Cho dù những đợt phong tỏa khi đại dịch covid-19 nổ ra đã dẫn đến việc giảm đáng kể lượng khi thải carbon toàn cầu, phân tích mới nhất từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (International Energy Agency – IEA) đã cho thấy điều này cũng chẳng đáng là bao so nếu đặt vào một bối cảnh to lớn hơn. Phát thải toàn cầu từ việc tạo ra năng lượng đã tăng kỷ lục 6% trong năm 2021, khi thế giới phụ thuộc quá nhiều vào than để phục hồi sau khủng hoảng kinh tế.
Sự sụt giảm đáng kể lượng khí thải CO2 vào đầu năm 2020 khi đại dịch bùng phát và khiến nhiều phương diện của xã hội ngừng hoạt động khiến một số người hy vọng sự phục hồi môi trường sẽ mang tính bền vững. Trên thực tế, sản xuất năng lượng tái tạo đã đạt mức tăng trưởng lớn nhất từ trước đến nay vào năm ngoái, đạt mức cao kỷ lục hơn 8.000 terawatt giờ (TWh) và kết hợp với năng lượng hạt nhân để cung cấp tỷ trọng điện toàn cầu lớn hơn than đá. Bất chấp sự tăng trưởng về năng lượng tái tạo, than vẫn là một yếu tố hàng đầu góp phần vào sự gia tăng rất lớn lượng khí thải CO2 liên quan đến năng lượng vào năm 2021, đạt 36,3 tỷ tấn, mức cao nhất từng ghi nhận. Mức tăng hơn hai tỷ tấn cũng là mức tăng lớn nhất trong lịch sử, theo IEA.
Cơ quan này báo cáo rằng 40% sự gia tăng đó đến từ than đá, chiếm mức cao nhất mọi thời đại là 15,3 tỷ tấn phát thải CO2. Một phần nguyên nhân của điều này là do giá khí đốt tự nhiên cao kỷ lục, dẫn đến việc đốt nhiều than đá hơn. Trong khi đó, phát thải từ dầu mỏ vẫn thấp hơn nhiều so với mức trước đại dịch do cuộc khủng hoảng tiếp tục ảnh hưởng đến giao thông vận tải xuyên suốt 2021, cụ thể là lĩnh vực hàng không.
Theo IEA, hiệu ứng phục hồi chủ yếu là do Trung Quốc, quốc gia chủ yếu dựa vào việc sử dụng than để đáp ứng nhu cầu điện tăng 10% vào năm 2021. Nhu cầu tăng 700 TWh này là mức tăng lớn nhất từ trước đến nay của nước này, với tổng lượng phát thải vượt 11,9 tỷ tấn vào năm 2021, mà theo cơ quan này, chiếm 33% tổng lượng toàn cầu. Trung Quốc cũng có mức tăng sản lượng điện tái tạo lớn nhất từ trước đến nay vào năm 2021.
Lượng khí thải CO2 ở Ấn Độ tăng trở lại mạnh mẽ vào năm 2021, cao hơn mức của năm 2019, được thúc đẩy bởi sự gia tăng việc sử dụng than để phát điện. Sản lượng điện đốt bằng than đạt mức cao nhất từ trước đến nay ở Ấn Độ, tăng 13% so với mức năm 2020. Điều này một phần là do tốc độ tăng trưởng năng lượng tái tạo chậm lại chỉ còn 1/3 tốc độ trung bình trong năm năm trước đó.
Mặc dù chúng ta đã thấy lượng khí thải carbon toàn cầu giảm trong thời gian ngắn khi đại dịch bùng phát, nhưng nồng độ khí nhà kính trong khí quyển vẫn tiếp tục tăng lên. Mức kỷ lục đã được báo cáo trong giai đoạn đầu của đại dịch vào năm 2020, và một lần nữa vào năm 2021, cho thấy sự sụt giảm tạm thời thoáng qua đã không làm chậm lại xu hướng này. Trong khi đó, phát thải một loại khí nhà kính đặc biệt nguy hiểm là mê-tan, cũng tiếp tục tăng.
