Công ty công nghệ sinh học Oxitec tại Mỹ cho biết họ vừa nhận được sự chấp thuận từ phía Cơ quan bảo vệ môi trường để thả khoảng 2 tỷ con muỗi đã được biến đổi gen ra 1 số vùng thuộc bang Florida và California. Đây là giai đoạn cuối của 1 nghiên cứu vốn đã qua giai đoạn thử nghiệm vào năm ngoái. Những con muỗi này được "thiết kế" để sản sinh ra những lứa con vô sinh, nhằm giảm lượng muỗi có trên địa bàn, qua đó giảm tỷ lệ các bệnh lây nhiễm từ muỗi.
Năm ngoái trong thử nghiệm ban đầu hãng đã thả hàng triệu con muỗi đực ở 1 số khu vực tại Florida và cho kết quả khả quan, chính vì vậy năm nay EPA đã cho mở rộng việc thả muỗi này cả ở bang California nữa.
Các con muỗi đực được Oxitec đặt tên là OX5034, được tách từ chủng Aedes aegypti, chủng được xác định là vật chủ của nhiều loại bệnh như Zika, sốt rét và sốt vàng da. Mục đích của lũ muỗi này là sẽ giao phối với muỗi cái trong vùng và đẻ ra những ấu trùng cái chỉ có thể sống đến trước khi trưởng thành, ấu trùng đực thì vẫn khỏe mạnh và đi giao phối tiếp, từ đó sẽ làm số muỗi trong khu vực dần mất đi. Như chúng ta đã biết thì muỗi đốt người chỉ là muỗi cái nên việc thả 2 tỷ con muỗi đực này không gây hại đến con người.
Tuy nhiên việc triển khai này cũng gặp nhiều trở ngại từ phía người dân và nghi ngờ về tính hiệu quả. Người dân thì lo ngại không rõ việc thả muỗi với số lượng lớn như vậy có gây những ảnh hưởng tiềm tàng nào đến môi trường và sức khỏe con người hay không. Còn trong 1 báo cáo hồi tháng 9/2019 thì cho thấy có 1 số nhỏ các con của dạng muỗi biến đổi gen này tại Brazil vẫn tồn tại và phát tán gen ra cộng đồng muỗi. Mặc dù sau đó nghiên cứu này bị chỉ trích từ phía các nhà khoa học do không có bằng chứng rõ ràng nhưng vẫn làm dấy lên nỗi lo không kiểm soát được gen và không rõ có đột biến nào đang diễn ra trong lũ muỗi tại đây hay không. Mọi việc tạm lắng đi khi vào năm 2020 phía Oxitec đã chia sẻ dữ liệu cho thấy chương trình thực sự đã giúp giảm số muỗi trong cộng đồng và việc này được phía Brazil chính thức chấp thuận cho thực hiện.
FYI Mình cũng đã chia sẻ thông tin về việc tại Việt Nam vài năm trước cũng có các thử nghiệm tương tự tại Nha Trang khi thả muỗi Wolbachia ra xã Vĩnh Lương để thử nghiệm việc ngăn ngừa lây lan sốt xuất huyết và kết quả cũng khá ổn. Anh em có thể tham khảo lại tại đây nhé.
Hướng tới loại trừ sốt xuất huyết bằng muỗi mang vi khuẩn Wolbachia tại Nha Trang (tinhte.vn)
Tham khảo Oxitec
Năm ngoái trong thử nghiệm ban đầu hãng đã thả hàng triệu con muỗi đực ở 1 số khu vực tại Florida và cho kết quả khả quan, chính vì vậy năm nay EPA đã cho mở rộng việc thả muỗi này cả ở bang California nữa.
Các con muỗi đực được Oxitec đặt tên là OX5034, được tách từ chủng Aedes aegypti, chủng được xác định là vật chủ của nhiều loại bệnh như Zika, sốt rét và sốt vàng da. Mục đích của lũ muỗi này là sẽ giao phối với muỗi cái trong vùng và đẻ ra những ấu trùng cái chỉ có thể sống đến trước khi trưởng thành, ấu trùng đực thì vẫn khỏe mạnh và đi giao phối tiếp, từ đó sẽ làm số muỗi trong khu vực dần mất đi. Như chúng ta đã biết thì muỗi đốt người chỉ là muỗi cái nên việc thả 2 tỷ con muỗi đực này không gây hại đến con người.
Tuy nhiên việc triển khai này cũng gặp nhiều trở ngại từ phía người dân và nghi ngờ về tính hiệu quả. Người dân thì lo ngại không rõ việc thả muỗi với số lượng lớn như vậy có gây những ảnh hưởng tiềm tàng nào đến môi trường và sức khỏe con người hay không. Còn trong 1 báo cáo hồi tháng 9/2019 thì cho thấy có 1 số nhỏ các con của dạng muỗi biến đổi gen này tại Brazil vẫn tồn tại và phát tán gen ra cộng đồng muỗi. Mặc dù sau đó nghiên cứu này bị chỉ trích từ phía các nhà khoa học do không có bằng chứng rõ ràng nhưng vẫn làm dấy lên nỗi lo không kiểm soát được gen và không rõ có đột biến nào đang diễn ra trong lũ muỗi tại đây hay không. Mọi việc tạm lắng đi khi vào năm 2020 phía Oxitec đã chia sẻ dữ liệu cho thấy chương trình thực sự đã giúp giảm số muỗi trong cộng đồng và việc này được phía Brazil chính thức chấp thuận cho thực hiện.
FYI Mình cũng đã chia sẻ thông tin về việc tại Việt Nam vài năm trước cũng có các thử nghiệm tương tự tại Nha Trang khi thả muỗi Wolbachia ra xã Vĩnh Lương để thử nghiệm việc ngăn ngừa lây lan sốt xuất huyết và kết quả cũng khá ổn. Anh em có thể tham khảo lại tại đây nhé.
Hướng tới loại trừ sốt xuất huyết bằng muỗi mang vi khuẩn Wolbachia tại Nha Trang (tinhte.vn)
Tham khảo Oxitec