Remco Spithoven over nominatie RAAK-award: ‘We willen jongeren, ouderen en mkb’ers weerbaarder maken tegen cybercriminaliteit’

Remco, waar gaat je project in het kort over?

“Over een van de grootste wereldwijde en maatschappelijke problemen: cybercrime. Alleen in Nederland al werden er vorig jaar 2,5 miljoen mensen slachtoffer van. Wereldwijd wordt de omvang en de schade vergeleken met de impact die de georganiseerde handel in drugs heeft. We denken vaak aan pubers in hoodies, die op zolderkamers achter hun beeldscherm zitten, maar dit is gewoon georganiseerde misdaad. Ook is de impact voor slachtoffers niet alleen van financiële aard: slachtoffers hebben dezelfde behoefte aan emotionele, praktische en financiële hulp en informatie als de slachtoffers van offline criminaliteit. Maar we laten ze gewoon in de kou staan. Alle organisaties, betrokken bij de aanpak van criminaliteit, zijn nog aan het zoeken naar hun rol in de aanpak van cybercriminaliteit.”

Wat maakt dit onderzoek zo bijzonder?

“Dat we een mondiaal probleem juist via de kracht van het lokale netwerk aanpakken. Dat we inzetten op preventie en daarbij interventies ontwikkelen op basis van wetenschappelijk onderzoek. We zetten de kracht in van lokale netwerken. De relaties die lokale professionals als wijkagenten en jongerenwerkers met ondernemers en inwoners hebben. Om hen te vertellen over de risico’s van het digitale leven. Ook zetten we dus vol in op preventie. Dat doen we met de Routine Activiteiten Theorie, een gevierde theorie uit de criminologie. Daarmee willen we target hardening onder de potentiële slachtoffers bewerkstelligen. Die theorie zegt: gelegenheid maakt de dief. Daarom zitten criminele netwerken nu vol op het internet. Er zijn daar veel potentiële slachtoffers te vinden. En er is nagenoeg geen toezicht. Met het inkopen van pakketten of diensten bereik je online met veel minder moeite en een lage pakkans enorm veel slachtoffers. Wij onderzoeken hoe deze potentiële slachtoffers het risico beleven. En wat hun zelfbescherm-gedrag en alertheid verklaart om daar, met een op maakt gemaakte interventie, vol op in te zetten.”

Wat hoopt jullie team met het onderzoek te bereiken?

“We hopen dat jongeren weerbaar worden tegen geld-ezelen en misbruik van sexting-materiaal. Dat ouderen weerbaarder worden tegen digitale oplichting en mkb’ers juist weer tegen ransomware. Dat zijn de doelgroepen en delicten die we met onze partners uit de praktijk hebben uitgekozen en waar we interventies voor hebben ontwikkeld. We hebben ze geëvalueerd. Ze bieden goede hoop dat we er effect mee sorteren. Wanneer we het project afronden, stellen we de interventies en het achterliggende onderzoek landelijk beschikbaar. Dat doen we tijdens een conferentie en via onze partners. Denk daarbij aan regionale veiligheidsnetwerken, het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid en de Vereniging Nederlandse Gemeenten.”

Waarom is dit onderzoek zo belangrijk en maatschappelijk relevant?

“Dit project zit in het hart van wat we bij Saxion ‘living technology’ noemen: de impact van technologie op de samenleving. Cybercriminaliteit is een neveneffect van onze maatschappelijke digitalisering. Aan de ene kant plukken we er de vruchten van. Zo werken we tijdens een pandemie in veel sectoren door, zo goed en kwaad als het gaat. Maar aan de andere kant raakt het jou, mij en onze organisaties vandaag of morgen keihard in de portemonnee. Of legt het zelfs de primaire processen stil, als we slachtoffer worden van ransomware. Daar moeten we ons bewust van zijn. En we moeten er op voorbereid zijn. Dit project draagt daar aan bij. Daarna is het zeker niet klaar trouwens. Met onze partner, de Haagse Hogeschool, en een nieuwe partner, NHL Stenden, hebben we een SPRONG-subsidieaanvraag ingediend. Samen met een veelvoud aan partners trouwens. Denk aan het Centrum voor Veiligheid en Digitalisering, waarin cyberweerbaarheid één van de prominente onderzoeksthema’s is.”

Meer over de RAAK-award

Elk jaar reikt Regieorgaan SIA een prijs uit voor het beste praktijkgericht onderzoek: de RAAK-award. Met de prijs wil Regieorgaan SIA het onderzoek van hogescholen meer bekendheid geven en de kwaliteit ervan verhogen.

De prijsuitreiking van alle awards is op 17 november 2022 tijdens het SIA-congres.