De eigenaars van zonneparken, aardwarmteputten en andere duurzame energieprojecten kunnen via de zogeheten SDE++-regeling een subsidie krijgen. Die garandeert dat zij een bepaalde prijs krijgen voor hun energie, waardoor het aantrekkelijker wordt om te investeren in duurzame projecten.
Als de energieprijzen enorm hoog zijn, zoals nu, hebben de meeste projecten geen recht meer op subsidie. Dan zijn ze vanzelf al winstgevend en houdt de overheid in principe de knip dicht.
Maar de subsidiebedragen die energieprojecten ontvangen, worden vooraf vastgesteld op basis van geschatte energieprijzen. Door de onverwachte en sterke stijging van deze prijzen heeft de overheid vorig jaar 900 miljoen euro te veel aan voorschotten uitbetaald. Daarvan is pas 400 miljoen euro teruggestort door de ontvangers, schrijft Jetten aan de Kamer.
Dit jaar is het bedrag verder opgelopen, waardoor er naar schatting nog 1,2 miljard euro moet worden teruggevorderd bij energiebedrijven. Het is nog niet precies duidelijk hoe dat kan.
Omdat de energieprijzen hoog blijven, krijgen de meeste projecten komend jaar geen voorschot. Subsidie-instantie RVO kan de eerdere subsidiebetalingen daardoor niet verrekenen. "Ik verken daarom de komende tijd samen met RVO hoe hiermee het beste kan worden omgegaan", schrijft Jetten. Hij kijkt of een "dwingendere aanpak" nodig is om het geld terug in de staatskas te krijgen.
Jetten wil overwinsten voorkomen
Dit jaar is voor bijna 14 miljard euro aan duurzame subsidies aangevraagd, meldt Jetten. Het beschikbare budget was 13 miljard euro, al wordt daar naar verwachting maar een deel van uitgeven. Dat hangt af van de marktprijzen in de komende twee decennia.
Net als vorig jaar is meer dan de helft van het geld aangevraagd door projecten die CO2-uitstoot van de industrie willen afvangen en opslaan. Als die projecten allemaal doorgaan, zouden ze ruim 3 miljoen ton aan CO2-uitstoot per jaar schelen.
Het aantal subsidieaanvragen van zonneparken is flink gedaald. Dat heeft vermoedelijk te maken met de knelpunten op het elektriciteitsnet, schrijft Jetten. Daardoor is op veel plekken geen plaats meer voor grootschalige opwekkers van zonne-energie.
Vergeleken met vorig jaar is er flink meer subsidie aangevraagd voor aardwarmteprojecten. Steeds meer gemeenten hopen woningen duurzaam te verwarmen met warmte die kilometers onder de grond wordt gewonnen. Aardwarmte wordt ook gebruikt om het gebruik van aardgas in kassen te vervangen.