Auto-expert Menno Dijcks van de onafhankelijke vergelijkingssite Independer legt uit hoe de wegenbelasting wordt samengesteld: "Het bedrag dat je betaalt is afhankelijk van maar liefst vijf factoren: gewicht, soort, leeftijd en brandstof van de auto en de woonplaats van de eigenaar. Kortom, ook al rijd je geen meter met de auto, de blauwe envelop komt onverbiddelijk."
Maar de flexibiliteit van de wegenbelasting maakt het ook mogelijk om er juist flink op te besparen, meent Dijcks. Dit zijn z'n tips:
Met deze tips bespaar je op de wegenbelasting
- Koop een elektrische of hybride auto
Tot 2025 betaal je voor een volledig elektrische auto helemaal geen wegenbelasting en voor een plug-in hybride met een lage uitstoot betaal je de helft van de bedragen die voor auto's met alleen een verbrandingsmotor gelden. Heb je een auto die op fossiele brandstof rijdt, dan betaal je afhankelijk van de brandstof (benzine, diesel of gas) een basistarief.
Voor oudere diesels komt daar nog eens een roettaks bij, wat kan oplopen tot ruim 1.000 euro bovenop de wegenbelasting. In 2025 krijg je op (half) elektrische auto's nog een korting van 75 procent, daarna ga je de volle mep betalen. Kortom, switch je alleen vanwege de wegenbelasting van fossiel naar elektrisch, reken dan wel goed uit of de uitgave ook op langere termijn opweegt tegen de fiscale besparing. - Koop een kleinere auto
Het kan lonend zijn om je zware SUV in te ruilen voor een veel lichtere hatchback. De verhouding tussen massa en belastingtarief is niet lineair, dus een ogenschijnlijk klein verschil in kilo's kan flink schelen in euro's. Ook hier geldt: zorg dat de besparing hoger is dan de aankoop van een andere auto je kost. - Ga in een andere provincie wonen
Dit zal voor menigeen een stap te ver zijn, maar het is wél effectief om minder te betalen. De wegenbelasting is namelijk opgebouwd uit twee delen: de landelijke belasting en de provinciale opcenten. Je betaalt aan de landelijke Belastingdienst, die sluist namens jou een deel van de bijdrage door naar de provincie.
De opcenten betreffen een aanzienlijk percentage van de landelijke wegenbelasting. Elke provincie bepaalt zelf hoeveel procent zij vraagt. Er zijn grote verschillen: Groningen rekent in 2022 94,4 procent, Noord-Holland 67,9 procent. - Koop een klassieker of camper
De overheid geeft korting op de wegenbelasting voor een (officieel geregistreerde) kampeerauto of een oldtimer, omdat deze naar verwachting weinig op de weg zijn. Voor élke camper profiteer je van 75 procent korting op het oorspronkelijke tarief. Je mag vervolgens onbeperkt met de kampeerauto rijden. Ook klassiekers met een benzinemotor die gebouwd zijn tussen 1982 en 1988 kunnen in aanmerking komen voor het kwarttarief, maar dan moeten ze van 1 december tot 1 maart 'op stal'. Het jaarbedrag dat je dan betaalt is maximaal 135 euro. Voor elke auto van veertig jaar en ouder betaal je helemaal geen wegenbelasting meer. - 'Verhuis' je bedrijfsauto's
De laatste tip is voor een particulier nogal rigoureus, maar kan voor bedrijven wél interessant zijn. Navraag bij een leasemaatschappij (die liever niet bij naam genoemd wil worden) leert dat hun wagenpark van 15.000 auto's niet bij het hoofdkantoor in de stad Groningen geregistreerd staat. Deze zijn om fiscale redenen op papier overgeheveld naar een bijkantoor in Noord-Holland, want daar is de wegenbelasting veel lager.
Wegenbelasting en opcenten: wat betekent dat eigenlijk?
Veel mensen spreken nog altijd van wegenbelasting, maar de formele naam is motorrijtuigenbelasting (MRB), enkele jaren geleden ook nog bekend als houderschapsbelasting. Een onderdeel van de wegenbelasting zijn de zogenaamde provinciale opcenten. Provincies halen op dit moment hun belastinginkomsten om hun uitgaven mee te financieren vrijwel uitsluitend uit opcenten: het gaat om zo'n 1,6 miljard euro per jaar.
Die inkomsten komen niet alleen ten goede aan de mobiliteit. Meije Gildemacher, woordvoerder van het Interprovinciaal Overleg: "Het klopt dat de provincies de belastinginkomsten vrij mogen besteden. We zien overigens een groeiende groep mensen die geen provinciale belastingen betaalt omdat ze geen auto hebben of met een elektrische auto rijden. Aan de andere kant is er een steeds grotere groep die dubbele provinciale belastingen betaalt omdat ze meerdere auto's hebben."
Maar hoe gaat dat als we (naar verwachting in 2030) geen wegenbelasting meer hoeven af te dragen, maar gaan betalen naar gebruik: het spraakmakende rekeningrijden? Gildemacher: "Als er een nieuw belastingsysteem voor auto's komt, zal ook de manier waarop de provincie int, moeten veranderen. Afgelopen voorjaar is daarover al een brief naar de minister gegaan, er wordt nu hard gewerkt aan een alternatief."
Lees meer over de wegenbelasting, inclusief een overzicht van de opcenten per provincie, op deze pagina van Independer. Je kunt daar ook eenvoudig de wegenbelasting checken, door simpelweg je kenteken en postcode in te voeren. Ook op deze pagina van de Belastingdienst vind je achtergrondinformatie over de motorrijtuigenbelasting, maar de rekentool werkt hier omslachtiger omdat hij niet op kenteken is gebaseerd.
Dit artikel is op 23 december 2022 aangepast aan de actualiteit.