Vrouwen die kampen met overgewicht of obesitas als zij zwanger worden, hebben een grotere kans op een hoge bloeddruk, diabetes en zwangerschapsvergiftiging, dan vrouwen met een gezond gewicht. Dat is een belangrijke bevinding uit het proefschrift van verloskundige Veronique Maas dat ze op 22 november verdedigt. Het is gebaseerd op onderzoek onder 3.684 vrouwen. Eén op de vijf vrouwen heeft één van deze aandoeningen.
Schrikbarend
Maas: ‘De link tussen overgewicht en complicaties is niet nieuw, maar het is schrikbarend om te zien dat veel mannen en vrouwen in de vruchtbare fase van hun leven een ongezonde leefstijl hebben. Slechts een klein deel van hen onderneemt actie om dit te veranderen vóór de zwangerschap of zelfs na een positieve zwangerschapstest.’
Doe mij maar geen wijntje vanavond, want wij willen graag een kind
De promovendus merkt dat er een taboe heerst op stoppen met alcohol en roken en starten met foliumzuur slikken bij een kinderwens. ‘Het zou heel normaal moeten zijn dat je tegen een vriendin zegt: Doe mij maar geen wijntje vanavond, want wij willen graag een kind. De nadruk zou veel meer moeten liggen op het actief voorbereiden van een zwangerschap. Dus niet zomaar je pilstrip weggooien en denken spannend, romantisch we zien het wel. Het zou veel gebruikelijker moeten zijn om dit onderling te bespreken.’
Risico verkleinen
Van de onderzochte vrouwen slikt maar zo’n 60 procent foliumzuur voor de zwangerschap en hetzelfde percentage blijft alcohol drinken in de eerste paar weken van de zwangerschap. ‘Terwijl we weten dat het slikken van foliumzuur, stoppen met roken en alcohol én een gezond gewicht (BMI <25 kg/m2) voorafgaand aan de zwangerschap het risico op nadelige zwangerschapsuitkomsten kan verkleinen. Er is dus nog veel winst te behalen. Daarom is het belangrijk om deze bevinding en het belang van een gezonde levensstijl te blijven herhalen.’
Het heeft altijd zin om tijdens de zwangerschap te stoppen met roken
Opvallend is dat vrouwen die blijven roken als ze zwanger zijn, een verhoogd risico hebben op een te klein kind, maar als zij stoppen met roken zodra zij zwanger zijn, vermindert dit risico. ‘Het heeft dus ook altijd zin om tijdens de zwangerschap te stoppen met roken.’
Preconceptiezorg
In Nederland start de zorg voor zwangere vrouwen tussen de 8 en 10 weken. In deze periode is de ontwikkeling van de meest essentiële organen al vergevorderd. Acties om de kans op een gezonde zwangerschap te vergroten, moeten daarom zo vroeg mogelijk worden gestart. Bij voorkeur al in de weken vóór de zwangerschap, vindt Maas ‘Maar er zijn slechts weinig stellen die gebruik maken van preconceptiezorg. De stellen die op consult gaan, zijn zich al vaak heel bewust van een gezonde levensstijl. Anderen vinden zichzelf gezond genoeg voor preconceptiezorg. Deze vorm van zorg bereikt dus niet de mensen die het nodig hebben.’
Verloskundige Veronique Maas
Daarom pleit Maas voor integratie van de preconceptiezorg in een bredere aanpak voor vrouwenzorg in het Nederlandse zorgstelsel. ‘Er zijn heel veel momenten in het leven van vrouwen waarop je leefstijl kunt aankaarten. Denk aan de anticonceptieperiode, hpv-vaccinatie, menstruatiepijn en overgang. Ik pleit voor een vrouwendokter die je regelmatig kunt bezoeken hiervoor. Een soort jaarlijkse APK, dan kun je preconceptiezorg ook veel makkelijker bespreken’, aldus Maas.
Meer weten over wat je kunt doen bij een kinderwens?
Kijk dan op de website van wokewomen.nl en lees de 10 checkpoints voor een gezonde start van de zwangerschap.
