"Als we al wat geleerd hadden van toen, was het wel dat we strategische voorraden moeten aanleggen", zegt Van den Beukel, die verbonden is aan The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS).
Direct na de uitbraak van de oliecrisis in 1973 gebeurde dat ook, met in dat geval olie. "Dat is een van de verschillen met de crisis van toen, dat het nu om gas gaat."
Een typische overeenkomst is dat pas tot het aanleggen van voorraden werd overgegaan toen het kwaad al deels geschied was. "Het was nooit nodig, je gaat het toch pas doen als het nodig is", verklaart de energie-expert. Dat onze gasvoorraden inmiddels wel goed gevuld zijn, noemt hij een echte vooruitgang. "Maar het is nu ad hoc gebeurd, en het moet een structureel karakter krijgen."
Een andere overeenkomst is dat de nieuwe energiecrisis, die al langer sluimerde, tot een kookpunt kwam door politieke ontwikkelingen.
In 1973 speelde het conflict tussen de Arabische wereld enerzijds en het Westen aan de andere kant. Nu tussen Rusland en zo goed als de rest van de wereld. "In die zin heeft Rusland wel een moment uitgekozen", zegt Van den Beukel. Want de gasmarkt werd al steeds krapper.
Dichtdraaien Groninger gaskraan leidde tot meer afhankelijkheid
Dat kwam volgens Van den Beukel "voor een groot deel" door het dichtdraaien van de Groninger gaskraan. Daardoor ging de afhankelijkheid van de Europese Unie van Russisch gas in een paar jaar tijd van 30 procent naar 45 procent. "Tegelijkertijd werd het gebruik van kolen en kernenergie teruggebracht, waardoor de vraag naar gas verder toenam."
En er werd ineens geen lng-capaciteit meer toegevoegd, wat in voorgaande jaren nog wel gebeurde. "Na de ramp bij de kerncentrale in het Japanse Fukushima werd daar juist fors in geïnvesteerd, maar in 2020 hield dat op", weet de analist.
De grootste overeenkomst tussen de oliecrisis van 1973 en de gascrisis van nu is dat de prijzen nooit meer zullen worden wat ze waren. "Na de oliecrisis zijn de prijzen wel wat gedaald, maar ze bleven wel structureel hoger dan voorheen, en daar wen je ook weer aan."
Hogere prijzen trekken doorgaans nieuwe investeerders aan, maar dat kan in het geval van de gascrisis nog weleens anders lopen. "Het beste medicijn tegen hoge prijzen zijn hoge prijzen, is een bekend gezegde in de oliewereld. Dat gaat nu niet meer op, iedereen is voorzichtig met investeren in fossiel."
Aan die hoge prijzen kunnen we, net als in 1973, maar beter wennen.
NUjij: Uitgelichte reacties