Op een dag stond de gang blank in het hoekhuis van Lammie van der Ploeg. ,,Wat maak je me nou?’’, vroeg ze verbouwereerd aan de gevelreiniger die met een druppende hogedrukspuit op haar stoep stond. ,,Hij had met dat ding dwars door de brievenbus en onder de deur door zó naar binnen gespoten. Alles nat. En ik had net een nieuwe voordeur.’’

Chantal van der Meer, een paar huizen verderop aan de Spitaal, vertelt ook zoiets. Bij haar trok het laminaat krom. De zandstralers konden de tochtkieren rond de voordeur kennelijk niet ontwijken. ,,Het was een bende in de hal, er zitten nog bobbels in de vloer. Klagen is zinloos: Elkien (de woningbouwcorporatie, red.) luistert niet of zegt dat we de schade zelf moeten oplossen - betalen dus.’’

Veel hoera’s bij start

In het huis van Van der Meer zit op deze ochtend een groepje inwoners van de Noorderhoek in Sneek rond de tafel om te praten over de renovatie. Half september ging dat project met veel hoera’s van start. Elkien laat hier tot eind 2023 330 sociale huurhuizen opknappen en verduurzamen. Zonnepanelen, nieuwe dakpannen, dubbele beglazing, een nieuw keukentje en/of badkamer: deze oude volkswijk is straks weer helemaal bij de tijd, belooft de corporatie. Van Wijnen en Jorritsma Bouw voeren het werk uit.

,,Het is alleen maar slechter geworden. Het spijt me dat ik ze binnengelaten heb’’, zegt Van der Meer. De bewoners vinden dat de bouwlui zo haastig, budget-gedreven en liefdeloos te werk gaan dat ze vooral een ravage achterlaten als de klus geklaard is. Ze wijst de schimmel- en vochtplekken aan. ,,Die mechanische ventilatie werkt echt niet. ‘s Morgens ligt er water in de vensterbanken en de bank is dan klam. Sinds we dat ding hebben, zijn mijn kinderen en vriend al héél vaak ziek geweest.’’

De tegels bryk

Slordig afkitwerk, kieren en gaten, een doorgezaagde afvoer, losjes geplaatste ramen, een budgetkeukentje met splinterhout: de Snekers zijn niet te spreken over hoe deze renovatie zich voltrekt. Jurjen van der Ploeg: ,,Ik ben vast bij een paar andere huizen wezen kijken naar de nieuwe badkamers: de tegels lagen er bryk in, er zat gewoon een bult in de vloer. Hier zitten we toch niet op te wachten? Zijn vrouw Lammie: ,,Het was netjes, maar ze maken er een puinhoop van.’’

Ze delen een serie foto’s uit de klachten-groepsapp met andere bewoners aan de Spitaal, Napjusstraat en Suffridusstraat. Daar zijn onafgewerkte plafonds te zien, slecht hang- en sluitwerk, nog meer zwarte vochtplekken en gaten in muren. Als buurman Tjalling een waxinelichtje in de vensterbank zet, begint dat te flakkeren door de tocht die naar binnen trekt. Johan Lageveen - een gewaarschuwd mens telt voor twee - pakt het daarom anders aan: ,,Ze zijn al bij me aan de deur geweest, maar ze komen er bij mij niet in.’’

Niet geholpen

Jurjen en Lammie van der Ploeg hebben een zwakke gezondheid. Ze zijn beide hartpatiënt en nou ja, dan ontmantel je niet zomaar je huis zodat de bouwvakkers het asbest eruit kunnen trekken. Elkien had assistentie beloofd: de mannen zouden meubilair sjouwen als dat nodig is. Maar zij kregen alleen een kaart dat ze ‘niet vroeg genoeg konden beginnen’ met opruimen. Verderop in de straat stond wel een container als ze puin willen dumpen. ,,Toen we nieuwe ramen kregen zouden ze helpen, maar hebben ze niks gedaan.’’

Ook zoiets: het bouwbedrijf wil de schoorstenen van de daken breken voor de nieuwe pannen en de zonnepanelen. Maar wat moet het echtpaar dan met hun pelletkacheltje dat hen nu zo fijn warm houdt? ,,Dat moet dan weg, denk ik. Daar konden ze niks aan doen en ze wilden ook niet meehelpen aan een andere oplossing. We mochten boven trouwens ook geen wc, alleen als het uit de wmo betaald werd.’’

Broddelwerk is één probleem. Maar aan dit project kleeft meer ellende, zegt Johan Lageveen, die in de buurt waar hij al dertig jaar woont opkomt voor de zwakkeren. Je kunt zo’n hectisch project zo niet droppen in een kwetsbare wijk. ,,Er is veel stille armoede in de Noorderhoek. Financiën, gezondheid: er wonen hier veel mensen met allerlei soorten problemen. En die moeten nu maar steeds klaarstaan als ze weer met die drekpoaten je huis binnen sjouwen. Dat levert enorm veel stress op. Het gaat me aan het hart.’’

Herstelkosten

Daar komt bij dat de bewoners - die het hier al niet ruim hebben - min of meer gedwongen op kosten worden gejaagd. Lageveen: ,,Allemaal voor herstel- en reparatiewerk achteraf.’’ Van der Meer: ,,Wij moeten ook opnieuw schilderen door de vochtproblemen. Van een buurvrouw weten we dat ze momenteel geen geld heeft voor verf.’’

Het overleg met Elkien verloopt stroef, stellen ze. Van der Meer: ,,Ik voel me geïntimideerd: mij wordt steeds gezegd dat ik niet moet zeuren.’’ Deze Spitaal-groep weet tegelijkertijd ook dat er veel mensen in de Noorderhoek wél tevreden zijn over het opknapproject. Zij denken dat de buurt zo’n beetje uiteen valt in twee categorieën: waar Van Wijnen aan het werk is en waar Jorritsma Bouw bezig is. ,,Wij horen dat Jorritsma Bouw het super doet. Bij Van Wijnen is het een zooitje. En begrip? Ho maar.’’