Warmtepomp en elektrische auto in 2030 nóg eens 40% duurzamer
In 2030 ligt de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen 39 tot 50% lager dan in 1990. Dat raamt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van concreet uitgewerkt (vastgesteld en voorgenomen) beleid.
Net als in voorgaande edities van de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) blijkt dat we nog een flink tandje bij moeten zetten om het klimaatdoel van minimaal 55% broeikasgasreductie in 2030 met enige zekerheid te halen.
Waar het beleid voor de industrie, mobiliteit, gebouwde omgeving en landbouw duidelijk tekortschiet, ligt de verduurzaming van elektriciteit wel goed op schema. Dankzij aanvullende plannen voor offshore wind en voortgaande groei in zonne-energie komt PBL uit op liefst 85% hernieuwbare elektriciteit in 2030. In de 2021-editie van de KEV was dat nog 74%.
Omdat in 2030 elektriciteitsproductie met steenkool niet langer is toegestaan, komt de 15% niet hernieuwbare elektriciteit in 2030 uit gascentrales. Uitgaande van 400 gram CO2 per kilowattuur (kWh) voor elektriciteit opgewekt met aardgas en 0 CO2 voor alle hernieuwbare bronnen komt de gemiddelde CO2-intensiteit van de Nederlandse elektriciteitssector in 2030 uit op 60 gram CO2/kWh. Onze elektriciteit is dan net zo schoon als Franse elektriciteit vandaag.
En dat nog voor de 2 in het coalitieakkoord aangekondigde kernreactoren gebouwd zijn.
CO2-uitstoot warmtepompen en EV’s nog net niet te verwaarlozen
Het verschil tussen 74% of 85% hernieuwbaar lijkt niet zo groot maar per kilowattuur tikt het flink aan. Bij 74% hernieuwbare elektriciteit zou de uitstoot op 100 gram CO2/kWh uitkomen. Vooral dankzij de bouw van extra windparken op zee zal de uitstoot per kilowattuur in 2030 dus nog eens 40% lager uitvallen dan het PBL een jaar geleden raamde.
De slechts 60 gram CO2/kWh werkt sterk door in de meerwaarde van elektrificatie voor het klimaatbeleid:
- Een elektrische auto stoot in 2030 nog krap 12 gram CO2 per kilometer uit. Voor een benzineauto is dat 200 gr/km. Op de huidige gemiddelde* elektriciteitsmix veroorzaakt een elektrische auto circa 60 gr/km.
- Een warmtepomp met een coefficient of performance (COP) van 4 stoot in 2030 ruim 90% minder CO2 uit dan een CV-ketel op aardgas, voor dezelfde warmte. Op de huidige gemiddelde* elektriciteitsmix bespaart een COP4-warmtepomp al 60% CO2 t.o.v. een gasketel.
- Een industriële elektrische boiler (COP1) stoot in 2030 ruim 60% minder CO2 uit dan een ketel op aardgas of raffinagegassen, voor dezelfde proceswarmte. Op de huidige stroommix is een ketel op gas nog duurzamer.
De sleutel voor versnelde verduurzaming van de gebouwde omgeving, mobiliteit en industrie ligt daarmee voor een belangrijk deel óók in de elektriciteitssector. Zeker op het vlak van elektrische auto’s en warmtepompen is voor 2030 nog veel te halen!
*Bij het huidige geïnstalleerd vermogen aan wind- en zonne-energie komt elke extra (marginale) kWh in de regel nog uit een gascentrale. In 2030 zal de uitstoot van de gemiddelde marginale kWh een stuk dichter bij de uitstoot van een jaargemiddelde kWh liggen.
Bron: PBL / Imagecredit: Jan Antonin Kolar, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Uitstekend verhaal. We moeten optimisme uitstralen (zie ook Rolf Heynen: Het kan dus wel).
Wat wellicht nog meer nadruk behoeft, is dat transport van elektriciteit NIET duur hoeft te zijn. Kabels voor lange afstanden bevatten geen koper maar aluminium. Bovendien zijn ze prima te recyclen. Verder wordt goedkope opslag van elektriciteit pas echt goed mogelijk met flow-batterij technologie. Maar hoeveel mensen begrijpen het verschil tussen een flow batterij en een gewone (niet-flow) batterij? Een mooi voorbeeld van een Nederlandse start up, die een flow batterij ontwikkelt, is Elestor in Arnhem (Homepage – Elestor).
Tenslotte: Heel opmerkelijk is dat in dit artikel (Warmtepomp en elektrische auto in 2030 nóg eens 40% duurzamer) het woord waterstof niet eenmaal voorkomt. Hebben we waterstof eigenlijk wel nodig voor de klimaat transitie?
Er is nog een verschil tussen “groene” stroom opwekken en gas besparen want meestal laat me ze gewoon doordraaien voor als de wind wegvalt ook gaat rendement naar beneden als ze niet op volle capaciteit draaien!
Waar haalt u deze wijsheid vandaan? Juist gascentrales zijn bij uitstek geschikt om snel op en af te schakelen. De efficiency neemt af, maar netto besparing blijft.
De wind valt tevens zelden zomaar weg en blijkt zich verrassend goed te laten voorspellen. En des te groter het gebied, des te nauwkeuriger het wordt. Idem dit voor PV-productie.
Er is wel zgn. “must-run” capacity, maar dat is met name Borssele en oudere kolencentrales. Het is de gascentrales (en anderen) er alles aan gelegen om zo nauwkeurig mogelijk in te spelen.
(Uiteraard is er wel een “waakvlam” in een gascentrale, die zal niet volledig uitgezet worden.)