Wie groepen migranten vergelijkt met varkens roept de herinnering op aan een wel zeer specifieke context

Woorden hebben waarde. Wie groepen migranten vergelijkt met varkens roept de herinnering op aan een wel zeer specifieke context. Die van de allerduisterste momenten uit de moderne Europese geschiedenis.

Toch vond Vlaams minister en N-VA-boegbeeld Zuhal Demir het wijs om precies dat te doen: iets zeggen over migranten slash vluchtelingen slash asielzoekers door hen te vergelijken met varkens. In Knack zegt ze: “Het is misschien een rare vergelijking, maar wij kunnen hier ook geen miljoenen varkens houden.”

Ik wil gerust geloven dat mevrouw Demir niet bewust de associatie wou oproepen met hoe bijna honderd jaar geleden over Joden en migranten werd gesproken. Maakt dat het beter? Politici mogen gerust scherpe overtuigingen uitspreken. Hoe meer hoe liever. Toch zou je hopen dat er een minimale gemeenschappelijke sokkel van gedeelde waarden is. En dat we uit de twintigste eeuw toch tenminste geleerd hadden om medemensen níét met varkens te vergelijken. Helaas. Zelfs dat is te veel gevraagd.

Mevrouw Demir zal opwerpen dat haar woorden uit de context getrokken zijn, maar die context maakt de zaak niet mooier. Zeggen dat er in het verkavelde Vlaanderen geen ruimte is om vluchtelingen op te vangen is gewoonweg onzin. Er zijn legitieme redenen om grenzen te stellen aan de migratie-instroom, maar lintbebouwing en betonstop zijn er geen van. Overigens houdt Vlaanderen wel degelijk ‘miljoenen varkens’ op zijn grondgebied.

Een cynicus zal opmerken dat die varkens in Vlaanderen tenminste nog wel het dak van een stal boven hun hoofd hebben. De Vlaming die in deze barre winterkou een paard of een koe in de wei aantreft, kan met gerust gemoed de politie waarschuwen.

Op die bescherming hoeven vele asielzoekers in dit land niet te rekenen. Al maandenlang slapen asielzoekers op straat. Pas nu het stenen uit de grond vriest, wordt wat extra noodopvang voorzien. En dan nog. Vertegenwoordigers van de regeringspartijen die verantwoordelijk zijn voor dit beleid van onmenselijkheid en ontmenselijking houden beter even de mond over de uitspraken van Zuhal Demir.

Het ene houdt verband met het andere. Vooraanstaande politici hebben nu achtereenvolgens verklaard dat ze zich niet in België voelen als ze door Molenbeek rijden, dat “vol vol is” en nu dus dat er voor vluchtelingen net als voor varkens geen oneindige ruimte is. Steeds een graadje extremer, nu zelfs in een bewoording die ook extremisten enkel in besloten WhatsApp-groepen zouden gebruiken. Zo creëer je het draagvlak voor een bang beleid dat geen enkele genade meer toestaat voor wie van elders komt en in nood verkeert.

Alles is tactiek geworden, zelfs de omgang met en het spreken over medemensen. Gaat uiterst rechts wat vooruit in de peilingen, dan maken de naaste concurrenten de retoriek ook wat vuiler. En wie er wat van zegt, is alweer de deugneus. Nog deze zomer zwoer Zuhal Demir dat ze “niet de geschiedenis wil ingaan als de politica die uiterst rechts mee aan de macht brengt.” We zijn er vet mee.