Direct naar artikelinhoud
LiveblogTerreurproces

Live - Terreurproces. ‘Proces is correct en sereen verlopen’, aldus minister van Justitie Vincent Van Quickenborne

Live - Terreurproces. ‘Proces is correct en sereen verlopen’, aldus minister van Justitie Vincent Van Quickenborne

Tijdens het terreurproces over de aanslagen van 22 maart 2016 beslist de jury nog de strafmaat voor acht beschuldigden. Volg alles over het proces hier live. Download de app van De Morgen en krijg meteen een bericht bij belangrijk nieuws.

• Analyse. Streng én rechtvaardig: 6 veroordelingen en 4 vrijspraken op terreurproces 22 maart

• De gedachte. De juryleden hebben niét gedaan wat velen graag hadden gezien: zonder enig onderscheid alle verdachten zo zwaar mogelijk veroordelen en bestraffen

• Overzicht. ‘Ze toonde me foto’s van haar familie. Ik dacht: merde’: 7 essentiële verhalen over de aanslagen van 22 maart

Live

  1. 'Proces is correct en sereen verlopen', aldus minister van Justitie Vincent Van Quickenborne

    "Ondanks zijn complexiteit en de procedurele moeilijkheden in het begin is het proces correct en sereen verlopen", zei minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) na de voorlezing van de strafmaat vrijdag. "Het proces vormt het antwoord van onze rechtsstaat op een van de donkerste en meest gruwelijke bladzijden uit onze recente geschiedenis."

  2. Dankwoord voor juryleden

    Voorzitter Laurence Massart bedankt ook de juryleden, waarvan sommigen tot tranen toe bewogen zijn. Dit was voor hen een zeer lang proces, dat meer dan zeven maanden heeft geduurd en veel van hen vroeg. "Jullie zijn de grandeur van onze democratie", zegt Massart.

  3. Voorzitter richt zich tot veroordeelden

    De voorzitter van het hof van assisen, Laurence Massart, richt zich een laatste keer tot de acht veroordeelden:

    “Onze multiculturele samenleving heeft bepaalde gedeelde waarden, zoals het recht op leven en tolerantie”, zegt de rechter. “De straffen houden rekening met de kilte tegenover de slachtoffers, jullie persoonlijkheid en de wetten die van toepassing zijn. Maar het college wil ook dat de straffen hoop bieden aan jullie, de slachtoffers en de samenleving in zijn geheel. Jullie hebben vijftien dagen om in cassatieberoep te gaan."

  4. Samengevat: de straffen

    Oussama Atarveroordeeld tot levenslang, het Hof vraagt zijn onmiddellijke aanhouding (veroordeeld bij verstek, vermoedelijk overleden)

    Mohamed Abrini : 30 jaar celstraf, 5 jaar terbeschikkingstelling van het gerecht. 

    Osama Krayem: veroordeeld tot levenslang, 10 jaar terbeschikkingstelling van het gerecht.

    Salah Abdeslam: geen bijkomende straf, reeds veroordeeld tot 20 jaar celstraf voor schietpartij in Driesstraat in Vorst.

    Sofien Ayarigeen bijkomende straf, reeds veroordeeld tot 20 jaar celstraf voor schietpartij in Driesstraat in Vorst.

    Ali El Haddad Asufi: 20 jaar celstraf, 10 jaar terbeschikkingstelling van het gerecht.

    Bilal El Makhoukhi: veroordeeld tot levenslang, 10 jaar terbeschikkingstelling van het gerecht.

    Hervé Bayingana Muhirwa: 10 jaar celstraf. Hij zit intussen al 7,5 jaar in voorhechtenis.

    Van niemand is de Belgische nationaliteit ingetrokken.

  5. 20 jaar voor Asufi, 10 jaar voor Bayingana Muhirwa

    Ali El Haddad Asufi is veroordeeld tot 20 jaar cel. Hervé Bayingana Muhirwa is veroordeeld tot 10 jaar. Hij zit intussen al 7,5 jaar in voorhechtenis.

  6. Levenslang voor Krayem en El Makhoukhi

    Osama Krayem wordt veroordeeld tot levenslang. Ook Bilal El Makhouki krijgt levenslang.

  7. Geen bijkomende straffen voor Abdeslam en Ayari

    Salah Abdeslam en Sofien Ayari krijgen geen bijkomende straffen. De rechtbank verwijst naar de straf die ze in 2018 kregen van de correctionele rechtbank in Brussel voor de feiten in de Driesstraat in Vorst. Zij zijn daarvoor elk al veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf.

  8. 30 jaar cel voor Mohammed Abrini

    Mohammed Abrini wordt veroordeeld tot 30 jaar opsluiting en 5 jaar terbeschikkingstelling van het gerecht. 

  9. Straffen worden uitgesproken: levenslang voor Oussama Atar

    Oussama Atar wordt tot levenslang veroordeeld. Atar is vermoedelijk overleden, al zijn daar geen bewijzen van. Hij staat terecht bij verstek. De jury beschouwt Atar als de opgever van de aanslagen. 

    Het Hof houdt er rekening mee dat Atar zich aan zijn straf onttrekt en vraagt zijn onmiddellijke aanhouding, omwille van het grote gevaar dat van hem uitgaat. Dat zal moeilijk zijn, aangezien niemand weet of hij nog in leven is.

  10. Is maximumstraf al gegeven in Frankrijk?

    Het college (de jury en de magistraten) lijkt te oordelen dat voor een aantal van de beklaagden de maximumstraf al bereikt is bij hun veroordeling tot levenslang in Frankrijk. De feiten waarvoor ze schuldig zijn bevonden in Brussel, "liggen in het verlengde van dezelfde criminele intentie".

  11. Voorzitter begint met verklaring juridische aspecten

    Juryvoorzitter Laurence Massart is haar lezing begonnen met het verklaren van enkele juridische termen. Het gaat onder meer over de juridische procedure voor het afnemen van de Belgische nationaliteit, iets wat het parket had gevraagd als bijkomende straf voor enkele beklaagden.

    De materie is zeer complex en technisch. Massart verwijst naar verschillende Belgische en Europese procedures, maar het is op dit moment onmogelijk om daaruit al conclusies te trekken over de straffen.

  12. Arrest wordt voorgelezen

    Om iets na 20 uur begint assisenvoorzitter Laurence Massart met de voorlezing van het arrest. Verwacht wordt dat dat twee uur zou kunnen duren.

    Ook op de publiekstribunes is heel wat volk aanwezig om het verdict te horen. Ook heeft een groep slachtoffers een stille actie gevoerd via truien met slogans. Ze voelen zich slecht behandeld.

    De groep stapte de rechtbank binnen in witte truien met daarop verschillende slogans in het Engels. De klagen aan dat de slachtoffers "nooit gecompenseerd" werden of "nooit informatie kregen over hun rechten". Ook de regering is kop van Jut: "Overheid = enkel beloftes".

    Beeld BELGA
  13. Zitting gaat van start

    In de rechtszaal klinkt het belsignaal, voorzitter Laurence Massart is de zaal binnengekomen, ook de beklaagden worden binnengeleid. Na meer dan twee uur vertraging kan de zitting nu elk moment beginnen.

  14. Hof en jury klaar met beraadslaging over de strafmaat

    Het hof en de jury van het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016 zijn klaar met hun beraadslaging over de strafmaat. Het arrest over de strafmaat wordt normaal gezien vrijdag om 18 uur uitgesproken. 

    Hof en jury gingen maandagmiddag in beraad over de schuldvraag. Ze moesten zich buigen over de strafmaat van acht veroordeelden. 

    Zes veroordeelden, Salah Abdeslam, Mohammed Abrini, Osama Krayem, Oussama Atar (de opdrachtgever die wellicht dood is en bij verstek terechtstaat), Ali El Haddad Asufi en Bilal El Makhoukhi, zijn schuldig bevonden als mededader aan moord en poging tot moord in een terroristische context, en aan deelname aan activiteiten van een terreurorganisatie. Het parket vroeg voor hen levenslang en een maximale terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank van vijftien jaar. 

    Voor Sofien Ayari, enkel schuldig bevonden aan deelname aan activiteiten van een terreurgroep, vroeg het federale parket geen nieuwe straf. Hij kreeg eerder al twintig jaar cel voor de schietpartij in Vorst. 

    Hervé Bayingana Muhirwa kan vrijkomen na de uitspraak over de schuldvraag. Hij werd in juli enkel veroordeeld voor lidmaatschap van een terreurgroep en riskeert daarvoor maximaal tien jaar cel. Hij zat daarvan al 7,5 jaar in voorhechtenis.

    Tijdens hun beraad moesten jury en hof zich ook buigen over de kwestie van de 'samenloop van verscheidene misdaden'. De advocaten van Abdeslam en Abrini pleitten dat in dat geval enkel de zwaarste straf wordt uitgesproken, in hun geval de straf in Parijs, en dat Abdeslam en Abrini dus geen straf kunnen krijgen voor de feiten in België. Het parket is het daar niet mee eens en zegt dat er volgens het strafwetboek geen rekening moet gehouden worden met veroordelingen in andere EU-landen als de intentie dezelfde was. 

    Iets meer dan een jaar na de inleidende zitting zou na vanavond zo het doek over het proces vallen. Al waarschuwde voorzitster Laurence Massart de jury vorige week al dat dit soort kwesties doorgaans voer is voor Cassatie. Alvast de verdediging van Abdeslam kondigde aan cassatieberoep te zullen aantekenen als ze geen gelijk krijgt. 

  15. Kortgedingrechter verwerpt aanvraag Abdeslam om overlevering aan Frankrijk te verbieden

    De Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel heeft in kort geding het verzoek van Salah Abdeslam verworpen om zijn straf te kunnen uitzitten in België. Volgens de rechter kon onvoldoende aangetoond worden dat zijn mensenrechten geschonden zouden worden.

    De verdediging van Abdeslam had vorige week maandag aan de rechter in kort geding gevraagd om te verbieden dat de Belgische staat hem zou overleveren aan Frankrijk na afloop van het proces over de aanslagen van 22 maart 2016. Zijn advocaten vroegen dat hij zijn straf zou kunnen uitzitten in België. Volgens hen loopt Abdeslam het risico dat zijn mensenrechten geschonden zouden worden bij een overlevering aan Frankrijk. "Me terug naar Frankrijk sturen, is me naar de dood sturen", zei Abdeslam zelf.

    De rechter in kort geding oordeelde dat onvoldoende kon worden aangetoond dat het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en het Handvest van de grondrechten van de EU geschonden werden. Abdeslams advocaten hadden verwezen naar het verbod op foltering, het recht op een eerlijk proces, het recht op bescherming van de privésfeer en het recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel van het EVRM.

    Volgens de kortgedingrechter verhindert een detentie in Frankrijk niet dat hij bezoek kan krijgen van zijn omgeving, vermits het een buurland is van België. Het is evenmin een hinderpaal om te werken aan een eventuele sociale re-integratie. Bovendien kon de verdediging van Abdeslam onvoldoende aantonen dat er de klok rond bewakingscamera's op hem gericht zouden zijn bij zijn terugkeer in een Franse cel. De rechter merkt op dat de Franse wet dat slechts toelaat gedurende de voorhechtenis.

    Er is nog beroep mogelijk tegen de uitspraak.

  16. Verdediging El Haddad Asufi: 'Racistisch om zijn nationaliteit te willen afnemen'

    De verdediging van Ali El Haddad Asufi, die veroordeeld werd voor terroristische moord en poging tot moord voor zijn rol bij de aanslagen van 22 maart 2016, heeft maandag de verzachtende omstandigheden opgelijst voor haar cliënt. De advocaten noemden het afnemen van de Belgische nationaliteit, zoals het federaal parket had gevraagd, ook "racistisch" en "laf".

    El Haddad Asufi had kennis van de plannen van de terreurcel, "of hij zag er op zijn minst opzettelijk van af om meer te weten te komen van de feiten, hoewel er voldoende elementen waren om de ware aard en natuur ervan af te leiden". Jean-Christophe De Block, advocaat van El Haddad Asufi, verwees naar die zin uit de motivatie van de jury over de schuldvraag, om erop te wijzen dat er een groot verschil was tussen zijn aandeel in de feiten, en dat van anderen waarvoor het federaal parket levenslang vroeg, zoals opdrachtgever Oussama Atar. "Er is een verschil tussen dat hij het wist, of dat hij het had moeten weten", zei hij.

    De advocaat lijstte vervolgens verschillende verzachtende omstandigheden op. Uit zijn psychiatrische expertise bleek dat hij "volledig normaal" is, "geen psychopaat" en "geen sociaal gevaar". Hij is evenmin geradicaliseerd, heeft enkel een verkeersovertreding op zijn strafblad. En er waren bovendien de getuigenissen van vrienden, familie, collega's vriendin en ex-vriendin, die positief waren voor hem. "Objectief is het fout om te zeggen dat er geen verzachtende omstandigheden zijn voor hem", zei De Block, die zo het parket tegensprak.

    Zijn medepleiter, Jonathan De Taye, noemde het dan weer "racistisch" en "laf" om El Haddad Asufi's Belgische nationaliteit af te nemen. "Racistisch" omdat het afnemen van de Belgische nationaliteit een onderscheid zou maken tussen 'echte' Belgen en Belgen 'van tweede rang'. "Laf" omdat België zich "ontdoet van eigen burgers" en zijn problemen exporteert.

    Jonathan De Taye, advocaat van Ali El Haddad Asufi.Beeld AFP
  17. Laatste zittingsdag op maandag met pleidooien El Haddad Asufi, replieken en laatste woorden

    Maandag is de laatste zittingsdag van het proces van de aanslagen van 22 maart 2016, voor de jury en het hof voor de tweede en laatste keer in beraad gaan.

    De dag begint met de pleidooien van de advocaten van Ali El Haddad Asufi, voor wie het openbaar ministerie de maximumstraf heeft gevraagd van levenslang en een terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank van vijftien jaar. Daarnaast wil het openbaar ministerie El Haddad Asufi ook zijn Belgische nationaliteit afnemen.

    Na het laatste pleidooi volgen de replieken. Het openbaar ministerie wil alvast repliceren rond het al dan niet opleggen van een extra straf aan de beschuldigden die al veroordeeld werden voor de aanslagen in Parijs en over het wegnemen van de nationaliteit van de beschuldigden met de dubbele nationaliteit. Daarop kan de verdediging, die altijd het laatste woord heeft, nog eens repliceren.

    Daarna volgen de eventuele laatste woorden van de beschuldigden, waarna het hof in beraad zal gaan. Voorzitster Laurence Massart riep de jury op om opnieuw een reiskoffer in te pakken voor de beraadslaging, aangezien het nooit op voorhand duidelijk is hoe lang die zal duren. Al ging het deze keer wel om een "kleine valies", terwijl ze bij het beraad over de schuldvraag er nog de nadruk op legde dat het lang kon duren. "We zullen de nodige tijd nemen en alles op tafel leggen", besloot Massart.

