Brand op de operatiekamer – en dan?

Gelukkig kunnen patiënten, bezoekers en omwonenden op posters en social media van Nij Smellinghe lezen dat het om een oefening gaat. In november en december 2022 oefenden de medewerkers van het Operatiecomplex van Nij Smellinghe en Brandweer Drachten, Marum, Ureterp, Beetsterzwaag en de brandweerofficieren van dienst een situatie met brand op het Operatiecomplex. Vijf oefeningen met steeds weer een andere ploeg brandweermensen, medewerkers van het Operatiecomplex en BHV-ers.

Wat te doen bij brand?

Het Operatiecomplex van Nij Smellinghe is relatief nieuw en in maart 2021 in gebruik genomen. Protocollen zoals ‘wat te doen bij brand’ zijn gemaakt en besproken. Medewerkers weten wat ze moeten doen en veiligheid is regelmatig onderwerp van gesprek. Maar hoe is dat in de praktijk, in een nieuw pand met andere wijze van evacuatie en met een patiënt op de operatietafel en een keizersnede in de naastgelegen operatiekamer met een vader die door de brand volledig in paniek raakt? Oefenen helpt om in zo’n situatie rustig te blijven, de protocollen toe te passen en de plek van de brand veilig te kunnen verlaten. Oefenen samen met de Brandweer was door corona eerder niet mogelijk, nu gelukkig wel weer.

Beter voorbereid voor veiligheid

De situatie die hierboven staat omschreven, is één van de scenario’s die de medewerkers van het Operatiecomplex meemaakten tijdens de brandoefening. Karin Zomers, hoofd BHV in Nij Smellinghe: “Het oefenen in de praktijk en het zo realistisch mogelijk maken van de oefening zorgen ervoor dat je beter voorbereid bent op een echte crisissituatie. Je weet beter wat je kunt verwachten en door te doen onthoud je dingen beter. Dit draagt bij aan de veiligheid van patiënten, bezoekers en medewerkers.”

Teammanager Lies de Vries, Karin Zomers en de Brandweer startten al voor de zomer van 2022 met de voorbereidingen voor de brandoefeningen. Operatieassistent Wilma Koopman sloot aan bij het uitdenken van scenario’s. “De scenario’s die we maakten waren zo realistisch en divers mogelijk, zodat de deelnemers er zoveel mogelijk van konden leren. Oefenen is belangrijk. Het zorgt voor bewustwording, ook met betrekking tot iemands eigen rol bij een crisis.” Wilma nam zelf ook deel aan de oefeningen, in de rol van dagcoördinator (DC). “De DC zorgt voor een goed verloop van het dagelijkse operatieprogramma en heeft het totaaloverzicht. Bij een crisis speel je als DC een belangrijke rol, omdat je veel informatie kunt verstrekken aan bijvoorbeeld de Brandweer. De DC moet daarom extra goed herkenbaar zijn, daar kwamen we tijdens het oefenen achter. Er zijn direct felgekleurde hesjes aangeschaft!”

Nij Smellinghe organiseert regelmatig ontruimings-, BHV- en crisisoefeningen op verschillende afdelingen en met verschillende situaties als casus. Ook oefenen het Crisis Beheer Team en Operationeel Team een aantal keer per jaar om voorbereid te zijn op mogelijke crisissen.

De oefening op het Operatiecomplex

Tijdens de brandoefening kregen de medewerkers van het Operatiecomplex verschillende taken toebedeeld. Een aantal stond op de operatiekamer waar brand uitbrak. Zij moesten een fictieve patiënt (zware pop) in veiligheid brengen en de operatiekamer zo snel mogelijk verlaten. Met een patiënt aan de beademing en open operatiewond is het zaak om dan het hoofd koel te houden. Doortastend werd de patiënt verplaatst naar de Verkoeverkamer, terwijl hij met een handpomp aan de beademing bleef. Op de Verkoeverkamer kon de patiënt weer aan apparatuur worden aangesloten en werd de operatie afgerond.

Ondertussen was in de naastgelegen operatiekamer een keizersnede aan de gang. Aan de anesthesioloog het besluit wat te doen. De beste keuze bleek om de operatie af te maken. Technisch gezien is dit mogelijk, ondanks de brand. Wel een gek idee, als je weet dat aan de andere kant van de muur een operatiekamer in brand staat. De aanstaande vader kon dit idee niet aan en raakte volledig in paniek (een prachtig staaltje acteerwerk van een Lotusmedewerker!). Ook dit operatieteam wist rustig te blijven, volgens protocol op juiste wijze te handelen, de vader te kalmeren én ‘baby Johannes’ ter wereld te brengen!

Brandveilig complex

Tijdelijk doorgaan met opereren terwijl één van de operatiekamers in brand staat. Hoe is dat mogelijk? Het Operatiecomplex van Nij Smellinghe is opgebouwd uit verschillende brandcompartimenten. Deze compartimenten (delen van het complex) voorkomen dat rook zich verspreid en brand kan uitbreiden.  Elke operatiekamer is een brandcompartiment en daarnaast zijn er nog meer brand- en rookwerende brandscheidingen en technische voorzieningen die mogelijke brandincidenten beheersbaar maken.  

Tijd nodig

Bij brand op één van de operatiekamers kunnen de operatieteams in de andere operatiekamers bijvoorbeeld nog blijven opereren en voorbereidingen treffen om de operatiekamer goed georganiseerd te verlaten. Het is belangrijk om die extra tijd te hebben, want een operatie kun je niet zomaar onderbreken en een patiënt kun je niet zomaar loskoppelen van apparatuur. Het doel is om iedereen op een verantwoorde manier zo snel mogelijk naar de meeste veilige plek te brengen.

Win-win

De verschillende ploegen van Brandweer Drachten, Marum, Ureterp, Beetsterzwaag en officieren van dienst zijn blij dat ze konden meedoen aan de brandoefeningen in Nij Smellinghe. Cor Kramp, senior medewerker Vakbekwaamheid bij Brandweer Fryslân: “De Brandweer oefent regelmatig in het ziekenhuis. Dit helpt ons om realistisch te oefenen en bekend te raken met het ziekenhuis en zijn bijzondere facetten. In het geval zich een echte calamiteit voordoet, helpt dit om nog effectiever en efficiënter op te treden. Ook de samenwerking met de BHV en de medewerkers van Nij Smellinghe is voor ons waardevol. Deze oefeningen op een operatiecomplex zijn voor ons leerzaam en uniek. Het is een bijzondere plek, met patiënten die hulp nodig hebben om in veiligheid te worden gebracht en met veel apparatuur en stoffen en gassen waar we rekening mee moeten houden.”

De medewerkers van het operatiecomplex en de Brandweer kijken positief terug op de reeks brandoefeningen.