Lomme Schokker

Komt in man oan de doar…

logo.ensafh

Dat boek sûnder ein, de krante: wat en wêr soene wy wêze sûnder de útdragers fan it nijs?
De tiisdeis foar de krystdagen hear ik jûns om sân oere de doarbelle. Ik rin de gong yn, doch de lampen oan en meitsje de foardoar iepen. Twa minsken: it tichtst by de doarbel in famke fan in jier of tsien. Skean efter har in man. It famke jout my it winskkaartsje fan de krante.
Der ûntstiet tusken ús trijen in koarte konversaasje, dy’t ik hjir efkes sa goed mooglik rekonstruearje moat.

‘Het Haarlems Dagblad,’ seit it famke.
‘Aha, ik hie jimme al ferwachte.’
‘Namens mijn vader, die spreekt geen Nederlands.’
‘Jíj spreekt het heel goed!’
It famke sjocht frijwat strak, ik krij de yndruk dat se hjir mei tsjinsin stiet. Of is it ûnferskilligens?
Dan sjoch ik de man opnimstich oan. Jier of tritich. Hy glimket.
Ik krij de beurs út de meterkast, nim it jild derút en jou it oan it famke.
‘Tige tank foar de krante alle kearen,’ sis ik yn it Ingelsk tsjin har heit. ‘Wêr komme jo wei, as ik freegje mei?’
‘Guinee,’ seit de man.
‘Frans Guinee,’ seit it famke, heal freegjend.
‘Ah, Français? Dus ik kin Frânsk tsjin jo prate?’ De man jaknikt.
‘Merci beaucoup, monsieur, foar de krante en dat alle kearen trés ponctuel. En sneons twa kranten, watsei, de ôfrûn twa moanne sels trije kranten. Dat is net sa’n bytsje en swier genôch. Merci, merci beaucoup, monsieur.’
De man hâldt syn earms foar ’t boarst, bûcht him lichtsjes foaroer, laket en betanket my op syn beurt foar de betankjes.
‘En jo binne al sa betiid,’ sis ik, ‘alle moarns om healwei seizen.’
‘Dat is myn wurk, monsieur.’
‘Hawwe jo in soad adressen?’
‘Oui, monsieur.’
‘Très bien, en nochris tank,’ sis ik. ‘Alors, joyeux noël. Et une très bonne année,’ foegje ik der oan ta.
‘De même, monsieur, de même.’
Sy draaie harren om en ik doch de doar wer ta.

Werom yn de wenkeamer bin ik earst aardich grutsk op myn skoalfrânsk, dat dit my niis samar foar de fûst wei út ’e mûle rolle. Mar dan… wat langer ik der dy jûns oer neitink, wat mear my it gefoel bekrûpt dat it miskien net fan rjochten doogde wat ik sei. Of eins, hoe’t ik it sei. Of better, wêrom sei ik wat ik sei?
Miskien kaam ik yn ’e eagen fan dy beide wol oer as in typysk delbûgjende, blanke keardel dy’t it mar fansels fynt dat de rest fan it minskdom him op alle oeren fan de dei tsjinstich is. Dat myn freonlikheid oan de doar feitlik neat mear is as in laachje fernis oer myn superieurblanke bubbel.

De woansdeis falt de krante as fan âlds moarns om healwei fiven mei in klap op ’e doarmatte.
Dy middeis wachtsje ik yn ’e biblioteek oant in eks-kollega klear is mei har wyklikse ynrinsprekoere foar it Taalpunt Hillegom. Ik lis har myn prakkesaasjes foar.
‘Harsenspinsels.’ seit se. ‘Dêr soe ik hielendal net oer yn sitte. Bist der blykber wat tefolle ôf, troch dat woke-wêzen fan tsjintwurdich. Bist tefolle út it lead slein, of sis mar fergiftige. Watst sein hast komt út in goed foarnimmen wei. Goed genôch.’

Skeakelje wy troch nei freed. Yn ’e skimer fan middeis fiif oere komt der wer in man oan de doar. In fint mei rûch burd en in rêch as in pûn tabak. Syn fyts stiet pontifikaal yn ’t sicht, rjocht foar de doar oer tsjin ien fan de beamkes by de buorman. Op de brede fytstas stiet yn grouwe letters Haarlems Dagblad.
De man jout my it winskkaartsje fan de krante. Hy sjocht daliks myn ferbjustering.
‘Jo ek al, tink? Ha se ek al by jo west, mei sa’n kaartsje?’
Ehhh, ja…
‘Afrikaanske man mei dochterke, saneamd?’
Ehhh, ja…
‘Dy binne fan ’e moarn oppakt. Foar oplichterij. Sille hooplik it lân útskopt wurde. En om te bewizen dat ík de echte besoarger bin, jo hawwe de ôfrûne sân sneonen, útsein de Haarlemmer en de Volkskrant, ek de NRC fan my ier en betiid troch de doar krigen. En dat is feitliks de krante fan de bewenner op nûmer sân dy’t, lykas alle jierren, wer in setsje by syn frou yn Japan wenne.’
De beurs komt wer út de meterkast foar op ’e nij in toefke.
Dus dat famke wie net sasear ûnferskillich, mar earder senuweftich?

De sneontemoarns, nota bene op ús troudei, sit ik yn ’t tsjuster om fiif oere skean op it oanrjocht, yn myn amper brûkte moarnsjas en mei in kop kamelletee yn ’e hannen. Om seis oere sit ik der noch. Wa’t der ek troch de strjitte komt, gjin besoarger fan myn twa bysûnder wolkomme dûbeldike krystkranten. Dat wurdt dan digitaal lêzen, mar is fansels lang sa smûk en noflik net. Werom op bêd moat ik spuonsk mysels opwaarmje.

Tiisdeitemoarn. Troch al dit spul binne wy wol in wike letter, mar net folle wizer. Om fiif oere sit jo kollumnist wer op it oanrjocht, mei dizze kear de termostaat al op tweintich en in skaaltsje kostlike Japanske Meiji sûkelaadsjes foar de greep.
Dêr komt er oanrinnen. Hy giet earst nei de buorlju, wat my de tiid skaft om fluch de doar te iepenjen.
Yn syn treflik Frânsk fertelt er dat dy lêste man by de doar de depothâlder is foar de kranten yn ’t doarp en dat er blykber faker oan ’t ein fan it jier in pear strjitten ôfstreupet op de rûte fan krekt dy besoarger dy’t moarns it betiidst de ronde docht en it minst geef Hollânsk praat. Dy kenne de klanten ommers net, ‘et il n’y a pas un seul imbécile qui se réveille exclusivement pour le journal à cinq heures et demie du matin…’
Tûsjee, monsieur. Wy hawwe der beide mar smaaklik om lake. Hy seit dat dy keardel in bekeuring te wachtsjen stiet en dat se in oare depothâlder sykje foar yn it doarp. Of nee, ‘ús’ doarp seit er. Ik ha him wer in briefke fan fiif jûn, mar dat siet my letter ek wer net lekker.

Alle lêzers in tige nijsgjirrich jier tawinske, mei in moaie prinsepale beurs en in ûnfergonklike fidúsje yn it minskdom.

Michel de Montaigne: In minske moat op eigen kosten wiis wurde

1 reaksje op “Komt in man oan de doar…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *