164 thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) hôm 17/6 nhất trí thông qua thỏa thuận tạm thời miễn trừ quyền sở hữu trí tuệ đối với vaccine Covid-19. Thỏa thuận tạo điều kiện cho các nước đang phát triển sản xuất vaccine trong thời gian 5 năm mà không cần xin phép bên nắm giữ bản quyền.
Kể từ tháng 10/2020, Nam Phi và Ấn Độ đã kêu gọi tạm miễn trừ quyền sở hữu trí tuệ với vaccine Covid-19, để các nước này có thể thúc đẩy sản xuất vaccine, giải quyết tình trạng bất bình đẳng trong tiếp cận nguồn cung giữa nước giàu và nước nghèo.
Tuy nhiên, thỏa thuận hôm 17/6 của WTO vẫn chưa đáp ứng yêu cầu trước đó của các nước rằng lệnh miễn trừ bản quyền sẽ áp dụng với mọi quốc gia và cả với thiết bị xét nghiệm, phương pháp điều trị Covid-19.
Theo thỏa thuận mới của WTO, các thành viên tổ chức có 6 tháng để xem xét liệu có áp dụng lệnh miễn trừ bản quyền cho "việc sản xuất và cung cấp thiết bị chẩn đoán, điều trị Covid-19" hay không.
Ngoài vaccine Covid-19, WTO còn nhất trí các thỏa thuận về trợ cấp đánh bắt cá, tình trạng mất an ninh lương thực toàn cầu cùng các vấn đề thương mại điện tử, ứng phó đại dịch và cải tổ tổ chức.
Các cuộc đàm phán của WTO bắt đầu hôm 12/6 tại trụ sở của tổ chức ở Geneva và dự kiến kết thúc vào ngày 15/6. Tuy nhiên, 164 thành viên của tổ chức đã đàm phán liên tục và chỉ đi đến thỏa thuận sau các cuộc thảo luận xuyên đêm đến ngày 17/6.
Theo nhóm nghiên cứu Airfinity, gần 14 tỷ liều vaccine Covid-19 đã được sản xuất trên toàn thế giới tính đến giữa tháng 6. Khi nguồn cung tăng vọt, một số nhà sản xuất vaccine như Viện Huyết thanh Ấn Độ đã ngừng sản xuất vì nhu cầu giảm.
Tuy nhiên, nhiều nước đang phát triển vẫn tụt hậu so với phần còn lại của thế giới về tỷ lệ tiêm chủng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong khi 60% dân số thế giới đã tiêm hai liều vaccine Covid-19, con số này ở Libya, Nigeria và Cameroon lần lượt chỉ là 17%, 8% và 5%.
Ngọc Ánh (Theo AFP)