Vào ngày 1 tháng 6, sau khi Gawker xuất bản một câu chuyện về sức hấp dẫn của loại tiền này trong cộng đồng buôn ma túy trực tuyến, giá đã tăng hơn gấp ba lần trong vòng một tuần, lên mức khoảng 27 đô la. Giá trị thị trường của Bitcoin lưu hành ở mức gần 130 triệu đô la. Tuy nhiên, vào khoảng thời gian tháng 9 năm 2011, giá Bitcoin đã giảm về khoảng 4,77 đô. Vào tháng 10 năm 2011, Litecoin xuất hiện, đi cùng với đó là một khái niệm mới chỉ những đồng tiền không phải Bitcoin, người ta gọi đó là “altcoin”. Litecoin đứng thứ hai về vốn hóa thị trường và theo sau đó là Namecoin cùng 7 loại tiền khác.
Vào năm 2012, giá Bitcoin tăng trưởng ổn định, tới tháng 9 năm đó, Quỹ Bitcoin được thành lập để thúc đẩy sự phát triển và sử dụng Bitcoin. Ripple, một loại tiền điện tử mới khác, ra đời và được tài trợ bởi các nhóm đầu tư mạo hiểm.
Năm 2013, trong bối cảnh bùng nổ các vấn đề liên quan đến liên bang, hình sự, quy định và phần mềm, giá Bitcoin liên tục tăng và giảm. Ngày 19 tháng 11, giá của Bitcoin đạt 755 đô để rồi giảm xuống 378 đô trong cùng ngày hôm đó. Tới ngày 30 tháng 11, nó lại tiếp tục bay vọt lên 1.163 đô. Đây là sự khởi đầu cho vụ sập giá dài hạn khi giá Bitcoin rơi thẳng xuống mức 152 đô vào tháng 1 năm 2015.
Giai đoạn 3: Thời kỳ đen tối: Lừa đảo ở khắp mọi nơi (2014-2016)
Sự ẩn danh và thiếu tính kiểm soát tập trung của tiền mã hoá khiến cho đây trở thành công cụ thu hút các hội nhóm đầu cơ mạo hiểm mong muốn thu lời cao, cùng với đó là cả đám tội phạm. Tháng 1 năm 2014, Mt.Gox - sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới ở thời điểm đó đã sụp đổ, tuyên bố phá sản gây ra thiệt hại 850,000 Bitcoin. Đến bây giờ người ta cũng không biết khi đó chuyện gì đã thực sự xảy ra, tuy nhiên nhiều khả năng Bitcoin đã bị đánh cắp từ từ theo thời gian, bắt đầu từ năm 2011, rồi được bán lại trên các sàn giao dịch khác nhau để lấy tiền mặt, sàn Mt.Gox là một trong số các nạn nhân. Đến một ngày khi Mt.Gox kiểm tra ví, lúc này họ mới phát hiện ra chẳng còn đồng Bitcoin nào ở trong đó cả.
Quảng cáo
Mặc dù vụ hack không phải là một sự kiện cá biệt trong mảng này, nhưng nó được xem là thông tin cảnh báo và từ đó việc bảo mật trên các sàn giao dịch đã được cải thiện nhiều. Quả là đau thương khi 7 sàn giao dịch tiền mã hoá lớn đã bị tấn công trong năm 2019, nhưng cũng vì thế mà các sàn giao dịch đã bắt đầu cung cấp nhiều sự đảm bảo hơn để dự trữ trong trường hợp họ bị hack. Quỹ Bảo Mật Tài Sản Cho Người Dùng (SAFU) trên Binance là một ví dụ, đây có thể được xem như quỹ bảo hiểm khẩn cấp.
Ngày nay, các nhà giao dịch tiền mã hoá nên sử dụng ví phần cứng hoặc phần mềm để lưu trữ một cách an toàn của họ thay vì lưu trữ tài sản trên một sàn giao dịch. Nhưng những chiếc ví kiểu ấy lại không hề phổ biến và dễ tiếp cận trong giai đoạn này.
Giai đoạn 4: Kỷ nguyên Ánh Sáng mở ra khi Bitcoin trở nên hấp dẫn hơn vàng (2016-2018)
Giá Bitcoin tăng trưởng đều đặn qua từng năm, từ $434 vào tháng 1 năm 2016, lên $998 vào tháng 1 năm 2017. Tháng 7 năm 2017, một bản nâng cấp cho Bitcoin đã được thông qua nhằm hỗ trợ Lightning Network cũng như cải thiện khả năng mở rộng.
Một tuần sau khi nâng cấp được kích hoạt vào tháng 8, Bitcoin đã được giao dịch ở mức khoảng $2,700 và vào ngày 17 tháng 12 năm 2017, Bitcoin đã đạt mức cao nhất mọi thời đại xấp xỉ $20.000.
Trong cùng thời gian này, một dự án blockchain mới có tên là Ethereum đã gây được tiếng vang trong lĩnh vực tiền mã hóa và là loại tiền điện tử số hai trên thị trường. Nó đưa các smart contract (hợp đồng thông minh) vào tiền điện tử, mở ra hàng loạt tiềm năng ứng dụng và tạo ra hơn 200.000 dự án khác nhau hơn thế. Tất cả chúng đều sử dụng mạng Ethereum. Tất cả các dự án này đều có tiền mã hóa riêng với mục đích và mục tiêu khác với Bitcoin. Hiện tại cũng nhiều dự án blockchain khác đang cố gắng cạnh tranh với Ethereum, chẳng hạn như Cardano hoặc Tezos. Và thế giới tiền điện lại tử tiếp tục mở rộng và phát triển về giá trị vốn hóa thị trường.
