Nieuws

Paars legt wrijving bloot

Tekst Amber Witsenburg
Gepubliceerd op 15-12-2022 Gewijzigd op 15-12-2022
Beeld Amber Witsenburg
Vorige week was het Paarse Vrijdag. Onze webredacteur Amber Witsenburg bezocht twee scholen om te zien hoe deze dag daar wordt gevierd en hoe het ervoor staat met de lhbtqia+-acceptatie onder de leerlingen.

Op Paarse Vrijdag, gevierd op de tweede vrijdag van december, dragen leerlingen en docenten paars om hun solidariteit met de lhbtqia+-gemeenschap te uiten. Ook wordt op veel scholen voorlichting over seksuele en genderdiversiteit gegeven en worden er verschillende activiteiten georganiseerd. Meestal wordt Paarse Vrijdag georganiseerd door de GSA’s (Gender and Sexuality Alliance) op scholen, maar soms ook door de leerlingenraad. Voor de gelegenheid bezocht ik de school waar ik vorig jaar stage liep, het Da Vinci College in Purmerend, en mijn oude middelbare school, de OSG West-Friesland, om te kijken hoe zij Paarse Vrijdag vieren.

Op het Da Vinci College ben ik zelf het afgelopen jaar betrokken geweest bij de GSA, dus ik werd enthousiast verwelkomd door de leerlingen, die zich verzameld hadden rondom een kleurrijke tafel vol materialen om uit te delen. Zij hadden die ochtend de kantine versierd met paarse vlaggetjes en stonden de hele dag klaar om nagels te lakken, en flyers, stickers en Paarse Vrijdagkranten uit te delen.
 

Enthousiaste docenten, enthousiaste leerlingen

Terwijl ik mijn nagels paars liet lakken, interviewde ik ook de twee docenten die momenteel de GSA begeleiden. Maatschappijleerdocent Mara Verdaasdonk en geschiedenisdocent Nadya Molenaar zijn erg trots op de GSA-leerlingen. Molenaar: ‘Het is soms lastig om de balans te vinden. Het initiatief voor activiteiten moet vanuit de leerlingen komen, dus je wilt niet teveel helpen of sturen. Maar dit jaar hebben ze het heel goed gedaan. Ze hebben zelf overlegd met de conciërges, hebben zelf de materialen van vorig jaar opgesnord, hebben zelf een groepje gemaakt om vanochtend de versiering op te hangen. Ze hebben zelfs een Powerpoint gemaakt over wat de GSA is en wanneer ze bij elkaar komen, om vooral onderbouwleerlingen te trekken voor de bijeenkomsten.’

Volgens Verdaasdonk zijn ook de collega’s erg enthousiast. ‘Ik liep net de lerarenkamer in en ik dacht, oh, lekker paars allemaal.’ Molenaar vult aan: er zijn veel collega’s die toch even langs komen lopen voor een armband (polsbandjes uit het Paarse Vrijdag-pakket, red.) of om hun nagels te laten lakken. In de eerste pauze waren er ook twee docenten die kwamen helpen met lakken, dus het leeft wel.’ Deze hulp was zeker nodig in de eerste pauze, want het liep storm. Verdaasdonk en Molenaar zagen dat veel leerlingen paars droegen en ook langskwamen om hun nagels te laten lakken. De sfeer zat er dus goed in.
 

‘Wij doen niet aan gay zijn’

Veel positieve geluiden dus, maar het was niet alleen maar feest. De GSA-leerlingen hielden op een A4’tje bij hoe vaak ze die dag zijn uitgescholden en hoe vaak ze vreemd werden aangestaard. Terwijl ik met een paar van hen in gesprek was, kwam er een groepje jongens voorbij waarvan er een riep ‘wij doen niet aan gay zijn’. Terwijl hij snel weg beende, bleven een paar van zijn vrienden achter om zich te verontschuldigen. Ook ging een docent snel achter hem aan om even met hem te praten. Toch wat wrijving, maar nu het zo zichtbaar gebeurde, kon het ook snel worden opgelost. Molenaar merkt bovendien op dat zoiets niet per se slecht is. ‘Bewustwording is pijnlijk. De kinderen die sowieso langskomen om hun nagels te laten lakken vinden het allemaal gewoon al leuk. Daar valt niet zoveel mee te winnen. Maar juist met de leerlingen die staren valt wat te winnen. Leerlingen die hun nagels laten lakken en een kwartier later terugkomen om het eraf te laten halen; die hebben er tenminste over nagedacht en dat is ook winst. Daar ben ik trots op.’
 

Pride parade in de gangen

Op de OSG West-Friesland was de sfeer vergelijkbaar. Op deze school is de GSA nog niet zo actief en heeft de leerlingenraad daarom het leeuwendeel van de organisatie van Paarse Vrijdag op zich genomen. Van achter een vrolijk versierd kraampje verkopen leerlingen zelfgemaakte brownies om geld op te halen voor de GSA.

Net als op het Da Vinci College hing er op de OSG een feestelijke stemming. Overal zag je regenboogvlaggen en posters, en in de aula hing zelfs een gigantisch hart van ballonnen in regenboogkleuren. Verschillende leerlingen droegen regenboogvlaggen om hun schouders, waardoor de meute die van het ene naar het andere lokaal liep wel een Pride parade leek. Toen ik in gesprek ging met leerlingen en docenten bleek echter dat ook daar vervelende opmerkingen werden gemaakt, vooral naar leerlingen die paars droegen. Hoe is dat de rest van het jaar? Een van de leerlingen die ik sprak zei dat het wel meevalt als je niet zichtbaar anders bent. Maar als je uit de kast bent, of bijvoorbeeld felgekleurd haar hebt, dan krijg je wel wat opmerkingen naar je hoofd.

Engels docent Chiara Okma, voorzitter van de commissie diversiteit op de school, ondersteunt de organisatie van Paarse Vrijdag op de OSG. Zij is positief over de sfeer, met name onder de leerlingen, die enthousiast meededen en in de rij stonden voor brownies. Wel zou ze graag zien dat meer leraren en de schoolleiding actief meedoen. Dat was dit jaar minder dan voorgaande jaren. ‘Leraren moeten beseffen hoe belangrijk het is om die dag te laten zien waar we met z’n allen voor staan. En niet om te zeggen “ik steun díe mensen”, maar om te zeggen “ik steun de gedachte dat we hier een veilige omgeving willen creëren voor iedereen”. Als docent heb je een belangrijke rol om dat uit te dragen en te verdedigen.’

Zoals blijkt uit de gesprekken die ik had is Paarse Vrijdag op beide scholen nog hard nodig om bewustwording en solidariteit te creëren, hoewel het merendeel van de leerlingen de dag toch vrolijk meeviert – dat moet ook gezegd worden. Volgens het COC deden dit jaar maar liefst drieduizend scholen (po, vo, mbo en ho) mee met Paarse Vrijdag, een recordaantal.

Click here to revoke the Cookie consent