LC Commentaar | Zonder onafhankelijke rechters zou Nederland tot in lengte van jaren vieze man van Europa zijn

Ministers Piet Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof), voor aanvang van het debat over het Stikstofrapport van Johan Remkes gisteren in de Tweede Kamer.

Ministers Piet Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof), voor aanvang van het debat over het Stikstofrapport van Johan Remkes gisteren in de Tweede Kamer. Foto: ANP/Bart Maat

Hoe zou Nederland er voor staan zonder onafhankelijke rechters? Waarschijnlijk zouden we tot in lengte der jaren de vieze man van Europa zijn.

Deze week zette de Raad van State zoals verwacht een streep door de bouwvrijstelling, waarmee het kabinet woningbouw en wegenaanleg door wilde laten gaan – ook al was bekend dat dit op grond van stikstofregels niet door de beugel kon.

Het is ontluisterend dat de wetgevende (parlement en regering) en uitvoerende macht (regering) in Nederland al jarenlang de aanpak van wezenlijke problemen traineren. De bouwvrijstelling werd vergoelijkend een ‘geitenpaadje’ genoemd, maar was een bewuste poging om onder de aanpak van stikstofuitstoot uit te komen. Want dat zou de economie schaden en dat is pas slecht voor de BV Nederland…

Het is een inmiddels volstrekt achterhaalde visie. Niet alleen de natuur schreeuwt om uitvoering van afspraken die we zelf gemaakt hebben. Nederland is een dichtbevolkt land en dat vereist een nauwkeurige omgang met elkaar. Uitstoot van schadelijke stoffen schaadt ook de gezondheid van mensen.

Voorspelbaar

De reacties van bewindslieden op het vernietigende vonnis waren voorspelbaar: in plaats van de hand in eigen boezem te steken, werd er gemonkeld dat dit zou leiden tot vertraging bij de bouw van de zo noodzakelijke woningen.

Vertragen, pappen en nathouden: het zijn de vertrouwde mechanismen van dit kabinet – en vele voorgaande. Liever discussies voeren op de vierkante millimeter dan het land toekomstbestendig maken. De ophef die deze week ontstond over uitlatingen van landbouwminister Piet Adema in Drachten, is illustratief – en in feite potsierlijk.

Nam hij nu wel of niet afstand van het rapport van Johan Remkes over de stikstofaanpak? Door een paar jaartallen te noemen – ‘2032, 2033 of 2034’ – maakte hij in ieder geval duidelijk dat de coalitieafspraak over halvering van de stikstofuitstoot in 2030 wat hem betreft niet heilig is.

‘Onvoldoende ruggengraat’

Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment, de beweging die de bouwvrijstelling met succes aanvocht en eerder via de rechter al beter natuurbeleid afdwong, zei het in zo: ‘Uiteindelijk hebben de ministers onvoldoende ruggengraat, moed en visie om de veehouderij aan te passen. Dat is de kern van het probleem. Als er maar één tractor de snelweg op jakkert, staat het kabinet weer te bibberen’.

Een kabinet dat liever zoekt naar illegale sluiproutes dan werkelijk het stuur in handen neemt – dat is een moreel failliet. Met motto’s als ‘bruggen slaan’ en ‘vertrouwen in de toekomst’ probeerden voorgaande ministersploegen te laten zien waar zij voor stonden. Het huidige Rutte 4 wil ‘omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’.

Dit motto is waarschijnlijk bedacht door hetzelfde reclamebureau dat supermarktketen Jumbo adviseerde hossende bouwvakkers in te zetten voor een WK-reclame.

Het werkelijke adagium is: ‘na ons de zondvloed, of die nu uit water, mest of vervuilde lucht bestaat’.

Daar is helemaal niets gaafs aan.

Het commentaar is een dagelijkse rubriek waarin de Leeuwarder Courant reageert op actuele ontwikkelingen. Reageren? Gebruik de reactie-mogelijkheid onder dit artikel of mail naar commentaar@lc.nl .