De tragedie van McCarthy in het Huis van Afgevaardigden: zelfs na drie dagen en elf stemronden steun tekort

De afgelopen week was het Capitool het toneel voor een tragedie met shakespeareaanse allure: vol verdriet, roekeloos verraad en een hoofdpersoon die maar geen held mocht worden. Kevin McCarthy kreeg het niet voor elkaar. Zelfs na drie dagen brute strijd kwam de Republikein donderdag steun tekort om voorzitter te worden van het Huis van Afgevaardigden.

In de vijfde stemming van de dag, de elfde in totaal, kwam McCarthy opnieuw niet verder dan 200 stemmen, achttien te weinig. Daarom wordt het stemmen uitgesteld tot vrijdag. Dan komt het Huis bijeen om voor de twaalfde keer te stemmen.

In geen honderd jaar is het voorgekomen dat een Amerikaanse kandidaat-voorzitter in de eerste ronde is blijven steken. Laat staan in de tweede of derde. McCarthy is nu elf stemrondes verder – en de voorzittershamer ligt nog altijd buiten bereik.

Donderdag stemden maar liefst twintig van zijn eigen partijgenoten tegen de 57-jarige Republikein uit Californië. Nieuwe rondes volgen, maar de uitkomst lijkt nog ver weg. McCarthy’s gezicht kreeg bij elke stemming grauwere trekken. Bronnen zeggen wel tegen The Washington Post dat er zicht is op een oplossing, maar hoe die er precies uitziet, is onduidelijk.

Een groep van ultranationalistische Congresleden zit hem dwars. Zij proberen hun partij met geweld verder naar rechts te trekken. Zelfs Trump-bondgenoot McCarthy is hen nog te progressief. Gematigde Republikeinen zijn intussen woest. Zij noemen de dwarsliggers ‘egoïstisch’, ‘narcistisch’, en uit op ‘eigenbelang’.

Pizzadozen

McCarthy onderhandelde tot diep in de nacht met dit verbond van afvalligen. Hij liet een steekkar vol pizzadozen aanrukken – en sneed diep in eigen vlees. Om een nieuwe afgang te vermijden, was McCarthy bereid concessie na concessie te doen.

Aan de rebellerende politici beloofde McCarthy prominente posities in commissies. Meest verstrekkend: zijn toezegging dat vanaf nu elk individueel Congreslid een motie kan indienen om de voorzitter af te zetten. Daarmee gaf hij de ultranationalisten, in ruil voor steun, een machtig wapen in handen. Zo zou zijn positie als voorzitter ook in de toekomst aan een zijden draadje komen te hangen.

“Ik kruip voor ik loop, en ik loop voor ik ren”, zei McCarthy na afloop met cryptisch optimisme. “Ik heb het gevoel dat we een zeer goed gesprek hadden.” Maar zijn handreikingen mochten niet baten.

De Freedom Caucus, de muitende rechtse vleugel, droeg steeds opnieuw een uitdager uit eigen gelederen voor. De laatste rondes was dat Byron Donalds uit Florida. Amerikanen willen een nieuw ‘gezicht, visie en leiderschap’, zei Congreslid Chip Roy tijdens zijn nominatie, en ‘dat is Byron Donalds’.

De 44-jarige Donalds ontving bij de laatste ronde twaalf stemmen. Veel te weinig voor de winst, maar ruim genoeg om McCarthy uit het zadel te houden. Sinds de tussentijdse verkiezingen in november hebben de Republikeinen zo’n nipte meerderheid, dat slechts een handvol dissidenten in eigen kamp tot een impasse bij stemmingen kan leiden. McCarthy heeft 218 van de 222 Republikeinse stemmen nodig.

Popcorn

Zolang de opstand voortduurt, ligt niet alleen de Republikeinse Partij op haar gat, maar de gehele landelijke politiek. Zonder voorzitter kan het Congres zijn werk niet beginnen. Nieuwe leden worden niet beëdigd, geen wetsvoorstel wordt behandeld. De enige taak van de 435 vertegenwoordigers tot een doorbraak: aanwezig zijn en stemmen, steeds opnieuw, hoelang het ook duurt.

Aan de Democratische zijde werd het drama aanzienlijk frivoler beleefd. De toorn van de Republikeinen was nu eens niet gericht op hen, maar op elkaar. Linkse Congresleden genoten zichtbaar van de voorstelling. Sommigen liepen demonstratief met zakken popcorn de debatzaal binnen.

Zelf hebben de Democraten hun rangen gesloten rond hun kersverse fractieleider Hakeem Jeffries – tevens de eerste zwarte Amerikaan die ooit voor de functie van voorzitter is genomineerd. Zes ronden lang kreeg Jeffries van iedereen veruit de meeste stemmen. Vanwege de Democratische minderheid was dat echter nooit genoeg.

Toen McCarthy dinsdag aan zijn eerste akte begon, wist hij dat het zwaar zou worden. Maar dat de Republikeinse verdeeldheid zo groot is, werd haast door niemand voorzien.

Een voorproefje

Zelfs oud-president Donald Trump, nog altijd beschouwd als Republikeinse partijleider, krijgt de door hemzelf gecultiveerde rechtse fractie niet langer op een lijn. “Het is nu tijd voor al onze GEWELDIGE Republikeinse leden om OP KEVIN TE STEMMEN”, liet hij via zijn kanaal Truth Social weten.

Congreslid Lauren Boebert schudde het advies van haar “favoriete president” op de Congresvloer van zich af. Ze droeg, opnieuw, uitdager Byron Donalds voor.

Dit theater deze week is een voorproefje van wat de nieuwe voorzitter – of die nu Kevin McCarthy heet of anders – de komende twee jaar voor de kiezen krijgt. Wie straks ook de hamer opneemt, de strijd is pas net begonnen.