    Voorzitster Laurence Massart.Beeld Photo News
  18. Technische discussie even naar het achterplan tijdens pleidooi over Bayingana Muhirwa

    Op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016 ging het vrijdag na een juridisch-technische voormiddag over Hervé Bayingana Muhirwa, de veroordeelde voor wie de kans het grootst is dat hij na het proces kan vrijkomen.

    De verdediging van Hervé Bayingana Muhirwa, die veroordeeld werd voor deelname aan de activiteiten van een terreurgroep, heeft vrijdagnamiddag gevraagd om zijn vrijlating. Bayingana Muhirwa riskeert maximaal tien jaar cel en zat daarvan al ruim zeven jaar uit. 

    Advocaten Vincent en Juliette Lurquin pleitten vrijdagnamiddag verschillende verzachtende omstandigheden. In de eerste plaats is er zijn blanco strafblad, maar er is ook zijn goed gedrag in de gevangenis en zijn positieve psychiatrische expertise. Bayingana Muhirwa zit 7 jaar en 5 maanden in de cel. Vincent Lurquin vroeg jury en hof om ervoor te zorgen dat Bayingana Muhirwa bij de uitspraak over de strafmaat kan vrijkomen, eventueel via een deels voorwaardelijke straf. 

    Juliette Lurquin wees er nog op dat het recidiverisico vergroot naarmate iemand langer in de cel zit.

    Daarnaast toonde Vincent Lurquin zich verbolgen over de vraag van het federaal parket om zijn nationaliteit af te nemen. "Zijn nationaliteit is voor hem waar hij zijn valiezen neerzet", zei Lurquin, die daarbij een traan wegpinkte. 

  19. Verdediging Ayari pleit voor kortere straf door afgeschaft wetsartikel

    De verdediging van Sofien Ayari heeft vrijdag op het proces over de aanslagen van 22 maart 2016 gepleit om haar cliënt wel degelijk een straf op te leggen voor zijn veroordeling voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. Door een ondertussen afgeschafte vreemde juridische kronkel zou dat namelijk leiden tot een opslorping van de 20 jaar cel die Ayari kreeg voor de schietpartij in de Driesstraat en dus een de facto strafvermindering.

    Daarvoor verwees advocate Laura Severin naar in het 2019 afgeschafte artikel 61, dat wel nog van toepassing is omdat de aanslagen in 2016 plaatsvonden. Dat stelde dat een criminele straf, dus een straf uitgesproken door een hof van assisen, een correctionele straf absorbeert. Voor Ayari zou dat concreet dus betekenen dat zijn 20 jaar cel voor de schietpartij in de Driesstraat in Vorst zou worden omgezet in 10 jaar (de maximumstraf voor lidmaatschap terroristische organisatie in ons land).

    Severin pleitte in eerste instantie ook voor verzachtende omstandigheden en verwees onder meer naar Ayari's wens om terug te keren naar Syrië en zijn oprechtheid en zijn parcours. Na haar pleidooi wees het hof haar er echter op dat er - als er rekening wordt gehouden met verzachtende omstandigheden - het niet langer om een criminele straf gaat en artikel 61 dus niet langer van toepassing is. Daarop stelde Severin dan maar dat ze voor de maximumstraf pleit.

    Severin legde er de nadruk op dat het college (het hof en de jury) de absorptie zouden uitspreken, omdat er anders eventueel problemen kunnen rijzen aangezien Ayari zijn straf misschien in Frankrijk zal moeten uitzitten. Daar werd hij door het speciale assisenhof in Parijs tot 30 jaar cel veroordeeld voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. 

    Als het college uiteindelijk de redenering van de verdediging niet zou volgen, dan schaart Severin zich achter de vraag van het parket: een verwijzing naar zijn straf van twintig jaar voor de schietpartij in Vorst en dus geen extra straf voor lidmaatschap van een terroristische organisatie.

  20. Advocate Krayem gaat in tegen zienswijze verdediging Abdeslam en Abrini

    Gisèle Stuyck, die Osama Krayem verdedigt, meent dat hof en jury wel degelijk een straf moet uitspreken voor de aanslagen in Brussel en Zaventem. Ze ging zo in tegen de verdediging van Salah Abdeslam en Mohamed Abrini, die net als Krayem veroordeeld werden voor de aanslagen in Parijs, maar die aanvoeren dat een nieuwe straf niet mogelijk is.

    Toen voorzitster Laurence Massart na afloop aan Stuyck vragen stelde om haar positie te verduidelijken, kwam het tot een woordenwisseling met de advocaten van Abdeslam en Abrini. De belangen van die veroordeelden en Krayem liggen anders. Krayem kreeg in Parijs dertig jaar cel, de andere twee levenslang. Voor Krayem zou de zwaarste straf de Belgische zijn. De verdediging roept voor Krayem als verzachtende omstandigheid wel in dat hij verzaakte om zijn bom tot ontploffing te brengen. Stanislas Eskenazi, die Abrini verdedigt, zei dat het leek alsof Stuyck haar "examen aflegde om het parket te vervoegen".

    Nochtans zitten de verdediging van Krayem en het federaal parket niet volledig op dezelfde lijn. Het parket vindt dat er met de veroordeling in Parijs geen rekening gehouden moet worden, omdat dat vanwege de ernst van de feiten niet disproportioneel zou zijn. Stuyck zegt dat de veroordeling wel in rekening gebracht moet worden bij het beoordelen van de strafmaat.

    Beeld Photo News
  21. Abdeslam haalt uit naar parket: 'Ze maken geen enkel onderscheid'

    Salah Abdeslam heeft op het proces na afloop van de pleidooien over de conclusies ferm uitgehaald naar de federale procureurs. "Het parket heeft gevraagd om onschuldigen te veroordelen en maakt geen enkel onderscheid. Hoe kan u zo'n onrechtvaardigheid laten passeren? U laat u voor de gek houden door twee personen", richtte hij zich tot assisenvoorzitster Laurence Massart.

    De verdediging van Abdeslam had eerder op woensdag gepleit om hem geen bijkomende straf op te leggen. Volgens zijn verdediging zou dat namelijk onwettig zijn. Het parket vroeg daarentegen een levenslange gevangenisstraf en een terbeschikkingstelling van 15 jaar.

    Volgens Abdeslam zelf heeft het parket "urenlang gepleit" om de jury ervan te overtuigen dat de broers-Farisi schuldig waren terwijl ze uiteindelijk vrijuit gingen. Hetzelfde geldt, zij het in mindere mate, voor Sofien Ayari en Hervé Bayingana Muhirwa, die vrijgesproken werden voor de belangrijkste aanklachten: terroristische moord en moordpoging.

    Tijdens het requisitoir heeft het parket ditmaal voor de zes die over de hele lijn schuldig werden bevonden dezelfde straf gevraagd. "Ze maken geen enkel onderscheid en vragen levenslang voor iedereen. Voor hen is Najim Laachraoui (die zich opblies in Zaventem, red.) gelijk aan Mohamed Abrini, ben ik hetzelfde als Oussama Atar en is Ali El Haddad Asufi hetzelfde als de broers-El Bakraoui (de zelfmoordterroristen van Maalbeek en Zaventem, red.). Dit terwijl we ons in een rechtsstaat bevinden. Hoe kan u zo'n onrechtvaardigheid laten passeren?"

