Một tuần qua, 79 chủ hộ nuôi đứng ngồi không yên khi ngao thương phẩm chuẩn bị thu hoạch bị tách đôi vỏ, chết trồi lên mặt cát, bốc mùi hôi thối suốt 10 km ở phía nam và bắc Cồn Đen.
Nguyên nhân chưa được chính quyền địa phương công bố, song thời gian ngao chết trùng với lúc tàu Hà An 01 chở hơn 1.000 tấn dầu bị chìm trưa 8/9, khi đang neo tại khu vực phao số 0 để chờ thủy triều vào luồng cảng Diêm Điền. Nơi tàu chìm cách khu vực nuôi ngao khoảng 10 km.
Sải bước trên cánh đồng ngao chết trắng, ông Nguyễn Thế Luyện (trú xã Đông Long, huyện Tiền Hải), cho biết chỉ một ngày sau khi tàu chở dầu chìm, ngao bắt đầu nổi lên khỏi mặt cát. Bãi ngao rộng hàng trăm ha nổi đầy váng dầu. Một tuần sau sự cố, mùi dầu vẫn còn nồng nặc, dầu thấm vào cát tạo thành những vệt đen.
Năm 2006, ông Luyện cùng 10 hộ dân khác của huyện Tiền Hải sang xã Thái Đô, huyện Thái Thụy, thuê bãi nuôi ngao với diện tích 63 ha. Tất cả diện tích này hiện nay đều mất trắng do phần lớn ngao bị chết, số còn lại thương lái đến thu mua nhưng phải bỏ vì mùi dầu đã ngấm vào thịt ngao. "Chúng tôi bắt lên nấu thử cũng không thể ăn nổi vì mùi dầu", ông Luyện nói.
Với hơn 60 ha ngao bị ảnh hưởng, thiệt hại ban đầu của ông Luyện và các hộ xung quanh ước tính 22 tỷ đồng. "Thời điểm ngao chết trùng với lúc thu hoạch nên thiệt hại còn tăng lên", ông Luyện nói, cho biết mỗi ha thường thu về khoảng 100 tấn. Giá bán ngao thương phẩm đang dao động 10.000-11.000 đồng/kg.
Không chỉ thiệt hại về kinh tế, môi trường nuôi ngao của các hộ dân cũng đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đi kiểm tra các lờ bắt tôm, cá đặt dọc khu vực nuôi ngao, ông Vũ Đình Ngại (xã Thái Đô, huyện Thái Thụy) phải ra về tay không vì từ khi ngao chết, các loại hải sản khác cũng không còn xuất hiện.
Người dân lo lắng dầu đã bám vào bùn, đất mặt bãi triều nên những con ngao còn sống không lớn được và nuôi lứa ngao sau cũng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Phải ít nhất hai năm nữa mới có thể nuôi ngao trở lại ở khu vực vừa gặp sự cố. Trước mắt, việc dọn dẹp số ngao đã chết cũng là vấn đề lớn vì mỗi ha cần ít nhất 90 công để dọn với số tiền khoảng 27 triệu đồng.
Không chỉ có nhóm nuôi ngao của ông Luyện, thống kê của UBND xã Thái Đô cho thấy, hiện 504 ha có ngao bị chết, trong đó hộ nhiều là 63 ha, hộ ít nhất một ha.
Ông Tạ Ngọc Khôi, Chủ tịch UBND xã Thái Đô, cho hay ngay khi sự việc xảy ra, xã đã báo cáo về UBND huyện Thái Thụy, Phòng Tài nguyên Môi trường, đồng thời cho thành lập tổ công tác đến hiện trường kiểm tra. "Hiện các mẫu vật phẩm đã được gửi đi xét nghiệm, chờ kết quả", ông Khôi nói.
Toàn xã Thái Đô hiện có 106 hộ nuôi ngao với tổng diện tích nuôi hơn 1.000 ha, trong đó diện tích trong quy hoạch là 400 ha. Số ngao nuôi tại đây chủ yếu tiêu thụ trong nước và một phần bán sang Trung Quốc.
Chiều 8/9, UBND tỉnh Thái Bình đã gửi công văn hỏa tốc đến Ủy ban quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn đề nghị hỗ trợ cứu nạn tàu Hà An 01 bị chìm và tràn dầu trên biển.
Tàu Hà An 01, số đăng ký HP 5767, trọng tải 1.232 tấn, trên tàu chở 1.077 tấn dầu DO bị chìm trong ngày 8/9 và có hiện tượng tràn dầu tại khu vực gần phao số 0 luồng Diêm Điền (huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) do thời tiết mưa giông, sóng to, gió lớn.
Phạm Chiểu