Hôm 3 tháng 4, một chiếc máy bay Boeing 737-800 của Malaysia Airlines cũng đã bất ngờ mất độ cao sau 30 phút cất cánh từ Kuala Lumpur. Dù phi công đã kịp xử lý và đưa máy bay quay trở lại hạ cánh an toàn tại KLIA nhưng sự cố đã khiến nhiều hành khách hoảng hốt. Kết quả điều tra ban đầu xác định hệ thống pitot-static hoạt động sai lệch khiến chiếc máy bay mất độ cao.
Được biết chiếc Boeing 737-800 đã mất 7000 ft (hơn 2100 m) từ độ cao hành trình 31000 ft (gần 9500 m) xuống 24000 ft (khoảng 7300 m) trong vòng 13 phút. Ngoài ra, chiếc máy bay được cho đã gặp phải nhiễu động khí mạnh. Một nữ hành khách kể lại rằng cô đã trôi lơ lửng trên ghế do lúc đó không thắt dây an toàn (đèn hiệu cài dây an toàn đã tắt).
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2022/04/5945381_044_Malaysia_Airlines_MH2664.jpg)
Cơ quan hàng không dân dụng Malaysia (CAAM) sau khi phân tích dữ liệu trích xuất từ hộp đen FDR (Flight Data Recorder) đã xác định được hệ thống pitot-static của máy bay gặp trục trặc. Trong công bố hôm 10 tháng 4, giám đốc điều hành CAAM - Chester Voo cho biết: "Trục trặc từ hệ thống này cung cấp dữ liệu tốc độ sai lệch, từ đó khiến máy bay nghĩ đang thất tốc và tự động ngắt autopilot đồng thời nâng mũi máy bay lên. Phản hồi trước hành vi tự động của máy bay, phi công đã lập tức điều chỉnh để kiểm soát lại máy bay."
Voo giải thích những thao tác của phi công để lấy lại thăng bằng cho máy bay đã làm thay đổi độ cao, khiến mũi máy bay chúi xuống. Điều này trùng khớp với báo cáo của phi công và hành khách. Ông cũng nhấn mạnh rằng chiếc máy bay đã gặp thời tiết xấu. Tuy nhiên, theo lời của một hành khách thì "thời tiết khi đó đẹp, phi công cũng đã tắt đèn hiệu cài dây an toàn, tiếp viên đang phục vụ thức ăn khi chiếc máy bay bất ngờ mất kiểm soát."
Được biết chiếc Boeing 737-800 đã mất 7000 ft (hơn 2100 m) từ độ cao hành trình 31000 ft (gần 9500 m) xuống 24000 ft (khoảng 7300 m) trong vòng 13 phút. Ngoài ra, chiếc máy bay được cho đã gặp phải nhiễu động khí mạnh. Một nữ hành khách kể lại rằng cô đã trôi lơ lửng trên ghế do lúc đó không thắt dây an toàn (đèn hiệu cài dây an toàn đã tắt).
Cơ quan hàng không dân dụng Malaysia (CAAM) sau khi phân tích dữ liệu trích xuất từ hộp đen FDR (Flight Data Recorder) đã xác định được hệ thống pitot-static của máy bay gặp trục trặc. Trong công bố hôm 10 tháng 4, giám đốc điều hành CAAM - Chester Voo cho biết: "Trục trặc từ hệ thống này cung cấp dữ liệu tốc độ sai lệch, từ đó khiến máy bay nghĩ đang thất tốc và tự động ngắt autopilot đồng thời nâng mũi máy bay lên. Phản hồi trước hành vi tự động của máy bay, phi công đã lập tức điều chỉnh để kiểm soát lại máy bay."
Voo giải thích những thao tác của phi công để lấy lại thăng bằng cho máy bay đã làm thay đổi độ cao, khiến mũi máy bay chúi xuống. Điều này trùng khớp với báo cáo của phi công và hành khách. Ông cũng nhấn mạnh rằng chiếc máy bay đã gặp thời tiết xấu. Tuy nhiên, theo lời của một hành khách thì "thời tiết khi đó đẹp, phi công cũng đã tắt đèn hiệu cài dây an toàn, tiếp viên đang phục vụ thức ăn khi chiếc máy bay bất ngờ mất kiểm soát."
