Landbouwgedeputeerde Klaas Fokkinga (FNP) heeft dan ook gemengde gevoelens bij de rijksbijdrage. ,,Wy ha folle minder krigen as frege mar wol folle mear as wêr’t it Ryk in pear moanne lyn mei kaam. Dat wie 16 miljoen euro. Dat fûnen we absolút ûnakseptabel en dêr soene we ek gjin regeling foar opstelle.” Fokkinga gaat ervan uit dat het resterende bedrag na 2024 alsnog beschikbaar gesteld wordt als provincies geld krijgen voor de gebiedsprocessen om de doelen voor stikstof, klimaat en water te halen.

De drie provincies hadden met de noordelijke landbouw 180 miljoen euro gevraagd. Ze gingen ervan uit dat drie vierde van de circa 4000 noordelijke melkveebedrijven gebruik zou maken van de maximale 60.000 euro (3000 maal 60.000 is 180 miljoen). Met 55,2 miljoen euro zijn dat 920 melkveebedrijven.

Effectieve maatregelen: meer weidegang en drijfmest aanlengen met water

De subsidie is bedoeld voor vijf laagdrempelige en bewezen effectieve maatregelen. Het gaat om: meer weidegang, het schoonsproeien van stalvloeren met water, het aanlengen van drijfmest met water, het verlagen van het eiwitgehalte in veevoer en het toevoegen van additieven aan de drijfmest.

Boeren kunnen een subsidie krijgen voor onder meer de aanschaf van sproei-installaties in de stal, regenwateropslag, extra mestopslag, aangepaste mesttanks met waterreservoirs, advisering over meer weidegang en eiwitarmer voer en doseerinstallaties voor de additieven in de drijfmest en de aanschaf van deze middelen. De provincies noemen als waardevol additief met name magnesiumchloride (MgCl2), een zout van Nedmag in Veendam, dat gedistribueerd wordt door FarMin in Gorredijk. Deze stof bindt ammonium waardoor de uitstoot van ammoniak uit drijfmest sterk vermindert.

Stikstofuitstoot 20 procent lager

De verwachting is dat de deelnemende bedrijven met zo’n maatregel of een combinatie van maatregelen hun stikstofuitstoot met 20 procent kunnen verminderen. Op de bedrijven zal gemeten worden wat de daadwerkelijke vermindering is. De reductie komt ten goede aan de natuur.

De subsidieregeling wordt opgetuigd door het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN). Die is waarschijnlijk dit voorjaar gereed. Duidelijk is al wel dat het subsidiepercentage 80 procent bedraagt. Voor dit hoge percentage is gekozen om de boeren te verleiden om mee te doen. De provincies wijzen erop dat de maatregelen ook bedrijfseconomische voordelen hebben. Mest met water levert in de droge zomermaanden een hogere grasopbrengst op en schone stalvloeren zijn goed voor de diergezondheid.

Geen subsidie voor aanpassen stalvloeren

Den Haag heeft op het laatste moment een zesde maatregel in de ijskast gezet. Dat ging om het aanpassen van stalvloeren. Doordat deze techniek momenteel juridisch onder vuur ligt, acht het Rijk het verstandiger om hier voorlopig van af te zien. Fokkinga hoopt dat de maatregel zo snel mogelijk weer op de lijst kan, omdat aangepaste vloeren van groot belang zijn voor mono-mestvergisting. Met deze techniek kan een boer niet alleen de stikstofuitstoot reduceren, maar ook die van methaan (een sterk broeikasgas) en bovendien geld verdienen met de productie van groengas.