Những ngày cuối năm, cảng Hòn Rớ vắng vẻ hơn ngày thường. Hàng chục tàu lớn công suất hơn 400 CV đánh bắt cá ngừ đại dương bắt đầu xuất hành ra khơi từ ngày 20, 21 tháng Chạp. Chuyến đi biển lần này dự kiến hơn 10 ngày, sau Tết Nguyên đán mới trở về.
Theo nhiều ngư dân, mùa cá ngừ đại dương từ tháng 11 âm lịch đến tháng 3 năm sau. Tháng gió càng lớn, cá ngừ đại dương xuất hiện nhiều. Ngoài ra, việc đi vào những ngày cuối tháng trời ít trăng, sẽ thuận lợi khi chong đèn đánh bắt cá.
Ông Cao Văn Thơ, 57 tuổi, theo nghề đánh bắt cá hơn 40 năm, nhưng đã có 23 năm đón Tết trên biển. Những ngày qua, ông Thơ tất bật chuẩn bị hàng trăm cây đá, hơn 5.000 lít dầu... với tổng chi phí lên đến 150 triệu đồng để cùng 4 thuyền viên, chuẩn bị ra khơi.
Ông Thơ sở hữu ba tàu cá, trong đó có tàu vỏ composite lớn nhất Việt Nam. Ngoài việc đánh bắt, những chiếc tàu trên còn là phương tiện để ông hỗ trợ kéo tàu giúp các ngư dân gặp nạn ngoài khơi. Năm nay, ông chọn cùng các thuyền viên đi tàu nhỏ hơn, công suất 495 CV, để đánh bắt cá ngừ đại dương ở vùng biển Trường Sa, cách bờ hơn 300 hải lý, thay vì dùng tàu lớn trước đây.
"Nhiều năm đánh bắt trên biển dịp Tết nên tôi cũng quen rồi", ông Thơ nói. Để tạo không khí trong dịp Tết xa nhà, ông dặn vợ chuẩn bị đồ ăn như bánh chưng, một vài con gà làm sẵn ở bờ để cúng trong ngày cuối năm, một ít phong bao lì xì để trao cho các lao động trên tàu.
Vài năm trở lại đây, việc đánh bắt cá ngừ dịp Tết của thuyền trưởng Thơ không đạt hiệu quả cao. Một chuyến đánh bắt thu về hơn một tấn cá, bán được 110-120 triệu đồng, song chi phí dầu lại hơn 140 triệu. Các thương lái giảm giá cá bất thường khiến cho cuộc sống ngư dân gặp khó khăn, thua lỗ.
Năm ngoái, chuyến biển đánh bắt cá ngừ đại dương của ông Thơ bị thất bại hơn 70%, bởi vì giá cá hạ đột ngột. "Tôi mong muốn sang năm tới Chính phủ sẽ có nhiều phương án, giải pháp hỗ trợ ngư dân, mong sao cho tình hình giá cả ổn định để bà con yên tâm ra khơi", ông nói.
Dự kiến ra khơi vào 20 tháng Chạp, ông Nguyễn Toàn, 51 tuổi, chủ tàu đánh bắt cá ngừ đại dương, cho biết những dịp Tết, lúc trẻ còn cảm thấy buồn bã, nay trải qua hơn 30 năm trên biển nên thấy việc đón Tết xa nhà cũng bình thường. Gần đây, nghe tin cá ngừ đại dương nhiều ở vùng biển Trường Sa, ông cùng một số ngư dân quyết tâm chuyến đi biển lần này sẽ thu về được lãi lớn.
Nhiều năm đi làm trên biển nhưng cứ mỗi lần mở radio nghe về các chương trình đón Tết, đôi lúc ông Toàn không kìm được cảm xúc. "Kinh nghiệm của tôi cứ đến 27, 28 Tết là tắt đài, chọn cách nói chuyện với anh em trên tàu đôi khi lại hay hơn", ông nói.
Thuyền trưởng Toàn có những ngư dân trẻ lần đầu đón Tết trên biển, lúc giao thừa thường uống rượu say rồi bật khóc vì nhớ nhà, thèm giây phút sum họp gia đình trong mâm cơm ngày cuối năm. Để an ủi, anh em thường động viên, kể nhau nghe những chuyện vui, tổ chức bữa tiệc năm mới để nhâm nhi đón Tết.
Bữa cơm cúng đầu năm trên tàu được thuyền trưởng Toàn chuẩn bị thật chu đáo, với mong muốn ông bà và các thần biển phù hộ thuận buồm xuôi gió, gặp nhiều may mắn ở khơi xa. Sau khi Covid-19 được khống chế, việc đánh bắt gặp nhiều thua lỗ, giá cá sụt giảm. Trong chuyến đi này, ông Toàn dự tính phải làm khoảng 1,5 tấn cá mới có lời.
Ông Nguyễn Trọng Chánh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, cho biết hiện toàn tỉnh có 814 tàu có chiều dài từ 15 m trở lên chuyên khai thác xa bờ. Trong chuyến biển này, gần 100 tàu câu cá ngừ đại dương sẽ khai thác xuyên Tết. Chi cục đã trao các phần quà Tết ý nghĩa như cờ Tổ quốc, nhu yếu phẩm, áo phao...
Ngoài ra, Đài Thông tin duyên hải Nha Trang bố trí nhân viên trực thường xuyên để hỗ trợ kết nối thông tin từ ngư trường với đất liền. Ban Quản lý cảng Hòn Rớ cũng tạo điều kiện cho ngư dân sử dụng các dịch vụ hậu cần nghề cá như bơm xăng dầu, bốc dỡ cá, lấy đá, cắt cử các ca trực ở cầu cảng để hỗ trợ ngư dân.
Bùi Toàn