    "Laat u niet voor de gek houden door twee personen die geen twee zinnen kunnen lezen zonder een fout te maken en geef ons een sprankeltje hoop", vervolgde Abdeslam. "Ik heb alles gedaan wat u gevraagd hebt, ik heb het spel meegespeeld en vraag u dan ook om niet naar het parket te luisteren."

    Na de tussenkomst van Abdeslam, ging het hof in beraad.

  22. Abdeslam extra straf opleggen zou illegaal zijn, zeggen zijn advocaten

    Salah Abdeslam een extra straf geven bovenop zijn levenslange celstraf die hij kreeg voor de aanslagen in Parijs, zou illegaal zijn. Dat zeggen zijn advocaten Delphine Paci en Michel Bouchat woensdag. 

    Het federaal parket had al gepleit dat Abdeslam wel degelijk een extra straf kan krijgen. Het vraagt om Abdeslam voor de aanslagen in Maalbeek en Zaventem een levenslange celstraf te geven en een maximale terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank van 15 jaar.

    De advocaten van Abdeslam pleiten echter dat Abdeslam helemaal geen extra celstraf mag krijgen volgens de wet. De discussie draait vooral over de vraag of artikels 62 of 65 van het strafwetboek van toepassing zijn voor de 'samenloop van misdaden', die zich voordoet wanneer iemand meerdere strafbare feiten pleegt vooraleer hij voor een van de misdaden definitief werd veroordeeld - Abdeslam pleegde de feiten in Brussel voor hij veroordeeld werd in Parijs.

    Volgens de verdediging van Abdeslam kan enkel de zwaarste straf weerhouden worden. Het is volgens Paci evident dat de 'onsamendrukbare' (niet in te korten, red.) levenslange celstraf van Parijs zwaarder is dan de levenslange celstraf met terbeschikkingstelling die het Belgische federale parket vordert.

    Ook de advocaten van Abrini vragen om hun cliënt geen extra straf op te leggen.

    Delphine Paci.Beeld Photo News
  23. Parket vraagt levenslang voor Salah Abdeslam

    Het openbaar ministerie heeft dinsdag op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016 gevraagd om Salah Abdeslam te veroordelen tot een levenslange celstraf en een maximale terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank van vijftien jaar. Het parket vroeg hem ook zijn burgerrechten, met stemrecht, te ontnemen.

    Abdeslam werd eind juli schuldig bevonden als mededader van moord en terroristische moord, net als voor zijn deelname aan de activiteiten van een terreurgroep. Volgens procureur Paule Somers is Abdeslam na de aanslagen van Parijs in België gebleven met hetzelfde doel: het doden van ongelovigen, maar ook het wraken van zijn broer.

    Salah AbdeslamBeeld BELGA

    Volgens de federale procureurs kan Abdeslam een extra straf opgelegd krijgen, zelfs al werd hij al veroordeeld tot levenslang voor de aanslagen van Parijs en tot 20 jaar voor de schietpartij in de Driesstraat in Vorst. Het gaat hier over een ‘ideële’ samenloop van misdrijven, legt ze uit. Zo had Abdeslam dezelfde intentie toen hij in de safehouses verbleef met de leden van de cel en tijdens de schietpartij in Vorst: deelnemen aan de activiteiten van de cel om het land te destabiliseren door de ordediensten en de ongelovigen aan te vallen.

    “We moeten ons dus de vraag stellen of de twintig jaar die hij kreeg voor de schietpartij in Vorst voldoende is voor het doden van 35 mensen en het verwonden van honderden anderen”, aldus Somers. “Die is uiteraard niet voldoende. Jullie kunnen geen enkele verzachtende omstandigheid weerhouden voor iemand die zo geradicaliseerd is dat hij, nadat hij de dood zaait in Parijs, in België opnieuw onschuldige slachtoffers doodt.”

  24. Niet nodig om rekening te houden met veroordeling Parijs, stelt openbaar ministerie

    Het hof en de jury hoeven bij de beoordeling van de strafmaat van de acht veroordeelden geen rekening te houden met de eerdere strafmaat die werd uitgesproken door het speciale assisenhof in Parijs voor de aanslagen in Frankrijk. Voor de schietpartij in Vorst, waarbij zowel Salah Abdeslam als Sofien Ayari betrokken waren, geldt dan weer het principe van de zwaarste straf. Dat heeft federaal procureur Bernard Michel maandag gezegd op het proces over de aanslagen van 22 maart 2016.

    Met uitzondering van Hervé Bayingana Muhirwa en Bilal El Makhoukhi kregen alle veroordeelden in Parijs al een celstraf opgelegd voor hun aandeel bij de aanslagen van 13 november 2015. Daarnaast werden Sofien Ayari en Salah Abdeslam ook allebei al tot twintig jaar veroordeeld voor de schietpartij in de Driesstraat. Feiten die in meer of mindere mate gelinkt zijn aan die van 22 maart 2016.

    Met een eerder technische uitleg wees Michel erop dat de jury en het hof zich niet aan handen en voeten gebonden moeten voelen door die veroordelingen.

    Voor de schietpartij in Vorst is artikel 65, alinea 2 van het strafrecht mogelijk wel van toepassing. Dat stipuleert dat voor eenzelfde feit waarbij meerdere criminele inbreuken worden begaan, de zwaarste straf telt. De straf die nu wordt uitgesproken, kan die van de Driesstraat dus absorberen of andersom.

    Wat de veroordeling in Frankrijk betreft, kan er volgens het openbaar ministerie daarvan echter helemaal geen sprake zijn. Want "landsgrenzen breken de eenheid van intentie". Bovendien is artikel 65, alinea 2 enkel van toepassing op Belgische rechtspraak en behoudt elke lidstaat afzonderlijk de vrijheid om feiten te berechten.

    Als het hof en de jury dat willen, kunnen ze wel degelijk rekening houden met de strafmaat van Parijs, maar daar is Michel niet voor te vinden. "Gaan we hen een cadeau doen? Gaan we geen exemplaire straf opleggen voor de feiten in België, omdat we de aanslagen hier als minder erg aanzien?", klonk het.

  25. Federaal parket vraagt veroordeling Oussama Atar tot levenslang

    Federaal procureur Paule Somers heeft gevraagd om Oussama Atar, de opdrachtgever van de aanslagen van 22 maart 2016, te veroordelen tot levenslang en een terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank van vijftien jaar. Het parket vroeg hem ook zijn burgerrechten te ontnemen en hem te verbieden om nog te stemmen. Tot slot vroeg het openbaar ministerie om hem zijn Belgische nationaliteit af te nemen.

    Atar, de Lakenaar met de Marokkaans-Belgische nationaliteit, werd in juli schuldig verklaard aan terroristische moord op 35 slachtoffers en poging tot moord op bijna 700 slachtoffers. Ook verklaarde de assisenjury hem schuldig als leider van een terroristische organisatie. Atar staat bij verstek terecht: hij zou omgekomen zijn bij een droneaanval in de Syrisch-Iraakse regio, maar zijn lichaam werd nooit gevonden.

    Somers zei dat er "geen andere rechtvaardige straf" was dan levenslang voor de "verwerpelijke" feiten waarvoor hij veroordeeld werd. Ze zei ook dat hij een "bijzonder gevaarlijke man" is en dat daarom een maximale terbeschikkingstelling aangewezen is van de strafuitvoeringsrechtbank.

