Fries paard Jasper 366 was meer dan alleen publiekslieveling: 'Hy hearde by de famylje, by it gesin’

Jasper 366 wordt voorgebracht op de hengstenkeuring in het WTC van 2015.

Jasper 366 wordt voorgebracht op de hengstenkeuring in het WTC van 2015. Foto: archief

Een binnen de paardenwereld legendarische hengst is niet meer. Het verdriet om het Friese paard Jasper 366 is groot. „Hy hearde by de famylje, by it gesin.”

Lees meer over
Noardeast-Fryslân

Natuurlijk, niemand kon al bij zijn geboorte in 1995 voorspellen dat hij zou uitgroeien tot een superster. Maar dat hij bijzonder was, viel snel op, zegt eigenaar Taeke Wijma (79) uit Aldtsjerk. „Doe wie it ek al in hiel parmantich, dartelich fôltsje.”

Mooi hoofd, lange manen

Wanneer in latere jaren het paard de zandpiste opkwam, kwam het publiek al overeind als alleen nog maar zijn hoofd zichtbaar was. Het was echt de publiekslieveling, zegt directeur Marijke Akkerman van het Koninklijk Friesch Paarden-Stamboek (KFPS). „Onze speaker op de hengstenkeuring, Bert de Ruiter, heeft hem ooit een keer ‘King of the stallions’ genoemd. Dat is-ie gebleven.”

Volgens trainer Harry van Middelaar uit Hoornsterzwaag had het paard „een heel mooi hoofd, lange manen en aan de lange lijn liet-ie heel veel beweging zien”. „Dat vinden mensen heel mooi.”

Slim paard

Tien keer in twaalf jaar tijd bereidde Van Middelaar het paard voor op de presentatie tijdens de keuring. Veel moeite kostte dat volgens hem niet. „Het paard was zo slim. Hij wist altijd precies wat de bedoeling was.” Achter de schermen hield Jasper zich in, maar zodra hij het gangetje inliep richting het publiek „laaide hij z’n eigen helemaal op en wist-ie wat er ging gebeuren.”

Bovendien ging Jasper heel goed om met het publiek. „Hij verwerkte dat heel positief. Hij vond het leuk dat er zoveel mensen waren. Sommige paarden worden terughoudend en angstig, maar hij deed er juist twee schepjes bovenop.”

Iedereen wilde een veulen van Jasper

De populariteit van Jasper, die in 2002 kampioen werd van de hengstenkeuring en later nog eens in de klasse voor oudere hengsten, was niet alleen te danken aan zijn verschijning in de piste. Iedereen in de paardenwereld wilde een veulen van hem. Daardoor dreigde zelfs een overkill van Jasperbloed binnen de fokkerij van het geslacht van zwarte paarden.

Zeker 3000 keer dekte hij een kunstmerrie. Zelfs als twintiger wist hij nog merries te bevruchten, zegt Van Middelaars vrouw Ancilla Bruggink, die de laatste twaalf jaar zijn dekkingen deed. „En dat is wel heel bijzonder, hoor. Gemiddeld gezien wordt op 15-, 16-jarige leeftijd het sperma een stuk minder.”

Hoge leeftijd voor een Fries paard

Jasper werd voor een Fries paard ook nog eens behoorlijk oud, zegt Bruggink. „De meeste Friezen halen de twintig niet. Hij heeft ook nog enorm in de sport gepresteerd en de dekdienst is ook zwaar voor een paard.”

Wat het paard nog populairder maakte, is dat het altijd in handen van de familie Wijma bleef, denkt directeur Marijke Akkerman van de KFPS. „Dat wordt enorm gewaardeerd in de Friese paardencommunity.” Inderdaad, zegt eigenaar Wijma, ze hadden grof geld kunnen verdienen met de verkoop van het paard. „Mar wy hawwe no ek alle jierren jild fertsjinne”, doelt hij op de verkoop van het sperma. „En plezier fan him hân.”

Zonder Jasper was de familie bijvoorbeeld nooit zoveel in het buitenland geweest. „Wy kamen eins net folle oer de grins, mar doe’t er oer de grins gong, gongen wy ek mei. Sadwaande binne wy yn lannen west dêr’t we noait kamen: België, Dútslân, Poalen, Hongarije. Dat wiene einliks ús útsjes.”

Onderdeel van de familie

In 2020 nam Jasper al afscheid van het publiek. Zijn vruchtbaarheid was toen ook afgenomen. Hij woonde weer in Jislum, waar hij in 1995 werd geboren en maakte echt deel uit van de familie, zegt Wijma.

De laatste tijd werd een gezwel aan zijn voet steeds groter en kreeg hij er meer en meer last van. „Om him foar noch slimmer te hoedzjen, hawwe we him ynsliepe litten. Wy hawwe der allegearre by west, it hele gesin. It is op in weardige wize bard.”