Interview met cultuurschepen lokt veel reactie uit: ‘Ait Daoud zet kunstenaars schaamteloos in de hoek als profiteurs’
Het interview met Antwerps schepen voor Cultuur Nabilla Ait Daoud (N-VA) maakt veel reacties los. De voormalige stadsdichters en de kunststudenten die al wekenlang protesteren tegen de besparingen, reageren verontwaardigd. ‘Het is duidelijk dat cultuur de N-VA niets kan schelen en dat is schrijnend om te zien als jonge kunstenaar.’
‘Het stadsdichterschap is voorbij. Dood en begraven.’ Dat zei Antwerps schepen van Cultuur, Nabilla Ait Daoud (N-VA) dinsdag in de Mediahuis-kranten. En daar zijn de stadsdichters, die afgelopen weekend collectief ontslag namen, volgens de schepen zelf verantwoordelijk voor.
Ait Daoud spaarde ook de Antwerpse kunststudenten niet, die zich volgens haar agressief en onbeleefd opstellen. ‘Met hen in gesprek gaan, heeft geen zin’, aldus de schepen. Haar uitspraken in het interview maken heel wat reacties los binnen het Antwerpse culturele landschap.
De Acteursgilde bij monde van voorzitter Michaël Pas reageert verbolgen op het interview. Ait Daoud zet kunstenaars ‘schaamteloos in de hoek als profiteurs’, zegt Pas. ‘Een kunstenaar is volgens u maar een echte kunstenaar wanneer die het zonder subsidies weet te redden’, reageert Pas nu. ‘Dat u daarvoor een voorbeeld uit de zeventiende eeuw nodig heeft – toen er van enige sociale rechtvaardigheid geen sprake was – en enkel een kleine elite toegang had tot kunst, is beangstigend.’
Pas zegt aan het adres van Ait Daoud nog ‘verbijsterd’ te zijn bij ‘zoveel respectloosheid ten opzichte van hardwerkende kunstenaars en cultuurwerkers zonder wie uw ambt een lege doos zou zijn’.
Ruth Lasters zette in september al een stap terug als stadsdichter nadat het stadsbestuur haar gedicht Losgeld had geweigerd als stadsgedicht. Dat Ait Daoud in deze krant laat optekenen dat het stadsdichterschap dood en begraven is, noemt zij ‘onaanvaardbaar’.
‘Het stadsdichterschap is een prachtig en belangrijk initiatief voor het Antwerpse cultureel landschap’, zegt ze. ‘Een schepen van cultuur kan zich dit soort uitspraken niet permitteren. Het is aan haar om de vrijheid van expressie te waarborgen. Je werkt met kunstenaars, niet met marketeers. Ik vind het zelfs schokkerend dat ze zoiets durft te zeggen. Ze legt de schuld nu bij de mensen die juist geijverd hebben voor de bescherming van de kunst en het vrije woord. Dat is niet correct. Eigenlijk zou ze nu aan zelfreflectie moeten doen. Kijken wat er fout is gelopen en waar er lessen uit getrokken kunnen worden. Het vergt wel moed om naar jezelf te kijken. Ik heb de schepen sinds mijn ontslag twee keer rechtstreeks aangeschreven. Ik heb geen enkele reactie gehad. Ik vind het bijzonder jammer dat een schepen van Cultuur niet communiceert met de burgers of de kunstenaars. Ze maakt er een steekspelletje van en dat vind ik niet correct.’
‘Rubens werd als hofkunstenaar wel degelijk gesubsidieerd’
Lotte Dodion nam afgelopen weekend afscheid van het stadsdichterschap. Samen met Yannick Dangre, Lies Van Gasse en het poëzieduo Proza-K, legde ze haar stadsdichterschap neer uit onvrede met het Antwerpse cultuurbeleid.
‘De schepen zegt dat echte kunstenaars zich niet laten remmen door subsidies. Dat Rubens dat ook niet heeft gedaan’, zegt Dodion. ‘Ik wil graag benadrukken dat Rubens als hofkunstenaar royaal gesubsidieerd werd tijdens zijn leven. De Grote Kunst waar we vandaag graag mee uitpakken, zou zonder subsidies niet gemaakt zijn. Ook de opera waar de schepen zo van genoten heeft, zou niet mogelijk zijn zonder gemeenschapsinvestering. Ik vind het daarnaast ook frappant dat de schepen blijft goochelen met het bedrag van 684 miljoen euro dat deze legislatuur naar cultuur gaat. Mogen we nu eindelijk weten waar dat ‘magische’ bedrag precies aan besteed wordt?’
‘Het is exact wat ik had verwacht’, zegt voormalig stadsdichter Yannick Dangre in een reactie op de uitspraken. ‘Het was voor ons al lang duidelijk dat ze een excuus zocht om van het stadsdichterschap af te geraken. En dat heeft ze nu gevonden. Voor ons waren er redenen genoeg om op te stappen, maar behalve het stadsdichterschap stelt zich een veel groter probleem voor het cultuurlandschap in Antwerpen. Maar het is logisch dat een politicus dat minimaliseert. Wij hebben ons constructief opgesteld, net om ons werk te kunnen voortzetten. Dat bleek niet mogelijk en dus hebben wij onze conclusies getrokken.’
Intussen is Dangre een nieuwe samenwerking aangegaan, met Boekhandel Stad Leest waar hij huisdichter wordt. Zijn eerste gedicht zal te zien zijn op de nieuwe totebags van de winkel. Wouter Cajot, zaakvoerder van Boekhandel Stad Leest benadrukt dat de keuze voor Dangre geen statement is.
‘De maskers vallen af’
Tibbe Walckiers is de drijvende kracht achter het studentenprotest For Future tegen het schrappen van de culturele projectsubsidies. For Future komt nog met een gezamenlijk statement als reactie op het interview met Nabilla Ait Daoud, maar Walckiers wil in eigen naam toch al reageren: ‘Walgelijk. Een interview vol leugens waar ze zich profileert als de grote redder en doet alsof er niets aan de hand is.’
Walckiers is aangedaan door de harde taal van Ait Daoud. ‘Ik ben niet agressief of onbeleefd zoals de schepen zegt’, reageert hij. ‘Ik ben een jongen van twintig jaar die kunst wil maken en met het protest andere jonge kunstenaars een toekomst wil geven. Ik vraag nu opnieuw, op een vriendelijke toon, om met ons in gesprek te gaan. Waarom kan dat niet? Wij worden compleet genegeerd en zo valt ook de stem van het volk weg. Met dit interview gooit ze olie op het vuur, lokt ze reactie uit. Ik snap echt niet waarom het zo moeilijk is om met ons te praten. Ze zegt zelf dat ze openstaat voor overleg.’
‘De hele discussie begon met het schrappen van de projectsubsidies door dit stadsbestuur’, gaat Walckiers verder. ‘Maar nu vallen de maskers af. Het is duidelijk dat cultuur de N-VA niets kan schelen en dat is schrijnend om te zien als jonge kunstenaar.’