    Beeld Photo News

    Nog volgens Somers plaatste Atar zijn doctrine boven zijn nationaliteit en die van zijn ouders. "Hij verraadde zijn land. Door de aanslagen en zijn toewijding aan de ideeën van IS toont hij dat hij de democratische waarden verwierp. Hij heeft geen enkele band meer met de Belgische waarden", klonk het.

    Atar werd geboren in België als kind van Marokkaanse ouders. Hij verwierf pas later de Belgische nationaliteit, na de naturalisering van zijn ouders. In 2003 vertrok hij uit België, waarna hij zich in Irak ophield in het jihadistische milieu en in de beruchte Abu Ghraib-gevangenis belandde. Na een terugkeer in België in 2012 vertrok hij opnieuw naar de Syrisch-Iraakse regio, waar hij opklom in de gelederen van IS.

  26. Openbaar ministerie wil Belgische nationaliteit afnemen van Abrini, Asufi, Atar, El Makhoukhi en Bayingana

    Het openbaar ministerie heeft maandag aangekondigd het hof en de jury te zullen vragen om de Belgische nationaliteit af te nemen van vijf van de acht veroordeelden op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016. Dit omdat ze door deze feiten hebben aangetoond dat ze de Belgische staat en waarden verwerpen.

    Procureur Paule Somers kondigde aan om deze maatregel te vragen voor veroordeelden Mohamed Abrini, Ali El Haddad Asufi, Oussama Atar, Bilal El Makhoukhi en Hervé Bayingana Muhirwa. De overige veroordeelden zijn geen Belgen met dubbele nationaliteit.

  27. Openbaar ministerie vraagt zware straffen met terbeschikkingstelling voor beschuldigden

    Federaal procureur Paule Somers heeft maandag op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016 gevraagd om de beschuldigden te veroordelen tot zware straffen, met ook een terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank.

    Van de acht beschuldigden die overblijven, zijn er zes schuldig bevonden over heel de lijn. Twee anderen zijn enkel schuldig aan deelname aan de activiteiten van een terreurgroep.

    Somers begon met het overlopen van de functies van een gevangenisstraf. "Het gaat in eerste instantie over een straf die zich vertaalt in een vrijheidsberoving. Maar het gaat ook over het herstellen van het sociaal evenwicht en van de schade die werd aangericht." Zo leven de slachtoffers elke dag met de gevolgen van de aanslagen en zijn zij "de enige echte martelaars van deze feiten", aldus de procureur. Daarnaast hebben straffen een symbolische functie: ze moeten zowel de beschuldigden als anderen afschrikken om criminele daden uit te voeren. Tot slot dienen gevangenisstraffen om de maatschappij te beschermen.

    Beeld Photo News

    Somers vroeg de jury dan ook om de beschuldigden zwaar te straffen voor de "verfoeilijke daden" die ze pleegden. Voor terroristische moord is de maximumstraf levenslang, voor deelname aan de activiteiten van een terreurgroep is dat tien jaar. Bovendien vroeg ze om een terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank op te leggen om recidive te vermijden.

    "De advocaten van de verdediging gaan een apocalyptisch beeld scheppen van de gevangenissen, maar iedereen is akkoord dat de gevangenissen voorbehouden zijn voor de zwaarste straffen", benadrukt Somers nog. "Ze hebben beslist om feiten te plegen die de dood van 35 mensen hebben veroorzaakt en levenslange verwondingen heeft veroorzaakt voor honderden anderen. Jullie moeten daaraan denken als het gaat over de moeilijke omstandigheden in de gevangenissen."

  28. Proces aanslagen opnieuw van start, parket begint requisitoir

    Het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016 is deze voormiddag opnieuw van start gegaan, na een onderbreking van ruim een maand. Na de uitspraak over de schuldvraag eind juli is het assisenhof bijeen voor de debatten over de strafmaat. Alle in juli overgebleven juryleden, twaalf effectieve, vijftien plaatsvervangende, zijn ook maandagvoormiddag weer present.

    Bij de start van de zitting ging voorzitster Massart in op de agenda van de komende dagen. Ze wees erop dat het assisenhof maandagmiddag niet kan zetelen, vanwege de zaak in kort geding die de verdediging van veroordeelde Salah Abdeslam had aangespannen, en die ook moet plaatsvinden in het Justitia-gebouw in Haren. Er werd daarom overeengekomen dat advocaten van de verdediging die conclusies willen neerleggen na het arrest over de schuldvraag dat pas woensdagvoormiddag zullen doen. De verdediging van Abdeslam kondigde al aan dat ze dergelijke 'technische' conclusies sowieso zal neerleggen.

    Het federaal parket begon zo maandagvoormiddag aan zijn requisitoir, eerst met een theoretisch gedeelte. Bedoeling is om pas dinsdag straffen te eisen voor de acht veroordeelden. Woensdagvoormiddag legt hun verdediging dan de bewuste conclusies neer, waarover het hof vervolgens uitspraak moet doen in een tussenarrest. Nadien kunnen de advocaten van de verdediging beginnen aan hun pleidooien over de strafmaat. Delphine Paci, die Abdeslam verdedigt, zei op de zitting dat afgesproken werd dat zij die pleidooien zal aanvangen, om het eerst te hebben over de 'technische' kwesties die gerezen zijn na het arrest over de schuldvraag.

    Voorzitster Massart zei overigens nog dat het assisenhof ook op vrijdag zal zetelen, anders dan de voorbije zeven procesmaanden. Wellicht zullen jury en hof zo ten laatste begin volgende week in beraadslaging gaan.

    Het federaal parket kondigde aan dat zijn requisitoir een tiental uur in beslag zal nemen. Het is nog onduidelijk in welke precieze volgorde de verdediging zal pleiten, na de advocaten van Abdeslam.

  29. Samengevat: wie is schuldig, wie is vrijgesproken?

    Zes beschuldigden - Oussama Atar, Mohamed Abrini, Osama Krayem, Salah Abdeslam, Ali El Haddad Asufi en Bilal El Makhoukhi - zijn door de jury schuldig bevonden aan terroristische moord en moordpoging

    Acht beschuldigden - Oussama Atar, Mohamed Abrini, Osama Krayem, Salah Abdeslam, Sofien Ayari, Ali El Haddad Asufi, Bilal El Makhoukhi en Hervé Bayingana Muhirwa - werden veroordeeld voor lidmaatschap van een terroristische organisatie.

    De broers Smail en Ibrahim Farisi werden op alle vlakken vrijgesproken.

    De jury en het hof nemen nu vakantie, maar verzamelen weer op 4 september. Dan staan namelijk de pleidooien over de strafmaat op het menu. Dit zal zonder de broers Farisi gebeuren, aangezien beiden werden vrijgesproken. Ook de burgerlijke partijen komen dan niet meer aan het woord.

  30. Smail Farisi: 'Vrijspraak is uiteraard een opluchting'

    De vrijspraak is "natuurlijk", en "uiteraard een opluchting". Dat zegt Smail Farisi in een reactie op het arrest. Na de voorlezing van het arrest reageren de twee Farisi's erg uitgelaten, en ze nemen ook de tijd om met de pers te spreken.

    "Ik wil alle rechters bedanken om correct te hebben gehandeld, op een natuurlijke manier. Ze hebben de moed gehad en de ambitie om echt gerechtigheid te scheppen", zei Smail Farisi. Hij gaf ook aan dat de afgelopen jaren "moeilijk en gewelddadig" zijn geweest. Het proces was "onleefbaar en onrechtvaardig".

