Vrouw en dochter over airfryer-uitvinder Fred van der Weij uit Echten. 'Hij kon heel erg mopperen op apparaten die slecht in elkaar zaten'

Fred van der Weij.

Fred van der Weij. Eigen foto

Bijna was airfryer-uitvinder Fred van der Weij in zijn zoektocht naar de perfecte heteluchtfriteusse failliet gegaan. ,,We hebben zelfs het huis te koop gezet.’’

Lees meer over
De Fryske Marren

Op 25 november overleed in zijn woonboerderij in Echten de 61-jarige uitvinder. Anderhalf jaar had hij er met zijn vrouw gewoond. Het moest een paradijsje worden, maar in plaats daarvan werd hij ernstig ziek. Hoewel veel wel lukte – Van der Weij bouwde bijvoorbeeld een 3d-printerruimte – kreeg de familie niet alles klaar.

Maar spijt van de verhuizing naar het dorpje heeft echtgenote Mariëtte, die de uitvinder op jonge leeftijd leerde kennen op de scouting in Noord-Brabant, allesbehalve. ,,Je woont in Echten nooit alleen, tenzij je dat zelf wilt. Ik bedoel: we kregen vandaag zelfs een condoleancekaart van de postbode. En iedereen is hier bereid om bij te springen bij wat dan ook.’’

Mariëtte (62) en dochter Merel (33) uit Bakhuizen vertellen in de woning over hun man en vader. De uitvinder, die zichzelf liever productontwikkelaar noemde, was briljant en koppig, zeggen ze. Een betrokken vader, die altijd meeging naar bijvoorbeeld de balletlessen en uitvoeringen van zijn dochters Merel en Suzanne en een man die het moeilijk vond zijn ongelijk toe te geven.

Mopperen op apparaten

Wie de woning in Echten ziet, kan zich moeilijk voorstellen dat Fred van der Weij er niet meer is. Zijn werkbureau ziet eruit alsof hij er elk moment weer kan gaan zitten. In werkruimtes staan dozen met apparaten en soms ondefinieerbare onderdelen ervan. Van der Weij gooide de apparaten het liefste nooit weg. Apparaten die het huis binnenkwamen waren er bovendien hun leven niet zeker.

,,Je moest uitkijken dat hij het niet eerst helemaal uit elkaar ging slopen omdat hij wilde weten hoe het werkte’’, zegt Mariëtte. ,,Dan had ik weer iets gekocht en dan zei ik: dit is van mij Van der Weij. Daar blijf je met je vingers van af, want dat doet het.’’ Dochter Merel: ,,Hij kon ook heel erg mopperen op apparaten die slecht in elkaar zaten. Dan was-ie echt zo van: wie heeft dit ontworpen, daar is toch niet goed over nagedacht. Zo zet je zo’n knop toch niet in elkaar.’’

Hoe het uitvinden in zijn hoofd ging? Mariëtte: ,,Ik wou dat ik een blik in dat brein kon werpen af en toe, want ineens gebeurde daar dan iets.’’ Vroeg dochter Merel hem eens om een hulpstuk voor keramiek dat zij en haar moeder maken, zei hij dat hij er niks in zag. De volgende dag kwam hij met een prototype op de proppen.

Huis te koop

De airfryer, waarvoor een goedwerkende ventilator plotseling bleek te zijn opgeofferd, was de eerste echte uitvinding die helemaal van hemzelf was. Heel anders dan de opdrachten die hij eerder deed voor bedrijven waarbij hij meer een radertje was in het geheel. ,,Bij Senseo zorgde hij er bijvoorbeeld voor dat het alleen beter ging schuimen, geloof ik’’, zegt Mariëtte.

Aan de zoektocht naar de perfecte airfryer gingen alle tijd en geld op van Fred, die toen nog in Almere woonde. ,,We hebben zelfs ons huis te koop gezet’’, zegt Mariëtte. Maar het kwam goed. De uitvinding legde Van der Weij geen windeieren en gaf hem veel zelfvertrouwen en trots, zeggen de vrouw en de dochter. Zijn lievelingsgerecht in de airfryer? Een tosti.

De laatste jaren ontwikkelde hij onder meer veel gereedschap voor het maken van keramiek. Een hulpstuk bijvoorbeeld om onder verschillende hoeken klei af te kunnen snijden. De voorwerpen ervoor werden door met name Merel uitgeprint in een ruimte met 3d-printers in het gebouw.

Een voorraadje aanleggen had weinig zin, want de uitvinder zocht altijd naar verbeteringen. ,,Dan had ik een serie van tien liggen en had hij een aanpassing gemaakt’’, zegt ze. ,,Nou kan ik ze wel op voorraad maken, want er komt geen verandering meer.’’