Όπερα σε δύο πράξεις του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, ένα από τα διαμάντια του λυρικού ρεπερτορίου. Ο πρωτότυπος τίτλος της στα γερμανικά είναι Die Zauberflöte.
Το έργο γράφτηκε μέσα σε πέντε μήνες σε λιμπρέτο στα γερμανικά του θεατρικού συγγραφέα Εμάνουελ Σικανέντερ (1751-1812), σε μια εποχή που η υγεία του Μότσαρτ ήταν κλονισμένη και βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση. Η πρεμιέρα του Μαγικού Αυλού δόθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1791 στο προάστιο Βάιντεν της Βιέννης και άνοιξε τον δρόμο για τη δημιουργία μιας εθνικής γερμανικής όπερας. Εννέα εβδομάδες μετά την πρεμιέρα του, ο Μότσαρτ θα εγκαταλείψει τα εγκόσμια, σε ηλικία μόλις 35 ετών. Την ίδια περίοδο είχε συνθέσει άλλη μία όπερα, τη Μαγαλοψυχία του Τίτου και το περίφημο Ρέκβιεμ. Η υπερδραστηριότητά του ίσως να τον εξάντλησε.
Η αδελφοσύνη, η ελευθερία, η αγάπη, η νίκη του καλού, η αναζήτηση της αρετής, το μεγαλείο της σιωπής και η επικράτηση της αλήθειας είναι οι αξίες που περιγράφει η μεγαλειώδης αυτή όπερα, που μπορεί να διαβαστεί με δύο τρόπους: είτε ως παραμύθι, με τον μαγικό αυλό, τα κουδουνάκια, τις νεράιδες, τους κλόουν και το ερωτευμένο ζευγάρι, είτε ως αλληγορία για τον Ελευθεροτεκτονισμό (Μασονία) και τις αρετές του, όπως προτείνουν πολλοί ειδικοί. Να επισημάνουμε εδώ ότι τόσο ο Μότσαρτ, όσο και Σικανέντερ, υπήρξαν σημαίνοντες μασόνοι. Μάλιστα, κάποιοι ιστορικοί έχουν υποστηρίξει ότι ο Μότσαρτ δολοφονήθηκε επειδή είχε αποκαλύψει τόσα πολλά για τη μυστική αυτή οργάνωση στον Μαγικό Αυλό.
Η πρεμιέρα του Μαγικού Αυλού στην Ελλάδα δόθηκε με καθυστέρηση αιώνων, μόλις στις 18 Ιανουαρίου 1969 από την Εθνική Λυρική Σκηνή.
Ρόλοι
- Ταμίνο (πρίγκηπας, τενόρος)
- Ζαράστρο (αρχιερέας του Ναού, μπάσος)
- Ομιλητής (μπασοβαρύτονος)
- Βασίλισσα της Νύχτας (σοπράνο κολορατούρα)
- Παμίνα (πριγκίπισσα, υψίφωνος)
- Παπαγκένο (κυνηγός πουλιών, βαρύτονος)
- Παπαγκένα (υψίφωνος)
- Μονόστατος (Μαυριτανός στην υπηρεσία του Ζαράστρο, τενόρος)
- Τρεις νεράιδες, συνοδοί της Βασίλισσας (δύο σοπράνο και μέτζο σοπράνο)
- Τρία νεαρά αγόρια (καλά πνεύματα, σοπράνο)
- Τρεις ιερείς (τενόρος και δύο μπάσοι)
- Δύο φρουροί (τενόρος, μπάσος)
- Τρεις σκλάβοι (δύο τενόροι, ένας μπάσος)
- Χορωδία (λαός, σκλάβοι, ιερείς κλπ).