    Smail Farisi en Ibrahim FarisiBeeld BELGA

    En wat brengt de toekomst? "Dat is nog iets anders, ik leef nog in het leven", zei hij. "Misschien ga ik studeren aan de universiteit, me opleiden. Dat is de echte sleutel voor de toekomst, zonder opleiding ben je niets waard. Maar we weten nog niet wat er juist gaat gebeuren."

    Ook Ibrahim Farisi heeft nog geen zekerheden over de toekomst. "Het is het einde van de Tour de France, we zijn uitgeput", zei hij. "We kunnen nu proberen om onszelf opnieuw op te bouwen. Ik zie mijn toekomst nog niet. Ik ben uitgeput, ik kan niet meer."

  31. Advocaten V-Europe: 'Justitie heeft goed gewerkt'

    De advocaten van slachtoffervereniging V-Europe toont zich tevreden over het arrest. "Dit was een zeer goed gemotiveerd arrest, dat een duidelijk verschil maakt tussen de beschuldigden", zei meester Adrien Masset. "De vrijspraken van Ayari en Bayingana Muhirwa voor terroristische moorden kunnen misschien verbazen, maar de motivering was zeer gedetailleerd, op basis van feitelijke elementen in het dossier. De jury heeft zich daarbij ook laten leiden door de redelijke twijfel, die steeds in het voordeel van de beschuldigde moet gelden."

    "De jury heeft heel gedetailleerd en genuanceerd gewerkt, daar kunnen we alleen tevreden over zijn", voegt meester Guillaume Lys toe. "We zijn blij dat dit proces tot een goed einde is gebracht, ondanks alle problemen die we in het begin hebben gekend, met de boxen en de naaktfouilles. De vrijspraak van Sofien Ayari was misschien verrassend, maar de jury heeft in zijn motivering heel duidelijk gemaakt waarom zijn situatie anders is dan die van Abdeslam."

  32. Advocaat van Ibrahim Farisi zeer tevreden over vrijspraak

    Xavier Carrette, de advocaat van beschuldigde Ibrahim Farisi, heeft heel opgetogen gereageerd na afloop: "We hadden gevraagd voor een vrijspraak tout court en hebben die gekregen."

    "Na zeven jaar kunnen we de pagina omslaan", zegt Carrette. "Het is een super verdict omdat het zijn onschuld erkent. Het gaat niet om een simpele vrijspraak door gerede twijfel of het vermoeden van onschuld, maar een vrijspraak tout court."

    De advocaat loofde de jury ook voor hun "buitengewoon" werk. "Sommigen werden op 30 november uitgeloot. Men heeft veel twijfels geuit aan hun adres, maar vandaag hebben we de vrucht van hun reflectie gehoord."

    Ibrahim Farisi omhelst zijn advocaat Michel Degrève na de vrijspraak.Beeld BELGA
  33. Advocaat van Abdeslam: 'Zeer, zeer, zeer ontgoocheld over uitspraak'

    Michel Bouchat, de advocaat van Salah Abdeslam, zegt "zeer, zeer, zeer ontgoocheld" te zijn over het verdict voor zijn cliënt. Hij gaf ook aan niet uit te sluiten naar het Hof van Cassatie te stappen.

    Salah Abdeslam werd veroordeeld tot terroristische moord en poging tot moord. Zijn advocaten hadden de vrijspraak gevraagd voor die tenlasteleggingen, maar ontkenden de deelname aan de activiteiten van een terreurgroep niet.

    Bouchat zegt "zeer, zeer, zeer ontgoocheld zijn over het verdict": "De motivering die ons de redenen geeft voor dat verdict, stelt ons niet tevreden omdat er geen antwoord gegeven wordt op de argumenten die we hebben aangehaald tijdens de pleidooien."

  34. Voor Ibrahim Farisi geen enkel bewijs lidmaatschap terreurcel

    Voor Ibrahim Farisi, die zijn broer hielp bij het leeghalen van de studio na de aanslagen, weerhield de jury geen enkel bezwarend element. Zo is er geen bewijs dat de familiereünie waarover een ex-vriendin van Smail sprak, daadwerkelijk had plaatsgevonden en zelfs als die had plaatsgevonden, wijst niets erop dat Ibrahim, die op een ander adres woonde, daarbij aanwezig zou zijn geweest. Ook het element dat hij een handschoen had gebruikt om de rugzak waarin Krayems bom zat te manipuleren, werd niet weerhouden. 

  35. Advocaat van Abrini: 'We hadden schuldig gepleit, dus geen verrassing'

    Mohamed Abrini heeft van het begin van het proces schuldig gepleit, dus de uitspraak is geen verrassing. Dat zei Stanislas Eskenazi, de advocaat van Abrini, dinsdag na de voorlezing van het arrest op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016.

    Abrini, die zijn kar met explosieven op Zaventem achterliet en op de vlucht sloeg, pleitte schuldig voor terroristische moord en moordpoging. Zijn advocaten hopen wel op een mildere straf omdat hij zijn bom niet heeft laten ontploffen, maar dat debat volgt in september.

    "De jury heeft beslist, dit is nu de juridische waarheid, die moeten we respecteren", zei Eskenazi nog. Hij insinueerde ook dat hij verrast was over de motivering van de schuld van bepaalde andere beschuldigden, zonder namen te willen noemen.

  36. Voorlezing arrest afgelopen, in september volgt pleidooien over strafmaat

    Ongeveer vijf en een half uur, zo lang heeft de voorlezing van het arrest van het hof van assisen op het terreurproces geduurd. Iets voor 00.30 uur besloot assisenvoorzitster Laurence Massart de zitting door te stellen dat het nu tijd was voor "welverdiende rust".

    Zes beschuldigden - Oussama Atar, Mohamed Abrini, Osama Krayem, Salah Abdeslam, Ali El Haddad Asufi en Bilal El Makhoukhi - werden schuldig bevonden aan terroristische moord en moordpoging. Acht beschuldigden - Oussama Atar, Mohamed Abrini, Osama Krayem, Salah Abdeslam, Sofien Ayari, Ali El Haddad Asufi, Bilal El Makhoukhi en Hervé Bayingana Muhirwa - werden veroordeeld voor lidmaatschap van een terroristische organisatie.

    De broers Smail en Ibrahim Farisi werden op alle vlakken vrijgesproken.

    Op 4 september blazen de verschillende partijen opnieuw verzamelen. Dan staan namelijk de pleidooien over de strafmaat op het menu. Dit zal wel zonder de broers Farisi gebeuren, aangezien beiden werden vrijgesproken. Ook de burgerlijke partijen zullen dan niet meer aan het woord komen.

  37. Atar leider terroristische groep waaraan zeven andere beschuldigden deelnamen

    Oussama Atar was onbetwistbaar de leider van een terroristische groep, terwijl zeven andere beschuldigden op verschillende manieren daden van deelname aan de activiteiten van die terroristische groep stelden. Dat blijkt uit de motivering van de antwoorden op de schuldvragen.

    "Oussama Atar wordt door verschillende getuigen omschreven als het hoofd van de terreurcel die in Europa moest toeslaan", klinkt het in het oordeel van de jury.

    In het geval van Salah Abdeslam stelt de jury vast dat hij na de aanslagen in Parijs in België bleef, in aanwezigheid van daders van die aanslagen, terwijl hij op de hoogte was van de bedoelingen van die daders om nog meer aanslagen te plegen. Door zijn aanwezigheid versterkte hij de overtuiging van de groep, luidde het.

