Duwen lagere terugleververgoedingen eigenaren zonnepanelen richting thuisbatterijen?

Waar de verkopen in Vlaanderen tot de hoogste van Europa behoren, blijft het in Nederland wachten op de afbouw van de salderingsregeling voor zonnepanelen die op 1 januari 2025 start. Tot die tijd wordt de Nederlandse energieopslagmarkt gedreven door het volle stroomnet dat in de zakelijke markt de verkoop van batterijen wél naar grote hoogten stuwt.

Wachttijden
In Vlaanderen was de grootste uitdaging van het kalenderjaar 2022 niet het verkopen van batterijen aan zonnepaneeleigenaren, maar het bij fabrikanten alloceren van voldoende batterijen. Wachttijden liepen door de grote interesse op en ook het tijdig laten keuren van de installatie – zowel bij zonnepanelen als thuisbatterijen is in Vlaanderen de keuringsdatum bepalend voor het toekennen van subsidie – zorgde bij flink wat Vlamingen voor spanning. Gek is dat niet met de wetenschap dat de subsidie op 1 april 2023 stopt en in de eerste 3 maanden van 2023 ‘slechts’ 850 euro is, waar die in 2022 nog 1.725 euro was.

Lineaire groei
In Vlaanderen groeide de aanvraagsnelheid van de premie voor thuisbatterijen in de zomer van 2022 naar ruim 2.300 stuks per maand. De cijfers voor het laatste kwartaal van 2022 worden pas in de loop van 2023 verwacht, maar energieminister Zuhal Demir voorspelde alvast een lineaire groei. In 2022 is het aantal premieaanvragen hoe dan ook met tientallen procenten gegroeid ten opzichte van de bijna 19.000 aanvragen in 2021.

De provincie Antwerpen leidt de dans bij de uitrol van thuisbatterijen, maar heeft – mede door groepsaankopen – Oost-Vlaanderen in haar nek hijgen. Die provinciale inkoopacties betekenen voor batterijen een revolutie, want 86 procent van de Oost-Vlamingen kocht bij de laatste groepsaankoop voor zonnepanelen ook een thuisbatterij. Vlaanderen gaat daarmee Duitsland achterna – dat in 2022 zijn 500.000e thuisbatterij verwelkomde – waar thuisbatterijen allang geen luxeproducten meer zijn, want leveringszekerheid en hoge energieprijzen zijn drijvende krachten achter de almaar groeiende verkopen die van de thuisbatterij een commodity maken. De Vlaamse consumentenorganisatie Test Aankoop – en minister Demir in haar kielzog – waarschuwden zonnepaneeleigenaren voor het feit dat een thuisbatterij niet voor iedereen rendabel is en dat deed de minister zelfs besluiten vanaf 1 april 2023 te stoppen met de subsidie, wat ongetwijfeld een negatief effect op de verkopen zal hebben.

Terugleververgoedingen
Sinds begin 2021 moeten Vlaamse consumenten en bedrijven die zonnepanelen op hun dak leggen 2 energiecontracten afsluiten: één voor de stroom die ze aankopen en één voor de stroom die ze verkopen. Door het afsluiten van een teruglevercontract kunnen Vlamingen voor de geïnjecteerde stroom van hun zonnepanelen een terugleververgoeding krijgen. De hoogte van die terugleververgoeding – maar ook de invoering van het capaciteitstarief – is logischerwijs van grote invloed op de businesscase van de thuisbatterij. Het berekenen van de terugverdientijd is voor Vlaamse installateurs sowieso geen sinecure door de grote hoeveelheid variabelen.

De Nederlandse variant van de terugleververgoeding – die zonnepaneeleigenaren krijgen voor de extra stroom die ze opwekken boven hun verbruik – kan in de komende jaren zomaar een enabler voor de thuisbatterij blijken. Want dat Nederland op korte termijn een subsidie voor thuisbatterijen krijgt, is niet evident. Zo is minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten van mening dat thuisbatterijen in de mix kunnen helpen bij het verhogen van de zelfconsumptie door zonnepaneeleigenaren, maar dat het geen doel op zich is om in ieder huis een thuisbatterij op te hangen. Koepelorganisatie Netbeheer Nederland wil dat Nederland zo snel mogelijk stopt met de salderingsregeling voor zonnepanelen en wél een subsidie op thuisbatterijen invoert. Dit ondanks dat CE Delft in een onderzoek kanttekeningen plaatste bij de mogelijke waarde van het stimuleren van de uitrol van de thuisbatterij en pleit voor extra onderzoek. Eerst in detail aantonen wat de bijdrage aan het ontlasten van het stroomnet van die thuisbatterij is, is volgens de netbeheerders een luxe die Nederland niet heeft.

Lees het volledige artikel hieronder in de Solar Magazine Marktgids Zonne-energie 2023.