“Thế giới hiện phải đảm bảo rằng sự phục hồi toàn cầu về lượng khí thải vào năm 2021 là chuyện chỉ xảy ra một lần mà thôi - và quá trình chuyển đổi năng lượng nhanh chóng góp phần vào an ninh năng lượng toàn cầu và hạ giá năng lượng cho người tiêu dùng”, IEA cho biết trong một tuyên bố.
Theo IEA.
Sự sụt giảm đáng kể lượng khí thải CO2 vào đầu năm 2020 khi đại dịch bùng phát và khiến nhiều phương diện của xã hội ngừng hoạt động khiến một số người hy vọng sự phục hồi môi trường sẽ mang tính bền vững. Trên thực tế, sản xuất năng lượng tái tạo đã đạt mức tăng trưởng lớn nhất từ trước đến nay vào năm ngoái, đạt mức cao kỷ lục hơn 8.000 terawatt giờ (TWh) và kết hợp với năng lượng hạt nhân để cung cấp tỷ trọng điện toàn cầu lớn hơn than đá. Bất chấp sự tăng trưởng về năng lượng tái tạo, than vẫn là một yếu tố hàng đầu góp phần vào sự gia tăng rất lớn lượng khí thải CO2 liên quan đến năng lượng vào năm 2021, đạt 36,3 tỷ tấn, mức cao nhất từng ghi nhận. Mức tăng hơn hai tỷ tấn cũng là mức tăng lớn nhất trong lịch sử, theo IEA.
Cơ quan này báo cáo rằng 40% sự gia tăng đó đến từ than đá, chiếm mức cao nhất mọi thời đại là 15,3 tỷ tấn phát thải CO2. Một phần nguyên nhân của điều này là do giá khí đốt tự nhiên cao kỷ lục, dẫn đến việc đốt nhiều than đá hơn. Trong khi đó, phát thải từ dầu mỏ vẫn thấp hơn nhiều so với mức trước đại dịch do cuộc khủng hoảng tiếp tục ảnh hưởng đến giao thông vận tải xuyên suốt 2021, cụ thể là lĩnh vực hàng không.
Theo IEA, hiệu ứng phục hồi chủ yếu là do Trung Quốc, quốc gia chủ yếu dựa vào việc sử dụng than để đáp ứng nhu cầu điện tăng 10% vào năm 2021. Nhu cầu tăng 700 TWh này là mức tăng lớn nhất từ trước đến nay của nước này, với tổng lượng phát thải vượt 11,9 tỷ tấn vào năm 2021, mà theo cơ quan này, chiếm 33% tổng lượng toàn cầu. Trung Quốc cũng có mức tăng sản lượng điện tái tạo lớn nhất từ trước đến nay vào năm 2021.
Lượng khí thải CO2 ở Ấn Độ tăng trở lại mạnh mẽ vào năm 2021, cao hơn mức của năm 2019, được thúc đẩy bởi sự gia tăng việc sử dụng than để phát điện. Sản lượng điện đốt bằng than đạt mức cao nhất từ trước đến nay ở Ấn Độ, tăng 13% so với mức năm 2020. Điều này một phần là do tốc độ tăng trưởng năng lượng tái tạo chậm lại chỉ còn 1/3 tốc độ trung bình trong năm năm trước đó.
Mặc dù chúng ta đã thấy lượng khí thải carbon toàn cầu giảm trong thời gian ngắn khi đại dịch bùng phát, nhưng nồng độ khí nhà kính trong khí quyển vẫn tiếp tục tăng lên. Mức kỷ lục đã được báo cáo trong giai đoạn đầu của đại dịch vào năm 2020, và một lần nữa vào năm 2021, cho thấy sự sụt giảm tạm thời thoáng qua đã không làm chậm lại xu hướng này. Trong khi đó, phát thải một loại khí nhà kính đặc biệt nguy hiểm là mê-tan, cũng tiếp tục tăng.
“Thế giới hiện phải đảm bảo rằng sự phục hồi toàn cầu về lượng khí thải vào năm 2021 là chuyện chỉ xảy ra một lần mà thôi - và quá trình chuyển đổi năng lượng nhanh chóng góp phần vào an ninh năng lượng toàn cầu và hạ giá năng lượng cho người tiêu dùng”, IEA cho biết trong một tuyên bố.
Theo IEA.