  38. Van Quickenborne: proces is sereen verlopen

    Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) zegt dat het proces sereen is verlopen, ondanks de initiële twijfels over de haalbaarheid voor de volksjury. "De burgers van de volksjury hebben recht gesproken. De leden van de jury hebben deze moeilijke taak de voorbije 8 maanden volbracht op een manier die het respect van ons allemaal afdwingt. Hun burgerzin strekt tot voorbeeld."

    De minister hoopt dat "het verloop van het proces en de uiteindelijke uitspraak over de schuld kunnen bijdragen aan het verwerkingsproces van de slachtoffers en de nabestaanden".

    Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne.Beeld David Legreve
  39. Smail Farisi leverde noodzakelijke hulp, maar niet genoeg om schuldig te zijn

    Volgens de assisenjury heeft Smail Farisi noodzakelijke hulp aangeboden, onder meer door het onderverhuren van zijn studio aan de terreurcel. Maar die hulp was onvoldoende om schuldig te zijn aan terroristische moord en moordpoging.

    Het ontbrak zo aan bewijs dat hij op de hoogte was van het doel en de aard van de terreurplannen. "Nog minder bleek dat hij de wil had om deel te nemen", klonk het.

  40. El Makhoukhi niet schuldig aan oorlogsmisdaden wegens ontbreken link met gewapend conflict

    De jury heeft beschuldigde Bilal El Makhoukhi veroordeeld als mededader van terroristische moord en moordpoging en niet voor oorlogsmisdaden omdat er volgens hen geen onvermijdelijke link is tussen de aanslagen van 22 maart 2016 en het gewapend conflict met IS. Bovendien heeft El Makhoukhi tijdens zijn verhoren ook herhaaldelijk aangegeven dat de oorlog zich niet hier afspeelde, maar op de frontlijn in Syrië.

    De jury is ten slotte ook van oordeel dat El Makhoukhi een "vertrouwenspersoon" was voor de cel, doordat hij door kamikaze Khalid El Bakraoui werd meegenomen naar beide onderduikadressen in de Kazernenlaan en de Max Roosstraat, en omdat hij het voortbestaan van de cel moest verzekeren door de wapens, explosieven en geld ter beschikking te stellen aan Oussama Atar en valse identiteitskaarten te regelen.

  41. Motivering jury: Bayingana hielp terreurcel, maar twijfel of hij aanslagplannen kende

    De Rwandees Hervé Bayingana Muhirwa heeft duidelijk hulp geleverd aan de terreurcel die verantwoordelijk is voor de aanslagen van 22 maart 2016 in Zaventem en Maalbeek, maar er blijft twijfel over de vraag of hij volledig op de hoogte was van hun concrete plannen. Daarom wordt de man vrijgesproken voor terroristische moord. Dat blijkt uit de motivering van de antwoorden op de schuldvragen die assisenvoorzitster Massart heeft voorgelezen.

  42. Vansteenkiste: 'Bijna geen woorden voor belang erkenning drie extra slachtoffers'

    Philippe Vansteenkiste, directeur van slachtofferorganisatie V-Europe, reageert tevreden op de erkenning van drie bijkomende dodelijke slachtoffers van de aanslagen. "Ik heb er bijna geen woorden voor. Het is juist en ik ben er enorm tevreden mee", zei Vansteenkiste. Hij zei ook dat hij zich "in grote lijnen" kon terugvinden in de uitspraak van de jury. "Het is een begrijpbare uiteenzetting en er zit een serieus werk achter", zei de directeur van V-Europe.

  43. Philippe Vandeberghe: 'Dit geeft een goed gevoel'

    Philippe Vandenberghe, een it-er die op 22 maart in zijn eentje dankzij een EHBO-cursus op de luchthaven van Zaventem tal van levens redde en sinds die dag enkel nog leeft voor dit proces, blikt nu al tevreden terug.

    Philippe Vandenberghe: “Het is een heel gedetailleerd en grondig arrest. Er worden twee mensen over de hele lijn vrijgesproken en twee anderen ten dele. Dat toont een heel genuanceerd oordeel en dat geeft ons een heel goed gevoel. Het voelt alsof we eindelijk gaan kunnen beginnen met het omslaan van deze pagina.”

    Uit het archief. Vandenberghe: 'Mijn allergrootste vrees is dat dit fout gaat. De slachtoffers hebben hier zes jaar op gewacht.'

    Philippe Vandenberghe (49), it'er op de luchthaven, was op 22 maart 2016 de eerste hulpverlener in de vertrekhal van Zaventem. Beeld Illias Teirlinck
  44. Advocaat Bayingana Muhirwa: 'Hij wou het eerst niet geloven'

    Vincent Leurquin verdedigde Hervé Bayingana Muhirwa, de Rwandees die enkel Krayem en Abrini onderdak bood. Ook hij is vrijgesproken van moord en moordpoging.

    Vincent Leurquin: “Hij wou het eerst niet geloven. Hij zei: ‘Blijkbaar wordt iedereen aan alles schuldig verklaard.’ Wij zeiden: ‘Nee nee, je bent vrijgesproken waarvan we je vrijgesproken wilden zien. Dit is vooral een heel mooi moment voor zijn familie. Dit verandert voor deze mensen alles. Ik ben heel gelukkig.”

    Bayingana Muhirwa zit al zeven jaar in de gevangenis. Leurquin ontweek de vraag naar de timing voor een vrijlating. “Deze jury is heel nauwgezet te werk gegaan. Ik ga ervan uit dat ze dat ook zal doen bij het bepalen van de strafmaat.”

    Bayingana Muhirwa is wel schuldig bevonden aan andere aanklachten zoals lidmaatschap van een terroristische organisatie.

  45. Verdachten worden weggeleid

    Laurence Massart is klaar met het voorlezen van de motivering voor de schuldigverklaring of vrijspraak van 6 van de 10 verdachten. Er volgt een pauze en de verdachten worden weggeleid.

  46. 'Asufi had kennis van de aanslagen in Parijs en de gevolgen ervan'

    Ali El Haddad Asufi had kennis van de aanslagen in Parijs en had kennis van de gevolgen daarvan”, zo motiveert Laurence Massart diens schuldigverklaring voor moord en moordpoging in een terroristische context. “El Haddad Asufi liet tegenover kennissen blijken dat hem dat niet triest maakte. Hij had contact met Ibrahim El Bakraoui toen die zich schuilhield in het appartement in de Kazernelaan in Etterbeek. Hij heeft hem tweemaal pizza gebracht.”

    Asufi was een van de verdachten die hoopte op een vrijspraak.

    “Ali El Haddad Asufi bezorgde Abrini en Krayem telefoonnummers van mensen bij wie ze na de aanslagen terecht konden”, gaat Massart verder. “Hij was op 21 maart 2016 ook aanwezig in het appartement in de Max Roosstraat in Schaarbeek waar met TATP de bommen werden vervaardigd.”

    Voorzitster Laurence Massart.Beeld BELGA
  47. Vrijgesproken broers Farisi terug in rechtszaal om motivatie te volgen

    Voorzitster Laurence Massart gaat door met voorlezen van het arrest. De vrijspraak van Sofien Ayari op de aanklachten van moord en moordpoging in een terroristische context wordt gemotiveerd: “Alles wijst erop dat verdachte na 15 maart vooral op zoek was naar een manier om naar Syrië terug te keren. Zijn schuld is op deze aanklachten onvoldoende aangetoond en bijgevolg dient Sofien Ayari te worden vrijgesproken.”