Quảng cáo
Giai đoạn 5: Sự sụp đổ và trở lại của Bitcoin cùng Ethereum (2018 - 2020)
Bitcoin và Ethereum đã không thể giữ được đà tăng sau khi đạt đỉnh lịch sử ở mức giá $20,000 và $1,400 vào tháng 1 năm 2018. Các định chế tài chính và các tổ chức bảo mật đã quan ngại về việc các sàn giao dịch bị hack. Ngoài ra còn nhiều yếu tố khác cũng góp phần vào việc điều chỉnh giá của BTC và ETH. Đỉnh điểm của sự điều chỉnh là vào cuối năm 2018, giá Bitcoin đã rớt về khoảng $3,700 và đảo chiều sau đó. Kể từ cuối năm 2018, Bitcoin và Ethereum cùng với rất nhiều loại tiền mã hóa khác đã quay trở lại đà tăng. Và đến cuối năm 2020, Bitcoin đã chính thức đưa thị trưởng crypto lên một tầm cao mới.
Sự biến động về giá của các loại tiền mã hóa tuy có thể thu hút sự chú ý của đại chúng, nhưng điều khiến crypto có thể thay đổi được nhiều khía cạnh xã hội hiện nay lại phụ thuộc vào công nghệ nền tảng bên dưới: blockchain. Crypto ngày nay đang có rất nhiều tính ứng dụng, từ việc cung cấp các dịch vụ tài chính tiện lợi, chi phí thấp, tính bảo mật cao cho tới việc chỉ cung cấp những thông tin cần thiết với các bên thứ 3. Không còn nghi ngờ gì nữa, công nghệ blockchain có thể được áp dụng vào mọi mặt trong đời sống hiện nay.
Song song với việc thị trường trở nên ổn định hơn khi các nhà đầu tư thực sự mở rộng tầm nhìn, sự ra đời của các khái niệm như stablecoin và tài chính phi tập trung (DeFi) khiến cuộc chơi tài chính càng trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Các nhà đầu tư giờ đây sẽ có nhiều lựa chọn hơn để đầu tư vào lĩnh vực mà họ thực sự yêu thích và hiểu rõ tiềm năng công nghệ. Ở giai đoạn này, thị trường đã thay đổi từ “Tài sản trao đổi” thành “Crypto Multichain (tiền mã hóa đa chuỗi)”. Sự xuất hiện của nhiều blockchains khác nhau sẽ thúc đẩy sự cạnh tranh, loại bỏ những dự án yếu kém và giúp thị trường crypto ngày càng hoàn thiện hơn.
Giai đoạn 6: Phát triển, nhưng vẫn còn rất non trẻ (2020 - Hiện tại)
Trong giai đoạn này, cụm từ chúng ta sẽ nghe thấy nhiều nhất là “To the moon” (cụm từ được sử dụng khi giá tiền mã hóa tăng ngoài sức tưởng tượng). Bitcoin đã phá đỉnh lịch sử cũ ở mức giá $20,0000 để tạo đỉnh mới ở mức giá $70,000. Kèm theo đó là rất nhiều đồng altcoins khác đã đạt mức tăng trưởng hàng ngàn phần trăm. Ngoài ra, với sự xuất hiện của NFT, thị trường đang có dấu hiệu dịch chuyển từ “Crypto Multichain” (Tiền mã hóa đa chuỗi) sang “Crypto Metaverse” (tạm dịch: vũ trụ ảo Crypto) - Một thế giới ảo với tính tương tác xã hội cao và tiềm năng tài chính vô cùng to lớn. Sự tiến bộ trong công nghệ blockchain cho phép kết nối các nền kinh tế crypto với nhau, khiến giá trị của các vật phẩm ảo vượt khỏi ranh giới của Metaverse và đi vào đời thực.
Mảng DeFi (tài chính phi tập trung) cũng đang phát triển rất mạnh mẽ và có thể với các xu hướng khác để tạo nên những lĩnh vực hoàn toàn mới. HIện nay, DeFi có thể chia thành 3 phần: GameFi (DeFi x NFT), SocialFi (DeFi x Web3) và PaymentFi.
2021 cũng là năm chúng ta thấy tiền mã hóa được các tổ chức lớn chấp nhận. Những tập đoàn lớn từ nhiều ngành nghề truyền thống cũng dần bày tỏ sự hào hứng và bắt đầu đầu tư vào crypto. Ví dụ như AMC đã chấp nhận các khoản thanh toán bằng Bitcoin và Ethereum. Các công ty Fintech như PayPal và Square cũng cho phép người dùng mua crypto trên các nền tảng của họ. Tesla dù đang lưỡng lự trong việc chấp nhận các thanh toán bằng Bitcoin nhưng cũng đã đầu tư hàng tỷ đô vào các loại tiền mã hóa.
III - Tương lai của tiền mã hóa
Thật khó để dự đoán điều gì sẽ xảy ra với thị trường tiền mã hóa trong năm 2022.
Tuy nhiên, bằng cách chú ý vào các xu hướng chính trong thị trường crypto, bạn sẽ có thể đưa ra những nhận định đầu tư chính xác hơn.
Sau đây là 3 nội dung quan trọng cần theo dõi:
- Các chính sách của Mỹ và các quốc gia khác
- Mức độ chấp nhận của đại chúng với các khoản thanh toán bằng tiền mã hóa
- Các quỹ ETF dựa trên Bitcoin và các loại tiền kỹ mã hoá khác
Nguồn : blackmambalabs.com