Theo thông báo của CAAM thì hành động của tổ bay nhằm lấy lại kiểm soát và thực hiện các thủ tục phục hồi đều tuân theo chỉ dẫn vận hành tiêu chuẩn. CAAM cũng đưa ra các chỉ dẫn, bao gồm huấn luyện bổ sung cho phi công và yêu cầu Malaysian Airlines kiểm tra toàn diện hệ thống pitot-static trên toàn bộ Boeing 737-800 mà hãng này đang khai thác.
Pitot-static là một hệ thống các khí cụ đo áp suất bao gồm ống pitot, cổng static và nó giúp xác định vận tốc, chỉ số Mach, độ cao và tốc độ leo của máy bay. Dữ liệu từ hệ thống này được nạp vào máy tính trên máy bay, FDR, bộ giải mã độ cao, hệ thống áp suất cabin …và bất cứ sai lệch nào trên hệ thống này cũng gây nguy hiểm bởi thông tin chuyển đến máy tính và phi công không chính xác, từ đó ảnh hưởng đến chức năng của các hệ thống liên quan cũng như phản ứng của phi công.
Hệ thống pitot-static gặp trục trặc có thể gây ra thảm kịch. Bản thân Malaysia Airlines cũng đã gặp sự cố với ống pitot khi vào năm 2018, một chiếc Airbus A330 của hãng này cất cánh từ sân bay quốc tế Brisbane đến Kuala Lumpur với ống pitot vẫn còn nguyên vỏ bảo vệ bên ngoài - chiếc vỏ bảo vệ này màu đỏ, có gẵn thẻ cảnh báo cần phải tháo ra trước khi bay nhưng phi công lẫn nhân viên kỹ thuật mặt đất vẫn bỏ sót (ảnh trên chụp chiếc A330 của Malaysia Airlines khi nó đang được kéo ra khỏi cổng trong khi vỏ bảo vệ ống pitot vẫn còn nguyên). Dù sự cố này may mắn không trở thành một thảm kịch nhưng trong lịch sử đã có những vụ tai nạn hàng không thảm khốc liên quan đến ống pitot.
Điển hình như vào năm 1996, chiếc Boeing 757-225 của Birgenair, thực hiện chuyến bay 301 từ Puerto Plata, cộng hòa Dominican đến Frankfurt, Đức đã rơi không lâu sau khi cất cánh là 189 người trên máy bay thiệt mạng. Nguyên nhân được xác định là phi công đã xử lý sai sau khi nhận được thông tin sai lệch về tốc độ từ ống pitot. Thứ khiến ống pitot của chiếc Boeing 757 hoạt động không chính xác là do ong đã làm tổ bên trong sau khi chiếc máy bay này đậu tại sân bay Gregorio Luperón ở Puerto Plata trong suốt 20 ngày mà không được bọc vỏ bảo vệ.
Tương tự cũng trong năm 1996, một chiếc Boeing 757-23A của Aeroperu thực hiện chuyến bay 603 từ Miami, Florida đến Santiago, Chile đã rơi gần Huarai, Peru làm 70 người thiệt mạng. Hệ thống pitot-static trên chiếc máy bay cung cấp thông tin sai về tốc độ và độ cao của máy bay, từ đó khiến phi công mắc sai lầm. Sau cùng các nhà điều tra phát hiện ra băng dính vẫn còn sót lại trên các cổng tĩnh (static port) có chức năng đo áp suất khí (ảnh trên). Khi nhân viên bảo trì tiến hành vệ sinh máy bay, người này đã dùng băng kéo dán lại cổng static để bảo vệ nhưng sau đó quên tháo ra.
Quảng cáo
Gần đây hơn và nổi tiếng nhất là chuyến bay 447 của Air France. Chiếc Airbus A330 đã biến mất trên biển Đại Tây Dương cùng với 228 người khi đang trên đường từ Rio de Janeiro, Brazil đến Paris, Pháp. Phải đến năm 2011, các hộp đen của chiếc máy bay này mới được tìm thấy và kết luận từ cơ quan an toàn hàng không dân dụng Pháp (BAE) cho biết tinh thể băng đã hình thành bên trong ống pitot do điều kiện khí áp bên ngoài, từ đó cung cấp thông tin về vận tốc không nhất quán giữa 2 ống pitot khiến autopilot tự động ngắt, tổ bay cũng đã phản ứng sai khi không tuân theo các thủ tục phù hợp trong tình huống thông tin về vận tốc không nhất quán, từ đó khiến máy bay thất tốc.
Theo: SimpleFlying
