Advies secretaris-generaal van Europees Hof van Justitie: “UEFA is in zijn recht om te dreigen met sancties tegen Super League-clubs”

Het nieuws kwam naar buiten op 18 april 2021 en bleek op z’n minst explosief. Twaalf Europese topclubs - Real Madrid, Atlético Madrid, Barcelona, Juventus, Inter Milaan, AC Milan, Arsenal, Chelsea, Liverpool, Manchester City, Manchester United en Tottenham Hotspur - bleken in het geheim de European League Company te hebben opgericht. Met als opzet om een eigen half-gesloten competitie in te richten met in totaal twintig clubs, waarvan vijftien ‘permanente’. Het idee was uiteraard om nog meer geld te genereren dan wat de UEFA aan de clubs uitbetaalde in haar Europese competities, zoals de Champions League. ESL maakte zich sterk dat de vijftien clubs elk jaar al verzekerd waren van een gezamenlijke startpot van 3,5 miljard euro - zo’n 233 miljoen elk dus. En voor de winnaar lag er 400 miljoen klaar. Ter vergelijking: Real Madrid verdiende vorig jaar 120 miljoen euro aan z'n Champions League-winst.

Slecht. Vooral in Engeland was de verontwaardiging groot. Supporters van de betrokken clubs wezen de ESL meteen af. Ze gingen aan de poorten van de stadions protesteren om de “hebzucht” en het “verraad” van de bestuurders te hekelen. De Super League, zo merkten ze terecht op, zou nadelig zijn voor de andere clubs in hun eigen competitie. Ook de bondsinstaties steigerden, ook in kleinere landen zoals België - zij zagen potentiële affiches tegen Europese topclubs definitief in het water vallen. De UEFA dreigde er meteen mee om de clubs én hun spelers uit te sluiten van àlle nationale en internationale competities indien ze hun plannen zouden uitvoeren. Zelfs de overheden en politiek spraken hun afkeer uit.

Negen clubs - de zes Engelse, plus Atlético, Inter en AC Milan - trokken zich na de protesten en dreigementen meteen uit de ESL terug. De UEFA legde hen een gezamenlijke boete op van 15 miljoen euro en zwaaide met nog een bijkomende financiële sanctie van 100 miljoen euro indien ze hun engagementen ten overstaan van de UEFA niet zouden nakomen. Kortom: de Super League leek zes dagen na z’n doop alweer dood en begraven.

Neen. De negen ‘afvallige’ clubs zegden publiekelijk hun steun wel op aan de ESL maar in de praktijk zijn ze net zo goed als Real Madrid, Barcelona en Juventus nog altijd aandeelhouder in European League Company. En de poging van de UEFA om het rebelse Real, Barça en Juve uit te sluiten, stootte op een njet van de Spaanse rechtbank van koophandel. De UEFA zag zich dus verplicht om de juridische procedure stop te zetten. Intussen counterde de ESL de kritiek op hun format: de nieuwe competitie zou helemaal open zijn, klonk het. Geen ‘permanente leden’ dus. Ook de fans werden gepaaid: voor de helft van alle tickets zou een maximumprijs worden ingesteld.

De Spaanse rechter verwees de zaak naar het Europese Hof van Justitie, die in juli een eerste zitting hield. De ESL klaagde in zijn betoog het machtsmisbruik en monopolie van de UEFA (en FIFA) aan - zij duldt geen rivaliserende competities - dat volgens hen in strijd is met het Europese mededingingsrecht. De UEFA stelde dan weer dat de oprichting van de European Super League de concurrentie op de binnenlandse markten op oneerlijke wijze aantast.

Vandaag volgde het advies van de advocaat-generaal van het Europees Hof van Justitie in de zaak: de regels van de internationale voetbalbond FIFA en de Europese bond UEFA waarbij nieuwe competities voorafgaand een goedkeuring nodig hebben, zijn niet in strijd met de Europese concurrentieregels. De UEFA is anders gesteld in zijn recht om te dreigen met sancties tegen de betrokken topclubs.

De Super League mag volgens advocaat-generaal Athanasios Rantos weliswaar een eigen competitie starten buiten het ‘ecosysteem’ van UEFA en FIFA, maar dan kunnen de betrokken clubs niet blijven deelnemen aan UEFA- en FIFA-competities, zonder voorafgaande goedkeuring.

Een uitspraak kan op zich laten wachten tot het voorjaar. Als de ESL is het gelijk wordt gesteld, dan kan het Europese clubvoetbal zich opmaken voor een nieuwe aardverschuiving, van de orde arrest-Bosman.