Edik, het puzzelwoord voor azijn, is niet zo maar gebruikt in de naam van het bedrijf, legt Bernard Brok uit. De talloze flesjes boven de productieruimte aan De Ynfeart in Heerenveen zijn gevuld met smaakazijnen die de naam azijn niet mogen dragen. De zuurgraad is te laag om het zo te mogen noemen. Dat komt omdat in de azijn kruiden of vruchten gerijpt zijn, die er een minder zure smaak aan geven.

De vader van Brok, Sjef Brok, ook wel bekend als pionier in kazen, nam het bedrijf in 2011 over van Marga Vugs en wijlen topkok Cas Spijkers. Zij begonnen in 1980 te experimenteren met smaakazijnen. Bernard Brok groeide ermee op, nam het bedrijf onlangs op zijn veertigste verjaardag over en verhuisde het in oktober naar Heerenveen om dichter bij zijn partner Jildou Dragt en de twee kinderen te kunnen zijn. Nu ligt hun bedrijf precies tussen de route van huis naar de school van de kinderen.

Het stel staat voor de grote uitdaging een markt in Friesland aan te boren voor de smaken waarmee je in restaurantkeukens makkelijker kunt werken dan met azijn. Dat moet altijd verzacht worden door er suiker bij te voegen. Bij edik is dat niet meer nodig. De uitdaging is groter dan de horecamarkt. Brok en Dragt willen de flesjes bij de Friezen in de keukenkastjes krijgen.

Zuur gezicht

Ondernemen zijn ze wel gewend. Niet alleen Brok komt uit een horecagezin, Dragt is de dochter van het echtpaar dat jarenlang zalencentrum Dragt in Wolvega runde. In Friesland timmeren ze al een tijdje aan de weg door op de Boer-Burgermarkten te staan. Heel anders dan de demonstraties die Brok gewend is te geven in groothandels als Hanos en Sligro. Maar wel effectief voor hun product. ,,Wij moeten naar markten en beurzen. Ons product heeft ondersteuning nodig. Je moet kunnen uitleggen hoe het gemaakt wordt en waar je het voor kunt gebruiken.’’

Dat het werkt, merkten ze wel aan de reacties in Friesland. ,,Mensen die aanvankelijk met een zuur gezicht voorbijliepen met opmerkingen als: ‘Ik hoef geen alcohol’ of ‘ik ga geen azijn proeven’ gingen toch om als ze hoorden dat er geen alcohol in zit en je bijvoorbeeld bij de Appelstroop Edik frisse appel proeft. ,,Dan kochten ze ineens zeven flesjes’’. Te gebruiken als je een dipsausje maakt van de edik met mayonaise, om een salade smakelijker te maken of bij een stoofpotje of het bereiden van vlees. ,,Dan is het een smaakverdieper.’’ In cocktails kunnen de ediksmaakjes ook toegevoegd worden.

Glühwein

Speciaal voor deze periode bedacht het stel de Glühwein-Shrub, een azijnlimonade, die je als aanmaaklimonade gebruikt. Met als ingrediënten azijn, rode wijn, sinaasappel, kaneel, kruidnagel, steranijs en rietsuiker. Ook vlierbloesem is een gewild ingrediënt. Een bezoeker van de open dag zaterdag begrijpt dat wel. ,,Wij maakten vroeger ook siroop van vlierbloesem.’’ Dragt vertelt dat dennennaaldenthee in is. Reden voor het bedrijf om een proef te doen met een edik met dennensmaak.

De ingrediënten willen ze zoveel mogelijk uit de omgeving halen. Voor de Appelstroop Edik hopen ze straks op Friese appels. Niet voor niks is de website al omgedoopt tot ediks.frl. De etiketten worden bij de buren gedrukt en zo wil het bedrijf steeds regionaler worden. Het bottelen, het labelen, alles wordt met de hand gedaan. Op den duur is daar misschien personeel voor nodig. Maar eerst moeten de Friezen hun product maar eens ontdekken.