Tại hội thảo giải pháp nâng cao an toàn giao thông đường bộ tại Việt Nam sáng 31/5, TS Lê Thu Huyền cho rằng hiện nay số vụ tai nạn liên quan đến rượu bia ở Việt Nam chiếm tỷ lệ lớn, trung bình khoảng 36% tổng số vụ, trong khi tỷ lệ trên thế giới là 11-25%. Hầu hết quốc gia coi vi phạm uống rượu bia khi lái xe là tội phạm, nếu nghiêm trọng có thể bị xử lý hình sự kể cả khi chưa gây hậu quả. Tài xế còn bị lưu trữ hồ sơ vi phạm và xử lý lũy tiến khi tái phạm.
Các nước như Nhật lái xe khi say rượu có thể bị phạt tới 5 năm tù hoặc một triệu yên, nếu gây tai nạn làm người khác bị thương hay tử vong thì phạt tù với mức nặng hơn. Lái xe có ma túy hoặc từ chối kiểm tra nồng độ cồn sẽ bị phạt tù tới 3 năm, phạt 0,5 triệu yên. Ở Anh, lái xe có nồng độ cồn vượt mức cho phép bị phạt tù 6 tháng, phạt 5.000 bảng và cấm lái xe trong một năm.
Để tăng mức răn đe, bà Huyền đề nghị sửa đổi các quy định hiện nay với lái xe vi phạm nồng độ cồn, như: Trừ điểm bằng lái, phạt lũy tiến, buộc thi lại giấy phép lái xe, buộc lắp thiết bị kiểm soát nồng độ cồn trên xe, tạm giữ xe, đặc biệt vi phạm nghiêm trọng có thể phạt tù.
Hiện nay, mức phạt cao nhất với người đi ôtô có nồng độ cồn trong máu vượt 80 mg/100 ml hoặc vượt 0,4 mg/lít khí thở là 30-40 triệu đồng, tước bằng lái 22-24 tháng. Bà Huyền đề xuất mức này nên chia ra 80-160 mg/100ml, 160-240 mg/100 ml máu để xử phạt tăng nặng. Nếu lái xe có nồng độ cồn cao hơn 240 mg/100 ml máu thì có thể bị phạt tù.
TS Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, cũng cho rằng Bộ Luật hình sự đã quy định các hành vi nguy hiểm như sử dụng rượu bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ vượt quá mức quy định sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự, tuy nhiên chưa có hướng dẫn cụ thể. Do đó, cơ quan chức năng cần sớm có hướng dẫn nội dung này.
"Người uống 4 cốc bia không thể cùng mức phạt như người uống 40 cốc bia", ông Minh nói, đề xuất chia nhỏ mức vi phạm hơn để có mức phạt thích ứng.
Từ góc độ cơ quan xử lý vi phạm, thượng tá Đào Hồng Thủy, đại diện Cục Cảnh sát giao thông, nói: "Các hành vi nguy hiểm như lái xe vi phạm nồng độ cồn, vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ cần tăng mức phạt, thậm chí phạt tù để tạo răn đe, thay đổi ý thức của người tham gia giao thông".
Tại hội thảo, các chuyên gia còn đề xuất sửa đổi quy định về tốc độ, mũ bảo hiểm, thiết bị an toàn cho trẻ em. TS Nguyễn Minh Hiếu, Đại học Giao thông Vận tải, chỉ ra thực tế Việt Nam áp dụng đại trà tốc độ trong đô thị là 60 km/h, so với thế giới là 50 km/h. Ở các đô thị chưa giới hạn tốc độ tại khu vực phức tạp về giao thông như trường học, bệnh viên, trung tâm thương mại, cần quy định tốc độ xe cơ giới tối đa là 30 km/h khi qua khu vực này.
TS Hiếu đề xuất cho phép chính quyền địa phương chủ động tổ chức giao thông và kiểm soát tốc độ trên địa bàn; quy định thống nhất tốc độ khu vực đô thị và đông dân cư xuống 50 km/h với tất cả loại đường.
Ông Nguyễn Trọng Thái, nguyên Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, đề nghị tất cả ghế trên ôtô phải có dây an toàn và mọi người trên xe phải thắt dây. Cơ quan chức năng cần bổ sung quy định tiêu chuẩn mũ bảo hiểm cho trẻ dưới 6 tuổi cũng như hoàn thiện quy định xử phạt không đội mũ bảo hiểm cho trẻ dưới 6 tuổi trên xe máy.
Đại diện Vụ An toàn giao thông, Bộ Giao thông Vận tải, ghi nhận các đề xuất và sẽ báo cáo với lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải để chỉnh sửa Luật Giao thông đường bộ hoặc các quy định dưới luật.
Điều 260 Bộ luật Hình sự: Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm: Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác.