Medicijnentekort steeds nijpender: 'Het is heel vreemd om na 25 jaar ineens zonder te zitten'

Het medicijnentekort wordt nijpender en nijpender. Zeeuwse patiënten krijgen te horen dat zelfs de alternatieven van de al alternatieve medicijnen niet meer leverbaar zijn. Een oplossing is er niet één-twee-drie. Marloes Wilbers (67) uit Dishoek ondervindt het tekort aan den lijve.
oplopend tekort medicijnen
Marloes Wilbers: 'Het is vreemd om ineens zonder te zitten' © Omroep Zeeland
Zeven pillen heeft ze nog waar ze tot februari mee moet doen. Marloes slikt 25 jaar lang, elke dag, het middel Modalim. Het werkzame stofje, ciprofibraat, verlaagt cholesterol en vermindert aderverkalking. Door het elke dag te slikken heeft ze minder kans op een hartinfarct of een beroerte.

Alternatief van alternatief is er ook niet meer

Van de ene op de andere dag kreeg ze te horen dat het middel er niet meer is. Een zoektocht van haar apotheek in Koudekerke leverde niks op. In totaal werd er gekeken naar vier alternatieve medicijnen, maar geen van deze vier is leverbaar. Pas in februari zou de levering weer op gang moeten komen.
Ze slikt de medicijnen om de kans op een beroerte te verkleinen. Het gaat om een erfelijke aandoening. Ze zag wat een beroerte bij haar vader deed met zijn kwaliteit van leven. "Dit medicijn is een soort schild, het geeft me een gevoel van veiligheid. Er zit een emotioneel aspect aan." Desondanks zegt ze dat ze nuchter is. Dat ze niet meteen vreest voor haar gezondheid. Het gaat volgens haar veel meer om een gevoel. Een gevoel van veiligheid dat weg is.
oplopend tekort medicijnen
De apotheek in Goes moet per dag tientallen patiënten vertellen dat hun medicijn niet meer leverbaar is © Omroep Zeeland
Apotheker Serge van de Rijt uit Goes heeft al langer te maken met een tekort aan medicijnen. "Maar het wordt nijpender en nijpender", zegt hij. Elke dag moet hij twintig tot dertig patiënten teleurstellen. Bijvoorbeeld omdat gangbare medicijnen niet meer leverbaar zijn, zoals oogdruppels met antibiotica, die mensen moeten gebruiken na een staaroperatie.
Van de Rijt gaat elke keer op zoek naar alternatieven. Meestal lukt het hem wel die te vinden. Hij en zijn assistenten hebben er een dagtaak aan. En hij is niet de enige. Zo laat een apotheker uit Hulst weten dat hij een middel tegen vergevorderde jicht uit Japan laat komen. "Dat moet dan nog door de goedkeuring heen. Dus dat kost tijd en geld."
Apotheek
Zeeuwse assistenten en apothekers zoeken naar alternatieven, zelfs tot in Japan © ANP
Het Zeeuwse Tweede Kamerlid Joba van den Berg heeft de zaak onlangs aangekaart bij minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid en gevraagd hoe Nederland en dus ook Zeeland minder afhankelijk kan worden van China voor grondstoffen van medicijnen. Zeker na het recente faillissement van InnoGenerics, een grote Nederlandse fabrikant van geneesmiddelen waar geen patent meer op rust, is het antwoord op die vraag des te urgenter.
Kuipers heeft verbeteringen toegezegd. Zo wil hij dat er weer meer medicijnen in Europa worden gemaakt en dat apothekers weer meer op voorraad mogen hebben. Dat zijn echter geen oplossingen voor op de korte termijn, zegt Van de Rijt. Hij hoopt dat het eerder is, maar denkt eerder op zijn vroegst in de tweede helft van volgend jaar minder problemen te hebben.

'Dat dat ineens ophoudt, is vreemd'

En Marloes Wilbers moet voorlopig tot eind februari wachten op haar vertrouwde pilletje. Want daar draait het bij haar vooral om; om vertrouwen. "In 25 jaar wordt zo'n pilletje een onderdeel van je leven. Dat klinkt misschien wat zwaar. Maar dat dat ineens ophoudt, is vreemd. Heel vreemd."

Drie oorzaken van het medicijntekort

De fabrikanten en groothandels hebben geen ruime voorraad meer van geneesmiddelen, omdat dit geld kost. Wanneer een fabrikant op het laatste moment levert en geen voorraden meer heeft, zorgt een vertraging in de productie of het transport direct voor problemen.
Geneesmiddelen en grondstoffen worden vaak ver weg in Azië geproduceerd. Hierdoor kunnen de tekorten moeilijk snel worden opgevangen. Ook ontstaat er door een tekort aan het ene geneesmiddel regelmatig een tekort aan een ander, vergelijkbaar geneesmiddel. Hierdoor veroorzaakt één tekort soms meerdere tekorten van geneesmiddelen.
Het prijsniveau van geneesmiddelen in Nederland is door de jaren heen gedaald. Gecombineerd met het lage inwonertal en de lage geneesmiddelenconsumptie maken de lage prijzen Nederland tot een relatief oninteressant afzetgebied voor geneesmiddelfabrikanten en staat Nederland achteraan in de rij zodra de productie van een geneesmiddel weer op gang komt. Andere landen hebben ook een tekort aan geneesmiddelen en die gaan voor.