    Smail Farisi, vrijgesproken van moord en moordpoging en ook van alle andere aanklachten, weet met zijn blijdschap geen blijf: "Ik denk dat het mij twee weken gaat kosten om het te beseffen. Dat het voorbij is. Dat ik het eindelijk achter mij kan laten."

    Smail Farisi zat destijds tien maanden in voorarrest op verdenking van medeplichtigheid aan de terreurcel. Die verdenking is nu over de hele lijn onterecht bevonden. Ook zijn broer Ibrahim Farisi zat enkele maanden vast. Hij werd enkel vervolgd voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. Ook hij is nu over de hele lijn vrijgesproken. De broers zijn nu terug aanwezig in de rechtszaal. Ze willen het hele arrest en de motivatie achter hun vrijspraak graag nog horen.

  48. Samengevat: wie is schuldig, waaraan, en welke straf riskeren ze?

    • Salah Abdeslam is schuldig als mededader aan moord en poging tot moord in een terroristische context, en aan deelname aan de activiteiten van een terroristische organisatie. Het assisenhof in Parijs over de aanslagen van 13 november 2015 veroordeelde Abdeslam al tot levenslang. Hij kreeg ook al twintig jaar voor de schietpartij in Vorst. De jury oordeelt pas in september over de strafmaat, maar hij riskeert nog eens levenslang.

    • Mohammed Abrini is schuldig aan moord en poging tot moord in een terroristische context en deelname aan de activiteiten van een terroristische groep. Abrini, de 'man met het hoedje', riskeert levenslang, maar zijn advocaten hopen op een mildere straf omdat Abrini zijn bom niet liet ontploffen. Op het proces van de aanslagen van Parijs kreeg hij al een levenslange celstraf.

    • Osama Krayem is schuldig aan moord en moordpoging in een terroristische context en deelname aan de activiteiten van en terroristische groep. Krayem riskeert levenslang. Op het proces van de aanslagen van Parijs kreeg hij dertig jaar cel.

    • Oussama Atar is schuldig aan moord en poging tot moord in een terroristische context. Hij wordt ook veroordeeld als leider van de terreurgroep die de aanslagen van 22 maart 2016 uitvoerde. Atar zou in 2017 zijn omgekomen bij een Amerikaanse droneaanval, in Syrië of Irak, maar zijn dood werd nooit bevestigd. Hij wordt dus bij verstek berecht en riskeert levenslang bij verstek. Ook voor de aanslagen in Parijs werd hij bij verstek veroordeeld tot een levenslange celstraf.

    • Ali El Haddad Asufi is schuldig aan moord en poging tot moord in een terroristische context en aan deelname aan de activiteiten van een terroristische organisatie. Ook hij riskeert levenslang. Het speciale assisenhof in Parijs veroordeelde hem al tot tien jaar cel.

    • Bilal El Makhoukhi is schuldig als mededader aan moord en poging tot moord in een terroristische context en aan deelname aan activiteiten van een terroristische groep. El Makhoukhi riskeert een levenslange celstraf.

    • Smail Farisi is vrijgesproken voor deelname aan de activiteiten van een terroristische organisatie. Hij is ook vrijgesproken voor moord en poging tot moord in een terroristische context.

    • Ibrahim Farisi stond enkel terecht voor deelname aan de activiteiten van een terroristische organisatie. Daar is hij voor vrijgesproken. 

    • Sofien Ayari is vrijgesproken voor moord en poging tot moord in een terroristische context. Hij is wel schuldig aan deelname aan activiteiten van een terroristische organisatie. Ayari riskeert tien jaar cel. Het speciale assisenhof in Parijs veroordeelde Ayari al tot een celstraf van dertig jaar. Ook kreeg hij twintig jaar cel voor de schietpartij in Vorst. 

    • Hervé Bayingana Muhirwa is schuldig aan deelname aan de activiteiten van een terroristische organisatie. De jury stemde dus niet in met een herkwalificatie naar verbergen van misdadigers, zoals zijn verdediging had gevraagd. Hij is wel vrijgesproken voor moord en poging tot moord in een terroristische context. Hij riskeert maximaal tien jaar cel.

  49. Jury in motivering: terroristisch motief voor aanslagen lijdt geen twijfel

    De aanslagen hadden een duidelijk terroristische motief, oordeelt de jury hadden. Dat blijkt uit de motivering voor de antwoorden op de schuldvragen die assisenvoorzitster Laurence Massart momenteel nog aan het voorlezen is.

    Volgens de jury hebben de aanslagen van 22 maart zware schade toegebracht aan België. De ontploffingen in Zaventem en Maalbeek werden immers gevolgd door een enorme chaos en de hulpdiensten zagen zich geplaatst voor een ongekende situatie, het provinciaal noodplan werd in werking gesteld en de rest van het land kwam bijna tot stilstand.

    "Er werden uitzonderlijke maatregelen genomen om de nationale en internationale instellingen, en de bevolking te beschermen", luidde het. "Het dreigingsniveau werd op 4 geplaatst, het hoogst mogelijke, en pas in de maanden en jaren nadien geleidelijk afgezwakt. Zelfs de magazines van Islamitische Staat zelf maakten melding van de desastreuze economische gevolgen van de aanslagen voor ons land, onder meer op het vlak van toerisme."

    Uit de opeising door IS van die aanslagen blijkt volgens de jury ook dat het wel degelijk de bedoeling was van de daders om de Belgische bevolking te intimideren en de Belgische instellingen te destabiliseren.

  50. Officiële balans van aanslagen stijgt naar 35 dodelijke slachtoffers

    Op het terreurproces zijn ook drie bijkomende slachtoffers erkend door de jury. De officiële balans loopt zo op van 32 tot 35 dodelijke slachtoffers.

    De drie bijkomende dodelijke slachtoffers overleden enige tijd na de aanslagen, maar met de herkwalificatie erkent de jury dat er een causale link was tussen hun dood en de terreurfeiten. De jury veroordeelde de daders zo ook tot moordpoging op 691 slachtoffers, in plaats van op 694.

    Een van de drie slachtoffers is Shanti De Corte, de jonge vrouw die euthanasie kreeg wegens psychisch lijden. De vrouw had van jongs af een kwetsbare persoonlijkheid, maar liep in de luchthaven een trauma op dat ze niet meer te boven kwam, zei advocate Sanne De Clerck op het proces. Ze was 23 jaar toen ze op 7 mei 2022 euthanasie kreeg.

    Er is ook M.F., een man die ook in de luchthaven was op het moment van de aanslagen, en daar hevige oorsuizingen en een zware posttraumatische stressstoornis aan overhield. Advocaat Nicolas Estienne zei op het proces dat ook hij al voor de aanslagen een kwetsbare persoonlijkheid had. Op 18 april 2021, op 53-jarige leeftijd, pleegde de man zelfdoding.

    Een ander slachtoffer is X.L., die gewond raakte in de metro. Advocate Carine Doutrelepont zei dat hij door zijn verwondingen zijn kankerbehandeling moest stopzetten - tot zijn grote spijt en woede. Hij overleed op 28 oktober 2017 op 49-jarige leeftijd.

    De jury moest zich ook uitspreken over een vierde slachtoffer, Y.D., maar ging niet in op een herkwalificatie voor hem. Van Y.D. was weinig geweten. De hoofdonderzoekers van de politie getuigden tijdens het proces dat de man worstelde met mentale problemen en eveneens leed aan ernstige posttraumatische stress.

    Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website www.zelfmoord1813.be.